(Xây dựng) - Thời gian gần đây, tình trạng công trình xây dựng sai phép, sai thiết kế, không tuân thủ quy hoạch diễn ra khá phổ biến tại nhiều địa phương. Trong số đó, có nhiều công trình xây dựng vi phạm đã bị phát hiện, xử lý. Tuy nhiên, để quản lý chặt chẽ và hiệu quả dứt điểm tình trạng trên các ngành chức năng, các địa phương cần phải có nhiều giải pháp mạnh và đồng bộ. Nhiều ý kiến cho rằng, kiểm soát công trình xây dựng không chỉ chăm chăm nhìn vào “tờ giấy phép” mà cần có sự quyết liệt hơn trong việc kiểm soát các công trình xây dựng.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet).

Tìm hiểu được biết, nhiều công trình xây dựng vi phạm trật tự xây dựng thời gian vừa qua khi bị phát hiện có thường dính lỗi vi phạm xây dựng sai giấy phép, vượt số tầng được cấp phép, không tuân thủ quy hoạch chung, sai thiết kế. Thậm chí có những công trình còn xây dựng khi chưa được cấp giấy phép. Nhiều công trình bị phát hiện xây dựng sai phép, vượt tầng, sai thiết kế… khi công trình ở giai đoạn sắp xây thô xong và chuẩn bị hoàn thiện.

Khi bị các cơ quan chức năng “sờ gáy” nhiều chủ đầu tư công trình sẵn sàng chấp nhận nộp phạt rồi tức tốc “chạy” đi xin điều chỉnh quy hoạch, điều chỉnh giấy phép xây dựng… nhằm hợp thức hóa cho công trình xây dựng sai phạm. Từ đó tạo ra tiền lệ không tốt cho việc tuân thủ các quy định của pháp luật trong lĩnh vực xây dựng.

Theo kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, thực trạng trên đã tồn tại từ nhiều năm nay và đến nay vẫn chưa thể xử lý triệt để. Lý giải tình trạng lỏng lẻo trong việc quản lý, kiểm soát các công trình xây dựng hiện nay chưa hiệu quả, kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng cho rằng: Lực lượng thanh tra xây dựng, quản lý đô thị chưa thực hiện đúng vai trò, chức năng, chưa chủ động sát sao kiểm tra công trình dự án nằm trên địa bàn. Do đó, có những công trình xây dựng thi công gần xong, các ngành chức năng mới phát hiện vi phạm, thi công xây dựng không đúng với nội dung giấy phép được cấp khiến cho công tác quản lý, xử lý gặp rất nhiều khó khăn.

Kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng cho rằng: Ngay từ khi dự án khởi công xây dựng, lực lượng thanh tra xây dựng, quản lý đô thị cấp phường, xã phải nhanh chóng tiếp cận, bám sát chủ công trình, chủ đầu tư để kiểm tra nắm bắt giấy phép của công trình có hay không. Nếu có giấy phép, đủ điều kiện thì cho khởi công. Còn không đủ điều kiện thì phải dừng lại. Có như vậy thì các ngành chức năng mới kiểm soát công trình xây dựng một cách chủ động, hiệu quả.

Đồng quan điểm với kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, ông Nguyễn Thế Điệp – Phó Chủ tịch thường trực Câu lạc bộ bất động sản Hà Nội cũng cho rằng: Để kiểm soát công trình xây dựng không chỉ cứ chăm chăm nhìn vào “tờ giấy phép” mà điều quan trọng nhất là các cấp chính quyền địa phương như cấp xã, phường, quận huyện phải thường xuyên kiểm tra giám sát trao đổi với người dân, doanh nghiệp nơi có dự án công trình xây dựng đang hoạt động. Từ đó, mới nắm bắt được những tồn tại, bất cập của người dân, chủ đầu tư để có hướng xử lý kịp thời.

“Đơn cử như một doanh nghiệp lớn tại Hà Nội vừa rồi bị nêu tên xử lý về việc xây dựng sai phép. Nếu như các cấp chính quyền kiểm tra giám sát chặt chẽ thường xuyên thì làm sao họ có thể xây dựng sai phép được. Nếu không có sự dung túng hay làm ngơ của các cấp chính quyền địa phương thì họ cũng không thể làm được”, ông Điệp phân tích.

Ông Nguyễn Thế Điệp cũng khẳng định: “Ở xã, phường xe ôtô chở một viên gạch đến một địa điểm nào đó người ta biết hết, nhưng người ta lờ đi hoặc có thể luật chưa nghiêm, thể chế chưa chặt chẽ cho nên vi phạm mới nảy sinh”.

Ở một góc nhìn khác, ông Vũ Cương Quyết - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Dịch vụ và Địa ốc Đất Xanh Miền Bắc đánh giá: Mấy năm gần đây, công tác quản lý trật tự xây dựng rất lỏng lẻo, lộn xộn khiến cho bộ mặt mỹ quan đô thị cụ thể là thành phố Hà Nội trở nên nhom nhem, lộn xộn.

Nhất là khu vực phố cổ việc kiểm soát hoạt động của các công trình xây dựng theo giấy phép chưa chặt chẽ nên mặc dù đã có quy định rõ ràng về việc khu vực nào, vị trí nào được cấp phép xây cao bao nhiêu mét, bao nhiêu tầng… thế nhưng tình trạng lộn xộn trong xây dựng tại đây vẫn diễn ra phổ biến. Nhiều công trình xây dựng không đúng thiết kế, chiều cao, không đúng giấy phép vẫn xuất hiện và tồn tại.

Để quản lý kiểm soát công trình xây dựng hiệu quả, theo ông Quyết phải gắn trách nhiệm công việc cụ thể cho cán bộ quản lý cấp phường, xã, quận, huyện. Từ đó lấy làm cơ sở để quy trách nhiệm cho cá nhân nếu công trình xây dựng trên địa bàn có vấn đề gì xảy ra vi phạm.

Về vấn đề này, theo kiến trúc sư Phạm Thanh Tùng, nếu công trình xây dựng vi phạm xây dựng không theo giấy phép thì Nhà nước cần có chế tài mạnh, một mặt phạt thật nặng, mặt khác cần chưng dụng cái tầng sai phạm đó để phục vụ cho lợi ích cộng đồng.