(Xây dựng) – Trong Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021 – 2030”, Thành phố Hồ Chí Minh được Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu đến năm 2030 phát triển 69.700 căn nhà ở xã hội (NƠXH) (riêng giai đoạn đến năm 2025 phát triển 22.600 căn). Tuy nhiên, Thành phố đã đăng ký kế hoạch cao hơn chỉ tiêu Thủ tướng giao là 83.000 căn. Trước mắt đến năm 2025, thành phố phải hoàn thành 35.000 căn, trong đó có khoảng 7.000 căn nhà ở cho thuê, 4.500 căn nhà lưu trú công nhân.

Khu nhà ở lưu trú công nhân tại Khu chế xuất Linh Trung 2 – Thành phố Thủ Đức.

3 năm hoàn thành 1 dự án NƠXH

Ông Huỳnh Thanh Khiết – Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, trong giai đoạn 2021-2025 Thành phố Hồ Chí Minh đưa ra mục tiêu xây mới 35.000 căn NƠXH (bao gồm nhà ở, nhà lưu trú công nhân, ký túc xá sinh viên), tương đương 37 với 2,5 triệu m2 sàn xây dựng. Tuy nhiên đến nay chỉ hoàn thành đưa vào sử được được 1 dự án với 250 căn, còn 34.750 căn chưa hoàn thành. Trong 36 dự án còn lại, phấn đấu đến năm 2025 hoàn thành đưa vào sử dụng tối đa 13 dự án khoảng 12.000 căn, các dự án còn lại có khả năng khó hoàn thành theo tiến độ.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Thành phố mới hoàn thành đưa vào sử dụng 2 dự án NƠXH (Dự án NƠXH tại phường Bình Trưng Đông do Công ty Hoàng Quân đầu tư và dự án thuộc dân cư phường Tân Phú - Thủ Đức do Công ty Thuận Kiều đầu tư) với diện tích đất gần 18.500m2, diện tích sàn xây dựng 61.554m2, quy mô 623 căn hộ. Hiện có 7 dự án NƠXH và nhà lưu trú công nhân đang thi công với quy mô 4.996 căn hộ, tổng diện tích sàn 440.690m2 (trong đó có 6 dự án NƠXH với quy mô 3.956 căn hộ và 01 dự án nhà lưu trú công nhân với 1.040 căn).

Ông Khiết nhìn nhận công tác phát triển NƠXH đang gặp những khó khăn nhất định. Trong đó, hiện chưa có cơ chế, chế tài buộc chủ đầu tư phải thực hiện dự án mà chủ yếu là Sở mời lên làm việc để đốc thúc.

Cũng theo báo cáo của Sở Xây dựng, hạn chế trong phát triển NƠXH là các bước thủ tục đầu tư dự án NƠXH còn phức tạp. Ngoài thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư, công nhận chủ đầu tư, phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500, chấp thuận đầu tư, giao đất, tính tiền sử dụng đất, ký quỹ như nhà ở thương mại, các dự án NƠXH phải thực hiện thêm các thủ tục như: Thẩm định giá bán, xác nhận đối tượng mua, thuê mua, thuê NƠXH, kiểm toán chi phí để xác định lợi nhuận định mức... do đó, chưa thu hút nhiều nhà đầu tư tham gia.

Bên cạnh đó, cũng chưa có Thông tư để hướng dẫn việc xác định chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, chi phí đầu tư hạ tầng kỹ thuật và việc phân bổ các chi phí này vào quỹ đất xây dựng NƠXH. Chưa có cơ quan chủ trì thẩm định và phê duyệt các chi phí nêu trên để hoàn trả cho chủ đầu tư dự án nhà ở thương mại khi bàn giao lại cho Nhà nước quỹ đất ở 20% để xây dựng NƠXH.

Trong quá trình hình thành và phát triển các khu công nghiệp tập trung, công tác quy hoạch và bố trí đất xây dựng nhà ở lưu trú cho công nhân chưa gắn liền với hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội, như trung tâm sinh hoạt công nhân, trung tâm y tế, khu thương mại, nhà giữ trẻ...

Chưa có quy định pháp luật hướng dẫn việc hoàn trả chi phí bồi thường, giải phóng mặt bằng và chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật cho chủ đầu tư trong trường hợp chủ đầu tư bàn giao lại cho Nhà nước quỹ đất ở 20% để xây dựng NƠXH. Việc sắp xếp, đất đai thuộc sở hữu Nhà nước phục vụ cho các chương trình dự án an sinh xã hội còn chậm và chưa thống nhất giữa các đơn vị thực hiện (Sở Tài nguyên và môi trường, Ban Chỉ đạo 167).

Nguồn vốn đầu tư công trung hạn của Thành phố không đủ để phân bổ cho các dự án NƠXH, nhà lưu trú công nhân, mặc dù HĐND Thành phố đã thông qua Nghị quyết số 30/NQ-HĐND ngày 08/7/2022…

Xác định mục tiêu cụ thể để hoàn thành chỉ tiêu

Chiều 13/3, Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh Phan Văn Mãi đã có cuộc họp với các Sở, ngành để nghe báo cáo tiến độ chương trình phát triển nhà ở thành phố, các dự án NƠXH, nhà ở lưu trú công nhân.

Sau khi nghe các sở báo cáo, người đứng đầu UBND Thành phố yêu cầu các đơn vị phải tập trung giải pháp trọng tâm với mục tiêu phát triển nhà ở cho người dân thành phố. Ông Mãi nhấn mạnh, đến năm 2025, Thành phố Hồ Chí Minh phải thực hiện ít nhất 26.200 căn NƠXH theo chỉ tiêu Thủ tướng Chính phủ giao và nhiều nhất 35.000 căn theo kế hoạch đăng ký của thành phố. Do đó, các Sở, ban, ngành phải rà soát kế hoạch, xác định nhiệm vụ cụ thể, tiến độ cụ thể để thực hiện.

Chủ tịch UBND Thành phố giao Giám đốc Sở Xây dựng làm việc với các chủ đầu tư dự án NƠXH thực hiện cam kết triển khai các dự án. Thành phố sẽ tạo điều kiện để nhà đầu tư triển khai dự án, nhưng cũng sẵn sàng xử lý nghiêm các nhà đầu tư không có thiện chí, cố tình không triển khai dự án đã được giao.

Ông Mãi lưu ý, các Sở, ngành phải quan tâm đẩy nhanh việc thực hiện thủ tục đầu tư, cập nhật quy hoạch, giải quyết vấn đề liên quan đến quỹ đất 20% xây dựng NƠXH tại các dự án. Vận dụng tinh thần Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách phát triển Thành phố Hồ Chí Minh để rút ngắn thời gian thủ tục đầu tư dự án. Các Sở, ngành phải nhanh chóng tháo gỡ những bất cập hiện nay trong quy hoạch, sử dụng đất để đẩy nhanh tiến độ các dự án. Phải đi vào những vấn đề cụ thể để tháo gỡ, rà soát để mời gọi các thành phần kinh tế cùng tham gia phát triển NƠXH.

Qua rà soát, trên địa bàn thành phố có 88 dự án, khu đất dự kiến đầu tư xây dựng NƠXH, trong đó 18/88 dự án đang làm thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư. Sở Xây dựng kiến nghị UBND Thành phố chỉ đạo Sở Kế hoạch và Đầu tư và UBND thành phố Thủ Đức khẩn trương thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư đối với 18 dự án đang làm thủ tục nêu trên. Còn lại các dự án, khu đất sẽ được rà soát phân theo nhóm để các sở ngành liên quan cùng giải quyết vướng mắc theo hướng chủ động tích cực.