(Xây dựng) - Ngày 18/12, tại Hà Nội, Tổng cục Hải quan tổ chức Hội nghị trực tuyến tổng kết công tác năm 2023, triển khai phương hướng nhiệm vụ năm 2024. Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi dự và chỉ đạo Hội nghị.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi phát biểu tại Hội nghị.

Năm 2023, thực hiện theo chỉ đạo của Chính phủ và Bộ Tài chính, sự phối hợp của các Bộ, ngành Trung ương và chính quyền địa phương cùng với quyết tâm, nỗ lực của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn ngành, Tổng cục Hải Quan đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao và đạt được những kết quả đáng ghi nhận.

Tổng trị giá xuất nhập khẩu trong năm 2023 đạt 619 tỷ USD

Tại Hội nghị, Tổng cục Hải quan báo cáo kết quả thực hiện công tác năm 2023 với nhiều khó khăn, thách thức trong bối cảnh phức tạp. Điển hình là tình hình buôn lậu, gian lận thương mại, vận chuyển hàng hóa trái phép qua biên giới diễn biến phức tạp với phương thức, thủ đoạn tinh vi khó lường; vận chuyển trái phép hàng cấm, ma túy, động vật hoang dã, tiền tệ qua biên giới,...

Trước tình hình thực tế đó, Tổng cục Hải quan vừa thực hiện tốt nhiệm vụ tham mưu, giúp việc cho Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo 389 quốc gia, Ban chỉ đạo 389 Bộ Tài chính, vừa tổ chức quyết liệt, đồng bộ các biện pháp nghiệp vụ để kịp thời phát hiện, bắt giữ, xử lý các vụ vi phạm. Cũng trong năm 2023, tình hình thực hiện các đề án, nhiệm vụ trọng tâm của Tổng cục Hải quan đã đạt được nhiều kết quả tích cực như trình Bộ Tài chính 16 đề án và trình Tổng cục 126 đề án. Ngoài ra, các vấn đề về hoàn thiện cơ chế chính sách, công tác cải cách hành chính, Công tác hiện đại hóa, chuyển đổi số trong lĩnh vực hải quan... cũng được nhấn mạnh và báo cáo với nhiều kết quả tích cực.

Cũng tại Hội nghị, thông tin từ Tổng cục Hải Quan cho biết, tổng trị giá xuất nhập khẩu trong năm 2023 đạt 619 tỷ USD, giảm 8,2% so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, giá trị xuất khẩu xấp xỉ 323 tỷ USD, giảm 5,8% và giá trị nhập khẩu gần 297 tỷ USD, giảm 10,7%.

Theo báo cáo của ngành Hải quan, cán cân thương mại hàng hóa của cả nước trong năm 2023 đã xuất siêu 25,9 tỷ USD. Tuy nhiên, trên cơ sở dự kiến kim ngạch xuất nhập khẩu, Tổng cục Hải quan đã tham mưu Bộ Tài chính, Chính phủ báo cáo Quốc hội về việc điều chỉnh giảm đối với dự kiến thu ngân sách năm 2023 là 355.000 tỷ đồng, bằng 83,5% dự toán.

Đến nay, Tổng cục Hải quan đã đạt được kết quả này trong bối cảnh thu ngân sách còn gặp nhiều khó khăn. Cụ thể, tổng thu ngân sách trong năm 2023 bằng 94,39% so với số đã báo cáo Quốc hội điều chỉnh giảm.

Vấn đề xử lý vi phạm cũng được Tổng cục Hải quan báo cáo chi tiết với việc đã triển khai Kế hoạch Kiểm soát rủi ro (KSRR) toàn ngành, phân tích đánh giá rủi ro, xác định trọng điểm theo một số lĩnh vực, ngành hàng trọng điểm, đề xuất các biện pháp KSRR phù hợp đối với các lô hàng có dấu hiệu rủi ro, dấu hiệu vi phạm; Triển khai Chương trình hỗ trợ khuyến khích doanh nghiệp tuân thủ pháp luật hải quan.

Kết quả, từ ngày 1/1 đến 15/11/2023, tổng số 15.348 hồ sơ vi phạm được thiết lập (giảm 1.127 hồ sơ so với năm 2022); 46.934 lượt tổ chức cá nhân vi phạm bị xử phạt (giảm 2.872 lượt so năm 2022).

Về phòng chống tội phạm, kết quả, năm 2023, toàn ngành Hải quan đã phát hiện, bắt giữ và xử lý 14.618 vụ việc vi phạm, giảm 9,2% so cùng kỳ năm 2022. Trị giá hàng hóa vi phạm ước tính 11.521,26 tỷ đồng (tăng 98,9%), thu nộp ngân sách 474,3 tỷ đồng (tăng 11%). Cơ quan Hải quan đã khởi tố 35 vụ (giảm 24%) và chuyển cơ quan khác kiến nghị khởi tố 166 vụ (tăng 48%).

Đáng chú ý, hoạt động mua bán, vận chuyển trái phép các chất ma túy qua biên giới có chiều hướng gia tăng với phương thức, thủ đoạn ngày càng tinh vi. Đặc biệt là tình hình tội phạm ma túy tại các tuyến hàng không, tập trung chủ yếu qua cảng hàng không quốc tế: Nội Bài, Tân Sơn Nhất, Đà Nẵng...

Ngành Hải quan đạt được nhiều kết quả tích cực

Phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Đức Chi ghi nhận và biểu dương những kết quả ngành Hải quan đạt được trong thời gian qua.

Thứ trưởng Bộ Tài chính đặc biệt nhấn mạnh việc cơ quan hải quan đã tiếp tục làm tốt, phát huy vai trò trong việc tạo thuận lợi thương mại; hỗ trợ doanh nghiệp làm thủ tục nhanh chóng tại các cửa khẩu biên giới.

Điểm thứ hai là những kết quả rất rõ nét thể hiện thông qua những con số thống kê về công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng cấm, vi phạm pháp luật về hải quan. Cơ quan hải quan đã không chỉ làm tốt nhiệm vụ của mình, mà còn phối hợp rất tốt với các lực lượng chức năng trong nước, hải quan các nước trên thế giới để ngăn chặn kịp thời.

Cũng theo Thứ trưởng, thu ngân sách của ngành Hải quan hiện chưa đạt dự toán nhưng là sự nỗ lực cố gắng rất lớn bởi nguồn thu phụ thuộc vào hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa chịu thuế. Ngành Hải quan đã đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách ở tất cả các khâu từ giám sát, kiểm tra sau thông quan...

Toàn cảnh Hội nghị.

Giao nhiệm vụ cho ngành Hải quan trong năm 2024, Thứ trưởng đề nghị toàn Ngành tiếp tục tập trung tạo thuận lợi thương mại; chống buôn lậu, gian lận thương mại; tập trung ứng dụng công nghệ thông tin, xây dựng hệ thống quản lý hải quan đối với thương mại điện tử; đẩy mạnh cải cách hành chính. Thứ trưởng cũng đề nghị ngành Hải quan triển khai thực hiện dự toán thu ngân sách năm 2024 ngay từ ngày đầu, tháng đầu đảm bảo thu đúng, thu đủ vào ngân sách Nhà nước. Đồng thời, tiếp tục xây dựng lực lượng hải quan chuyên nghiệp hiện đại, đào tạo, nâng cao năng lực chuyên môn, tư tưởng chính trị, đảm bảo kỷ luật, kỷ cương công vụ., Thứ trưởng Bộ Tài chính cũng yêu cầu toàn hệ thống hải quan tập trung rà soát các nhiệm vụ đã đặt ra trong Chiến lược phát triển hải quan đến năm 2025 để gấp rút triển khai kịp thời, hoặc điều chỉnh.

Tiếp thu ý kiến chỉ đạo của Thứ trưởng, Tổng Cục trưởng Tổng cục Hải quan Nguyễn Văn Cẩn khẳng định, ngành Hải quan sẽ tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp vừa tạo thuận lợi thương mại, vừa chống thất thu ngân sách, nỗ lực hoàn thành xuất sắc các nhiệm vụ được giao.