(Xây dựng) - Ngày 12/9, Công ty Cổ phần Xi măng Bỉm Sơn (Vicem Bỉm Sơn) công bố kết quả lựa chọn nhà thầu tại gói thầu gần 500 tỷ đồng do đơn vị này mời thầu. Ngay lập tức, đại diện Liên danh nhà thầu SINOMA - T&TCONS - PETROCONS gửi đơn tới báo chí, phản ánh Vicem Bỉm Sơn vi phạm Luật Đấu thầu, tạo điều kiện cho doanh nghiệp khác trúng thầu, gây thiệt hại kinh tế.

Nhà máy xi măng Bỉm Sơn. (Ảnh: Công ty Xi măng Bỉm Sơn)

Bị đánh trượt thầu vô lý?

Được biết, ngày 12/9/2024, Vicem Bỉm Sơn ra Quyết định số 2569/QĐ-XMBS phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu (KQLCNT) của Gói thầu số 1: “Cung cấp thiết kế, vật tư - thiết bị, GCCT, xây lắp và dịch vụ kỹ thuật của dự án: “Tận dụng nhiệt khí thải để phát điện - Vicem Bỉm Sơn”.

Gói thầu có tổng trị giá gần 500 tỷ đồng được tổ chức theo hình thức đấu thầu trực tiếp rộng rãi quốc tế, theo phương thức “1 giai đoạn hai túi hồ sơ”, công bố ngày 29/3 và đóng thầu ngày 20/5/2024.

Nhà thầu được phê duyệt trúng thầu là liên danh C - HOPE - NARIME, với giá trúng thầu là 9.084.249 USD và 236,5 tỷ đồng. Thời hạn thực hiện gói thầu 16 tháng.

Quá trình đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật, bên mời thầu (BMT) cho biết, trong số 5 nhà thầu thì chỉ có Liên danh C - HOPE - NARIME đáp ứng yêu cầu kỹ thuật để tiếp tục được đánh giá hồ sơ đề xuất tài chính.

Cũng theo BMT thì Liên danh nhà thầu SINOMA - T&TCONS - PETROCONS không đáp ứng được yêu cầu vì có một thành viên liên danh không đáp ứng về nguồn lực tài chính đối với phần công việc đảm nhận. Cụ thể, thành viên này đảm nhận 37,5% khối lượng công việc, nhưng đã không đủ nguồn lực tài chính tương đương là 33,75 tỷ đồng.

Trong đơn gửi báo chí, Liên doanh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS khẳng định, trong giai đoạn chấm thầu, họ đã chủ động bổ sung tài liệu nhằm chứng minh năng lực, kinh nghiệm (nguồn lực tài chính) như: Cam kết cung cấp tín dụng ngày 24/6/2024 của Ngân hàng hơn 22,1 tỷ đồng...Như vậy, căn cứ đánh giá năng lực tài chính BMT nêu ra theo Liên doanh này hết sức vô lý.

Liên doanh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS cũng cho biết, theo quy định của Luật Đấu thầu thì nhà thầu được bổ sung các tài liệu nhằm làm rõ về năng lực kinh nghiệm. BMT có trách nhiệm đánh giá, xem xét các tài liệu này để đảm bảo cạnh tranh công bằng, khách quan giữa các nhà thầu.

Tại khoản 25.1 mục 25 Chương I của hồ sơ mời thầu có quy định: Sau khi mở hồ sơ đề xuất kỹ thuật, hồ sơ đề xuất tài chính nhà thầu có trách nhiệm làm rõ hồ sơ đề xuất kỹ thuật, hồ sơ đề xuất tài chính theo yêu cầu của BMT…Trường hợp hồ sơ đề xuất kỹ thuật của nhà thầu thiếu tài liệu chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực, kinh nghiệm thì BMT yêu cầu nhà thầu làm rõ, bổ sung tài liệu để chứng minh tư cách hợp lệ, năng lực kinh nghiệm.

Đồng thời, tại khoản 2.1 mục 2 Chương III của hồ sơ mời thầu: Đã quy định nguồn lực tài chính tại mục 3.3 bảng Tiêu chuẩn đánh giá về năng lực tài chính và kinh nghiệm thuộc tiêu chuẩn đánh giá về năng lực và kinh nghiệm.

Bên cạnh đó, việc chủ đầu tư kết thúc đánh giá hồ sơ đề xuất kỹ thuật vào ngày 19/8/2024 là vi phạm vì thời điểm này đã quá thời hạn theo kế hoạch lựa chọn nhà thầu (120 ngày kể từ ngày 29/3/2024 thì thời điểm muộn nhất để hoàn tất việc lựa chọn nhà thầu phải là 29/7/2024). Đây chính là nguyên nhân khiến hợp đồng tín dụng của họ bị hết hạn 8 ngày.

Liên danh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS khẳng định, với những vi phạm kể trên, BMT đang có dấu hiệu của việc “cố tình” thực hiện sai quả lựa chọn nhà thầu, kéo dài thời gian để dẫn đến hợp đồng tín dụng bị quá hạn thời gian, nhưng lại không chấp thuận hồ sơ thay thế hợp lệ. Tất cả những việc này nhằm loại bỏ nhà thầu để đưa duy nhất một nhà thầu vượt qua bước đánh giá kỹ thuật và không phải cạnh tranh về giá. Từ đó gây thiệt hại kinh tế và mất đi tính công khai, minh bạch trong đấu thầu.

Quyết định phê duyệt quả lựa chọn nhà thầu của Vicem Bỉm Sơn.

Phủ định toàn bộ trả lời của Vicem Bỉm Sơn

Trong quá trình chờ quả lựa chọn nhà thầu, Liên danh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS đã 3 lần gửi văn bản kiến nghị đến BMT. Tuy nhiên, trước câu trả lời của BMT, Liên danh này cho rằng, tất cả đều chỉ là sự lấp liếm thông tin.

Lý do BMT không chấp nhận các tài liệu mà Liên danh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS cung cấp thêm là, chỉ được phép làm rõ, bổ sung tài liệu về tư cách hợp lệ, hợp đồng tương tự, năng lực sản xuất, báo cáo tài chính, nghĩa vụ kê khai thuế và nộp thuế, tài liệu nhân sự, thiết bị. Về thời gian lựa chọn nhà thầu, tại Văn bản phúc đáp số 2503 ngày 5/9/2024, BMT cho biết: “Thời gian tổ chức lựa chọn nhà thầu chưa đạt so với kế hoạch lựa chọn nhà thầu, nhưng vẫn trong thời gian có hiệu lực của hồ sơ dự thầu của các nhà thầu và không ảnh hưởng đến kết quả lựa chọn nhà thầu, bảo đảm công khai, minh bạch”.

Đối với phúc đáp này, Liên danh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS khẳng định, thời gian lựa chọn nhà thầu của chủ đầu tư là “không đạt” chứ không phải là “chưa đạt”. “Trong khi các nhà thầu đã thực hiện đúng thời gian chuẩn bị hồ sơ thì chính BMT lại vi phạm thời gian lựa chọn nhà thầu. Nếu BMT tuân thủ kế hoạch lựa chọn nhà thầu thì hợp đồng tín dụng của nhà thầu đã không bị quá hạn. Pháp luật đã có quy định rõ ràng về thời gian lựa chọn nhà thầu và các bên liên quan phải tuân thủ luật định, nhưng trong vụ việc này, chính BMT lại vi phạm, gây ảnh hưởng đến quyền lợi của nhà thầu, dẫn đến sự cạnh tranh thiếu bình đẳng, có thể gây thiệt hại đến ngân sách Nhà nước”, nội dung đơn gửi báo chí nêu.

Nội dung khiếu nại thứ 3 về việc niêm phong, lưu trữ hồ sơ đề xuất tài chính đã có “kẽ hở”, dẫn đến việc có thể không đảm bảo tính nguyên vẹn của hồ sơ thầu. Theo đó, khi thực hiện niêm phong các hồ sơ đề xuất tài chính, BMT đã cùng các nhà thầu niêm phong riêng từng hồ sơ của nhà thầu (mỗi túi hồ sơ được ký bởi BMT và nhà thầu của túi hồ sơ đó). Sau đó, tất cả 5 túi hồ sơ của 5 nhà thầu được để vào thùng chung và được niêm phong bởi BMT (không có chữ ký niêm phong thùng hồ sơ của bất kỳ nhà thầu nào).

Liên danh nhà thầu SINOMA - T&TCONS - PETROCONS cho rằng, cách niêm phong trên là không đúng. Bởi theo mục đ khoản 4 Điều 38 của Nghị định 24/2024-NĐ/CP thì hồ sơ đề xuất về tài chính của tất cả các nhà thầu phải được niêm phong trong cùng một túi riêng biệt và được đại diện của BMT, nhà thầu tham dự lễ mở hồ sơ đề xuất về kỹ thuật ký niêm phong.

Như vậy, trong vụ việc trên, hồ sơ đề xuất kỹ thuật của 5 nhà thầu phải được đựng chung trong thùng (túi) và thùng này phải được BMT và 5 nhà thầu có mặt ký niêm phong. Việc chỉ duy nhất BMT ký niêm phong ở thùng đựng hồ sơ là không khách quan.

Về khiếu nại này, BMT lại cho rằng, tại Lễ mở hồ sơ đề xuất tài chính vào 14h ngày 20/8/2024 đã được thực hiện đúng theo quy định tại hồ sơ mời thầu và các nhà thầu tham dự đã xác nhận thùng đựng chung hồ sơ đề xuất tài chính của các nhà thầu đang được niêm phong, bảo đảm nguyên vẹn và thống nhất.

Phản đối phúc đáp này, Liên danh nhà thầu SINOMA - T&TCONS - PETROCONS khẳng định, việc ngày 20/8/2024, Liên danh này xác nhận thùng hồ sơ tài chính đang niêm phong với chữ ký của BMT không đồng nghĩa với việc thùng hồ sơ được đảm bảo nguyên vẹn so thời điểm BMT niêm phong vào 20/5/2023.

Việc thùng hồ sơ chỉ có chữ ký niêm phong của BMT cũng không có cơ sở khẳng định, các niêm phong này chính là niêm phong trước đó 3 tháng, vì thùng hồ sơ do BMT bảo quản; còn con dấu, chữ ký niêm phong thì BMT có thể tạo ra bất cứ lúc nào.

Theo đơn phản ánh gửi báo chí, Liên danh nhà thầu SINOMA - T&TCONS - PETROCONS cho biết, sẽ tiếp tục có đơn đề nghị cơ quan có thẩm quyền vào cuộc xem xét về “dấu hiệu” vi phạm trong quá trình lựa chọn nhà thầu Vicem Bỉm Sơn.

Như vậy, cho đến nay, tất cả những phúc đáp từ phía BMT đều bị bên khiếu nại Liên danh SINOMA - T&TCONS - PETROCONS phủ định. Dù gói thầu đã có chọn được nhà thầu, nhưng giữa BMT và Liên danh nêu trên vẫn chưa thể tìm được tiếng nói chung.

Để có thông tin khách quan, đa chiều về vụ việc, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã liên lạc qua điện thoại với ông Lê Huy Quân, quyền Tổng Giám đốc Vicem Bỉm Sơn - người ký Quyết định phê duyệt gói thầu. Tuy nhiên, phóng viên vẫn chưa nhận được hồi âm các thông tin từ sự việc nêu trên.