(Xây dựng) - Ông Nguyễn Thành (Quảng Ngãi) hỏi, người đang trực tiếp sử dụng đất công ích nhưng không có hồ sơ thuê đất, hợp đồng thuê đất thì có được áp dụng Điều 76 Luật Đất đai, Điều 3 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP và Khoản 3, Điều 3 Thông tư số 37/2014/TT-BTNMT để bồi thường chi phí đầu tư vào đất hay không?

Ảnh minh họa (nguồn: Internet).

Theo cách hiểu của ông Thành, người đang trực tiếp sử dụng đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã dù có hay không có hợp đồng thuê đất nhưng thực tế đang trực tiếp sử dụng đất công ích thì được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại, không bắt buộc phải có hồ sơ hoặc hợp đồng thuê đất (trường hợp có giấy tờ chứng minh đã đầu tư vào đất thì được tính bồi thường theo chi phí đã đầu tư quy định tại Khoản 4, Điều 3 Nghị định số 47/2014/NĐ-CP, trường hợp không có giấy tờ chứng minh đã đầu tư vào đất thì được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại theo quyết định của UBND tỉnh).

Tổng cục Quản lý đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường trả lời vấn đề này như sau:

Tại Khoản 8, Điều 3 Luật Đất đai năm 2013 đã quy định: "Nhà nước cho thuê quyền sử dụng đất (sau đây gọi là Nhà nước cho thuê đất) là việc Nhà nước quyết định trao quyền sử dụng đất cho đối tượng có nhu cầu sử dụng đất thông qua hợp đồng cho thuê quyền sử dụng đất".

Khoản 11, Điều 3 Luật Đất đai năm 2013 đã quy định: "Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai".

Theo Khoản 3, Điều 59 Luật Đất đai năm 2013: "UBND cấp xã cho thuê đất thuộc quỹ đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích công ích của xã, phường, thị trấn".

Điểm đ, Khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 đã quy định các trường hợp thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai bao gồm: "đ) Đất được Nhà nước giao để quản lý mà để bị lấn, chiếm;".

Điểm d, Khoản 1, Điều 76 Luật Đất đai năm 2013 đã quy định các trường hợp không được bồi thường về đất nhưng được bồi thường chi phí đầu tư vào đất còn lại khi Nhà nước thu hồi đất bao gồm: "Đất nông nghiệp thuộc quỹ đất công ích của xã, phường, thị trấn".

Khoản 4, Điều 18a Nghị định số 47/2014/NĐ-CP ngày 15/5/2014 của Chính phủ quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất (được bổ sung quy định tại Khoản 2, Điều 4 Nghị định số 01/2017/NĐ-CP ngày 6/1/2017 của Chính phủ) quy định: "Khi Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai quy định tại Khoản 1, Điều 64 của Luật Đất đai thì người sử dụng đất không được trả lại tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp, chi phí đầu tư vào đất còn lại (nếu có) và giá trị còn lại của tài sản gắn liền với đất, trừ trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều này".

Căn cứ các quy định pháp luật nêu trên, người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất công ích của xã, phường, thị trấn thông qua việc cho thuê đất thì phải có hợp đồng thuê đất với UBND xã, phường, thị trấn nơi có đất theo quy định của pháp luật.

Do nội dung ông cung cấp chưa đầy đủ thông tin nên Tổng cục Quản lý đất đai không đủ căn cứ trả lời cụ thể. Để có căn cứ trả lời câu hỏi của ông thì cần phải kiểm tra, xác minh việc người sử dụng đất công ích của UBND xã, phường, thị trấn mà không có hồ sơ thuê đất, hợp đồng thuê đất có thuộc trường hợp vi phạm chiếm đất theo quy định tại Điểm đ, Khoản 1, Điều 64 Luật Đất đai, Khoản 2, Điều 3 Nghị định số 91/2019/NĐ-CP ngày 19/11/2019 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai hay không và việc bồi thường chi phí đầu tư vào đất trong trường hợp Nhà nước thu hồi đất vì mục đích quốc phòng, an ninh; phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng hay trường hợp Nhà nước thu hồi đất do vi phạm pháp luật về đất đai để thực hiện.

Do vậy, đề nghị ông liên hệ với cơ quan tài nguyên và môi trường tại địa phương để được kiểm tra nguồn gốc, quá trình sử dụng đất và trường hợp Nhà nước thu hồi đất làm căn cứ xác định có được bồi thường phí đầu tư vào đất còn lại theo quy định hay không.