(Xây dựng) - Trong khi Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam (Vinataba) chưa xử lý trách nhiệm các cá nhân để đất Nhà nước rơi vào tay tư nhân, việc thu hồi khu đất gần 31.000m2 này cũng đang gặp khó khăn.

Khu “đất vàng” đã từng của Vinataba tại số 152 Trần Phú, phường 4, quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh.

Khu đất vàng 152 Trần Phú của Vinataba biến thành “vô chủ”

Vừa qua, UBND quận 5 có văn bản gửi Sở Tài nguyên và Môi trường Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị hỗ trợ xác định lại đối tượng bàn giao khu đất tại số 152 đường Trần Phú (phường 4, quận 5, Thành phố Hồ Chí Minh).

Theo cơ quan này, ngày 25/10/2023, UBND Thành phố Hồ Chí Minh có Quyết định số 4856/QĐ-UBND về việc thu hồi khu đất tại địa chỉ trên, trong đó yêu cầu Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, Công ty TNHH Vina Alliance chấp hành bàn giao khu đất cho Trung tâm Phát triển quỹ đất tiếp nhận, quản lý.

UBND Thành phố Hồ Chí Minh xác định, hành vi Vinataba cố ý chuyển nhượng quyền sử dụng đất đối với Khu đất tại 152 Trần Phú cho Công ty TNHH Vina Alliance vào ngày 26/8/2015 là vi phạm pháp luật theo điểm d khoản 1 Điều 64 Luật Đất đai năm 2013 (về đất không được chuyển nhượng, tặng cho).

Tuy nhiên, theo đại diện Tổng Công ty Thuốc lá Việt Nam, đơn vị này hiện không còn quản lý, sử dụng khu đất trên nên không thể bàn giao. Trước đó, Vinataba đã hoàn tất việc thoái toàn bộ vốn tại Công ty TNHH Vina Alliance sau khi chuyển nhượng toàn bộ phần vốn góp cho Công ty TNHH Sơn Đông theo Hợp đồng chuyển nhượng vốn ngày 13/6/2017.

Trong khi đó, ngày 5/3/2024, Sở Kế hoạch và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh đã có quyết định thu hồi Giấy chứng nhận đầu tư của Công ty TNHH Vina Alliance, do hết thời hạn điều chỉnh địa điểm thực hiện dự án theo yêu cầu của UBND Thành phố Hồ Chí Minh.

Theo UBND quận 5, tư cách pháp nhân doanh nghiệp của Công ty TNHH Vina Alliance đã chấm dứt, không được Nhà nước công nhận (không còn tồn tại) theo quy định pháp luật. Do đó, hiện nay công ty này không thuộc đối tượng bàn giao khu đất thu hồi tại số 152 đường Trần Phú, theo quyết định của Thành phố.

Cũng theo UBND quận 5, tại khoản 11 Điều 3 của Luật Đất đai năm 2013, quy định: “Nhà nước thu hồi đất là việc Nhà nước quyết định thu lại quyền sử dụng đất của người được Nhà nước trao quyền sử dụng đất hoặc thu lại đất của người sử dụng đất vi phạm pháp luật về đất đai”.

Trước đó, khu đất 152 đường Trần Phú được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất cho Vinataba tại Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số T00112/1a, do Sở Tài nguyên và Môi trường cấp cho Vinataba ngày 19/01/2009.

Như vậy, hiện Vinataba đã vi phạm Luật Đất đai 2013, để mất quyền sử dụng và quản lý khu đất khi góp vốn là toàn bộ khu đất vào công ty liên doanh là Vina Alliance, sau đó thoái hết số vốn này trái quy định, gây thiệt hại cho tài sản Nhà nước.

Quá trình thu hồi khu đất gặp nhiều vướng mắc, Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm.

Trách nhiệm của các cá nhân liên quan chưa được xử lý

Trước đó, vào cuối năm 2022, Thanh tra Chính phủ chỉ rõ hàng loạt tồn tại, vi phạm xảy ra tại Vinataba, đặc biệt là vi phạm trong quản lý sử dụng vốn, tài sản khi để 30.927,7m2 “đất vàng” tại số 152 phố Trần Phú vào tay tư nhân, gây thất thoát lớn tài sản Nhà nước.

Theo Thanh tra Chính phủ, việc Vinataba không thực hiện đánh giá lại tài sản là không đúng quy định về quản lý tài sản doanh nghiệp Nhà nước; làm trái chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, vi phạm pháp luật về chuyển nhượng tài sản doanh nghiệp do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ khi chuyển nhượng 30.927,7m2 tại 152 Trần Phú không xin phép Thủ tướng Chính phủ; không thực hiện đấu giá quyền sử dụng đất, có nguy cơ thất thoát tiền của Nhà nước, của doanh nghiệp.

Từ đó, Thanh tra Chính phủ đã kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo xử lý, xem xét trách nhiệm và có hình thức kỷ luật theo quy định đối với các tổ chức, cá nhân đã để xảy ra những thiếu sót, vi phạm thuộc quyền quản lý đối với Hội đồng Thành viên, Chủ tịch Hội đồng Thành viên, Tổng giám đốc, Ban lãnh đạo Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam.

Ngày 19/2 vừa qua, Thanh tra Chính phủ đã có báo cáo gửi Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Minh Khái về kết quả thực hiện Kết luận thanh tra tại Vinataba. Theo đó, ngày 10/1/2024, Vinataba đã báo cáo Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp danh sách tập thể, cá nhân thực hiện kiểm điểm, xử lý kỷ luật.

Đến ngày 17/1/2024, Vinataba gửi báo cáo đến Thanh tra Chính phủ với nội dung: “Tổng Công ty đang chờ chỉ đạo của Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp để tiếp tục thực hiện công tác xem xét trách nhiệm, kiểm điểm, xử lý kỷ luật theo quy định”.

Được biết, ngày 31/5/2023, Vinataba từng tổ chức Hội nghị để xem xét trách nhiệm theo nội dung Kết luận 966/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ, buổi họp có sự tham gia của các đại diện Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp. Hội nghị được tổ chức để xem xét trách nhiệm của ông Hồ Lê Nghĩa, với vai trò Thành viên Hội đồng thành viên Vinataba (giai đoạn từ ngày 30/12/2014 đến ngày 31/12/2017).