(Xây dựng) - Huyện Lương Tài nay đã không còn là mảnh đất chiêm khê mùa úng, với những lợi thế về vị trí địa lý, địa hình bằng phẳng đặc trưng của vùng đồng bằng bắc bộ, điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu và cảnh quan thiên nhiên đẹp, Lương Tài tiềm ẩn nhiều lợi thế, nếu được quan tâm và định hướng đúng cách thì trong tương lai gần sẽ vươn mình trở thành một trong những mảnh ghép trung tâm của vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ.

Lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh thăm và động viên nông dân huyện Lương Tài.

Phát triển nông nghiệp công nghệ cao cùng những sản phẩm đặc trưng

Vốn đặc trưng là vùng đất nông nghiệp trọng điểm của tỉnh Bắc Ninh, nhiều vùng ở Lương Tài cũng có điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu, thủy văn đã từng bước hình thành nhiều mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trong các lĩnh vực trồng trọt, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản như: Các vùng chuyên canh lúa chất lượng cao tại xã Bình Định, Quảng Phú; vùng sản xuất rau an toàn tại xã Minh Tân, mô hình sản xuất hoa tại xã An Thịnh…hay mô hình nuôi cá lồng tại xã Trung Kênh. Các mô hình sản xuất này không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế cao mà còn có tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái với các mô hình thăm quan, trải nghiệm trong tương lai gần.

Lương Tài cũng đang từng bước đẩy mạnh thêm hoạt động quảng bá xúc tiến thương mại cho sản phẩm tỏi An Thịnh, mới được Cục Sở hữu trí tuệ ban hành Quyết định số 2653/QĐ-SHTT về việc cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý số 00082 vào ngày 10/7/2020 vừa qua. Điểm đặc biệt của tỏi An Thịnh chính là nhờ điều kiện địa lý độc đáo, có khí hậu phân thành hai mùa khô và mùa mưa rõ rệt, nhiệt độ trung bình hoàn hảo là điều kiện thuận lợi cho quá trình tích lũy vật chất khô trong củ tỏi. Thời tiết hanh khô kéo dài giúp tỏi An Thịnh chắc hơn và có vỏ mỏng hơn. Bên cạnh đó, yếu tố về đất đai, thổ nhưỡng là yếu tố chính giúp tạo nên chất lượng đặc thù của tỏi An Thịnh. Đất ở khu vực địa lý là đất phù sa có tầng biến đổi, ít chua, thành phần cơ giới thịt pha cát nhẹ, khả năng giữ ẩm tốt. Ngoài ra, người dân nơi đây chỉ sử dụng giống bản địa, lựa chọn giống và bảo quản giống tốt, bón phân hữu cơ, không sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, canh tác bằng phương pháp thủ công và kinh nghiệm bảo quản sản phẩm sau thu hoạch cũng đã góp phần tạo nên chất lượng đặc thù của sản phẩm tỏi An Thịnh. Vì vậy mà chất lượng tỏi An Thịnh được các chuyên gia đánh giá ngang hàng với tỏi Lý Sơn, Quảng Ngãi.

Lễ công bố Văn bằng bảo hộ sở hữu trí tuệ chỉ dẫn địa lý “An Thịnh” cho sản phẩm tỏi.

Phát triển công nghiệp dần dần vững chắc

Là huyện thuần nông, có xuất phát điểm về kinh tế thấp, tỷ trọng nông nghiệp chiếm tỷ lệ cao, dịch vụ thương mại chậm phát triển, kết cấu hạ tầng, cơ sở vật chất kỹ thuật chưa đồng bộ... nhưng không vì thế mà cản bước được sự chuyển dịch từng bước trong phát triển công nghiệp của huyện. Sau thời gian không ngừng phấn đấu, công nghiệp của huyện cũng đã đạt được những thành tựu đáng kể.

Hiện nay, trên địa bàn huyện Lương Tài có một cụm công nghiệp tập trung, cụm công nghiệp Lâm Bình (được UBND tỉnh Bắc Ninh thành lập theo Quyết định số 115/QĐ-UBND ngày 02/4/2021) với diện tích 55,4ha tại hai xã: Lâm Thao và Bình Định. Trong đó: diện tích đã có doanh nghiệp thuê và đang hoạt động sản xuất kinh doanh là 21,15ha; diện tích đầu tư xây dựng mới hạ tầng kỹ thuật là 34,25ha; chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật là Công ty cổ phần khai thác Cảng (Công ty IMP). Khu đô thị dịch vụ Táo Đôi với diện tích quy hoạch là 14,5ha, hiện có hai doanh nghiệp đang hoạt động sản xuất kinh doanh có hiệu quả. Huyện đang đề nghị UBND tỉnh Bắc Ninh công nhận cụm công nghiệp làng nghề Quảng Bố, xã Quảng Phú với diện tích là 10ha và lựa chọn chủ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật.

Khu công nghiệp điển hình của huyện Lương Tài.

Để phát triển công nghiệp đối với huyện Lương Tài, UBND tỉnh đã có chủ trương đưa bổ sung vào quy hoạch tỉnh Bắc Ninh giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 để trình Thủ tướng chính phủ phê duyệt gồm: 03 khu công nghiệp (khu công nghiệm An Thịnh với diện tích 250ha; khu công nghiệp Quảng Phú, Bình Định với diện tích 495ha; khu công nghiệp - đô thị - dịch vụ với diện tích 615ha) và 01 cụm công nghiệp Mỹ Hương với diện tích 60ha. Song song những kết quả đã đạt được thì cũng vẫn còn một số những khó khăn tồn tại như: công tác thu hút đầu tư còn hạn chế, dẫn đến sự phát triển chậm của các cụm công nghiệp; nguồn vốn của các doanh nghiệp còn hạn hẹp, khả năng tiếp cận với vốn vay ngân hàng còn gặp nhiều khó khăn...

Ông Đỗ Văn Hanh, Trưởng phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện chia sẻ: “Vẫn biết và nhìn ra được những lợi thế, tiềm năng của Lương Tài hiện nay là thế, nhưng để triển khai, xúc tiến từng hạng mục rồi xây dựng lên một bức tranh lớn thì không phải là chuyện dễ dàng. Việc thực hiện Quy chế phối hợp trong công tác quản lý Nhà nước đối với cụm công nghiệp (CCN) theo Quyết định của UBND tỉnh còn hạn chế, dẫn đến tình trạng phòng Kinh tế và Hạ tầng huyện khó nắm bắt, theo dõi được hoạt động của các doanh nghiệp trong CCN, các kênh xúc tiến đầu tư chưa được đa dạng, chất lượng chưa cao... Các dự án xây dựng hạ tầng kỹ thuật của các CCN trên địa bàn huyện còn chậm, dẫn đến việc thu hút các doanh nghiệp vào đầu tư còn nhiều hạn chế”.

Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái cần được đánh thức

Huyện Lương Tài sở hữu nhiều lợi thế để phát triển du lịch sinh thái với các sản phẩm đa dạng và không trùng lặp với nhiều sản phẩm du lịch trong vùng. Nơi đây có nhiều không gian sinh thái nông nghiệp có thể thu hút đầu tư phát triển các mô hình nông nghiệp chất lượng cao. Chưa kể, Lương Tài chưa chịu tác động bởi công nghiệp hóa và đô thị hóa, vẫn còn trên nền đất thuần nông, địa hình bằng phẳng, giàu truyền thống văn hóa lịch sử, nhiều làng nghề thủ công nên tiềm năng còn rất trù phú, có thể trở thành trung tâm du lịch sinh thái của tỉnh theo mô hình du lịch tham quan trải nghiệm không gian làng quê, câu cá, tham quan những mô hình sản xuất nông nghiệp như trồng tỏi, trồng hoa, trồng rau sạch ở các xã như Quảng Phú, An Thịnh... hoặc phát triển mô hình nghỉ dưỡng kết hợp chữa bệnh ở xã An Thịnh. Những mô hình sản xuất nông nghiệp điểm đã đề cập trên không chỉ đem lại hiệu quả kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân Lương Tài mà còn có tiềm năng lớn để phát triển hình thức du lịch thăm quan, trải nghiệm. Tuy nhiên, phải có những sản phẩm nông nghiệp đặc sắc hấp dẫn du khách, kết hợp quảng bá giới thiệu thường xuyên, liên tục các sản phẩm nông nghiệp của địa phương một cách hiệu quả nhất, mà điều này thì Lương Tài cũng vẫn còn gặp khó nhiều.

Phần địa hình thấp trũng nên diện tích mặt nước (bao gồm sông, hồ, ao…) của huyện Lương Tài tương đối lớn với tổng diện tích gần 1.800ha chiếm khoảng 17% tổng diện tích tự nhiên cùng với một số khu vực đã hình thành ao đầm hồ sen tự phát quy mô nhỏ như tại thôn Thanh Lâm, Cường Tráng (xã An Thịnh)… có giá trị về cảnh quan sinh thái, có tiềm năng để phát triển không gian du lịch sinh thái, có thể đầu tư để tạo cảnh quan chụp ảnh hoặc có thể đầu tư chuyển đổi mục đích sử dụng đất để hình thành những khu nghỉ dưỡng sinh thái hoặc vui chơi giải trí đem lại hiệu quả cao. Đây là lợi thế rất lớn của huyện Lương Tài so với khu vực lân cận trong bối cảnh đô thị hóa đang diễn ra mạnh mẽ như hiện nay.

Đền thờ khoa bảng Hàn Thuyên là một trong những mô hình thăm quan thắng cảnh di tích lịch sử.

Trên địa bàn huyện hiện có hơn 150 di tích, trong đó có 12 di tích lịch sử văn hoá đã được xếp hạng cấp Quốc gia, có 45 di tích lịch sử đã được xếp hạng cấp tỉnh rất phù hợp với mô hình thăm quan những thắng cảnh di tích lịch sử công trình kiến trúc và lễ hội dân gian như ở Khu lăng mộ đền thờ Nguyễn Công Nghệ; Chùa Ngòi ở xã Quảng Phú; 02 cụm di tích thôn Ngọc Quan; khu đền thờ Hàn Thuyên… Các di tích này nếu được quan tâm, đầu tư và có quy hoạch dài hạn cũng sẽ là lựa chọn đầu tư mang lại lợi nhuận cao.

Ông Phạm Thanh Hải, Chủ tịch UBND huyện Lương Tài cho biết: “Để thức dậy tiềm năng du lịch sinh thái, Ban Chấp hành Đảng bộ huyện Lương Tài đã ban hành Nghị quyết số 11-NQ/HU ngày 08/10/2019 về phát triển du lịch sinh thái trên địa bàn huyện Lương Tài. Đây là Nghị quyết hết sức quan trọng, Huyện ủy, UBND huyện đang dồn sức tập trung lãnh đạo, tổ chức thực hiện”.

Chia sẻ về kế hoạch phát triển huyện sắp tới, ông Phạm Thanh Hải cũng cho biết, sẽ lập quy hoạch chi tiết cho từng khu vực. Cải tạo, nâng cấp, xây dựng hạ tầng giao thông, các điểm di tích lịch sử văn hóa, hình thành các vùng sản xuất sản phẩm nông nghiệp, các sản phẩm làng nghề đặc trưng phục vụ cho du lịch; kêu gọi các nhà đầu tư trong và ngoài tỉnh về đầu tư các dự án về du lịch trải nghiệm về nông nghiệp nông thôn như: Mô hình trồng hoa (ở xã An Thịnh), mô hình trồng cây ăn quả chất lượng cao tại xã Mỹ Hương, xã Quảng Phú, mô hình trồng, sản xuất tỏi xã An Thịnh...

Nghề làm đồ gỗ xã Quảng Phú hiện vẫn chưa được công nhận làng nghề truyền thống.

Để ghép từng mảnh ghép làm nên một bức tranh toàn cảnh lớn là một sự thách thức không hề nhỏ với mảnh đất này. Có thể nhận thấy những khó khăn do vị trí có khoảng cách quá gần các khu/điểm du lịch nổi tiếng của Bắc Ninh và vùng lân cận, trong khi các sản phẩm về du lịch của huyện gần như chưa được quan tâm, đầu tư, phải cần tạo được điểm nhấn nhằm tăng khả năng cạnh tranh mới thu hút được các nhà đầu tư, du khách nghỉ dưỡng. Bên cạnh đó, là huyện thuần nông, thu ngân sách thấp, nguồn kinh phí phân bổ để thực hiện đề án du lịch sinh thái cũng gặp nhiều trở ngại. Năm 2020, 2021 huyện chưa bố trí được nguồn kinh phí để thực hiện lập quy hoạch chi tiết các khu, điểm du lịch sinh thái trên địa bàn huyện và triển khai thực hiện các dự án cải tạo, xây dựng hạ tầng giao thông, cải tạo, nâng cấp các điểm di tích lịch sử.

Có thể thấy Đảng bộ và chính quyền, nhân dân huyện Lương Tài đã có những quyết tâm rất lớn và có những tự tin nhất định vào những tiềm năng sẵn có, song để khơi dậy mạnh mẽ tiềm năng du lịch sinh thái của mảnh đất chiêm khê này, cũng như có thể mở ra cánh cửa cho du lịch Lương Tài phát triển nhất định phải cần đến sự quan tâm chỉ đạo sát sao của UBND tỉnh. Huyện Lương Tài rất cần được UBND tỉnh tạo điều kiện để huyện triển khai, thực hiện các dự án đấu giá quyền sử dụng đất, tạo kinh phí xây dựng cơ sở hạ tầng, cũng như hỗ trợ kinh phí để hoàn thiện các tiêu chí nâng hạng đô thị loại V đối với xã Trung Kênh và xã Lâm Thao. Việc được UBND tỉnh, các Sở, ngành quan tâm hỗ trợ kinh phí sẽ giúp huyện Lương Tài được triển khai một số dự án trọng điểm phát triển du lịch sinh thái, để bức tranh Lương Tài sớm được hình thành và khởi sắc theo đúng những tiềm năng vốn có.