(Xây dựng) - Nằm dưới chân dãy núi Hoàng Liên Sơn, giữa thung lũng bốn bề là núi, Cát Cát là điểm du lịch cộng đồng lý tưởng cho du khách khi muốn tìm hiểu và khám phá đời sống văn hóa của con người vùng cao Tây Bắc. Để đến với bản Cát Cát (xã San Sả Hồ, huyện Sa Pa, tỉnh Lào Cai), du khách xuất phát từ trung tâm thị trấn Sa Pa, theo con đường hướng về phía núi Fanxipan khoảng gần 3km.

Bản Cát Cát nằm dưới chân thác tự nhiên.

Cát Cát là bản của dân tộc Mông, được hình thành từ giữa thế kỷ 19. Đầu thế kỷ 20, người Pháp đã phát hiện và chọn bản làm nơi nghỉ dưỡng cho các quan chức. Ở đây có một thác nước đẹp mà theo tiếng Pháp có nghĩa là CatScat. Chính vì vậy, bản cũng lấy tên là Cát Cát (đọc chệch đi của CatScat).

Các hộ dân nơi đây hầu hết nằm dọc theo con đường bậc thang lát đá giữa bản, một số nằm rải rác trên các sườn núi. Ði khoảng 300 mét bậc thang là đến trung tâm Cát Cát, nơi hội tụ của ba dòng suối ngày đêm rì rào là suối Tiên Sa, suối Vàng và suối Bạc cùng ngọn thác Cát Cát (còn gọi là thác Tiên Sa) ngày đêm tung bọt trắng xóa. Điểm nổi bật tại đây còn có hai chiếc cầu treo là cầu Si và cầu A Lứ thu hút du khách đến ngắm cảnh và chụp ảnh lưu niệm.

Mùa xuân ở bản Cát Cát rực rỡ sắc hoa.

Bản Cát Cát với những nét văn hóa truyền thống đặc sắc, đa dạng của đồng bào dân tộc Mông những căn nhà ba gian có vì kèo ba cột ngang được kê trên phiến đá tròn hoặc vuông, mái lợp ván gỗ pơ mu, vách bằng gỗ xẻ, các nóc nhà chỉ cách nhau chừng vài chục mét, nhà dựa vào sườn núi. Người Mông ở Cát Cát sinh hoạt trong những ngôi nhà có 3 cửa ra vào, cửa chính ở gian giữa, 2 cửa phụ ở hai đầu nhà. Cửa chính luôn đóng kín, chỉ mở khi nhà có việc lớn như đám cưới, tang ma, dịp lễ Tết. Trong nhà có gian thờ, sàn gác dự trữ lương thực, bếp, nơi ngủ và nơi tiếp khách.

Độc đáo nhất là những chiếc cối giã gạo được đồng bào Mông thiết kế hết sức sáng tạo, không dùng sức người mà sử dụng sức nước để cho ra những hạt gạo trắng tinh, thơm lành. Quanh nhà là những bụi tre um tùm, xanh mát cùng những thửa ruộng bậc thang ngút tầm mắt.

Kiến trúc nhà cổ độc đáo ở bản Cát Cát - Sa Pa.

Nơi đây không chỉ hấp dẫn du khách bởi phong cảnh thiên nhiên hoang sơ, trữ tình mà còn bởi người Mông ở Cát Cát phát triển các nghề thủ công truyền thống như trồng lanh dệt vải, đan lát dụng cụ sinh hoạt, chạm trổ bạc và rèn nông cụ. Đến bản Cát Cát, du khách sẽ được tham quan khu trưng bày và bán các sản phẩm thủ công truyền thống của đồng bào dân tộc Mông.

Những sản phẩm tinh xảo, độc đáo được tạo ra bởi bàn tay khéo léo của những con người nơi đây không chỉ đem lại sức sống cho bản làng mà còn thể hiện nét văn hóa đặc trưng của người Mông được bảo tồn, gìn giữ qua nhiều thế hệ.

Du khách nước ngoài ngày càng quan tâm đến du lịch cộng đồng ở Cát Cát.

Người dân địa phương còn bảo tồn được khá nhiều phong tục, tập quán độc đáo, đến bản Cát Cát vào những ngày đầu năm, du khách còn có dịp tham gia lễ hội Gầu Tào nhằm cầu phúc, cầu mệnh cho dân bản. Đây là lễ hội lớn nhất trong năm phản ánh đời sống văn hóa tâm linh của đồng bào dân tộc Mông.

Ngoài ra, du khách sẽ có cơ hội thưởng thức nhiều đặc sản như thắng cố, rượu ngô, thịt hun khói, bánh ngô... đậm chất riêng của vùng cao Tây bắc. Du khách có thể trải nghiệm trang phục của đồng bào dân tộc vùng cao nơi đây cùng các dịch vụ chụp ảnh và trang điểm khá thú vị.

Du khách thích thú khi chụp ảnh kỷ niệm với các em bé dân tộc.

Với những nét độc đáo riêng có của một bản vùng cao Tây Bắc, Cát Cát đã trở thành điểm du lịch ấn tượng, không thể bỏ qua của du khách trong và ngoài nước khi đến Sa Pa. Nhờ phát triển các hoạt động du lịch cộng đồng, đời sống của đồng bào dân tộc địa phương được cải thiện đáng kể, đem lại cho Cát Cát một diện mạo mới nhưng không làm mất đi những nét đẹp truyền thống từ bao đời nay.

Biểu diễn nghệ thuật truyền thống hàng ngày ở Cát Cát luôn thu hút du khách.