(Xây dựng) – Không chỉ khai thác than trái phép suốt nhiều năm, Công ty TNHH MTV Sơn Trường (đơn vị liên doanh khai thác than tại mỏ than Suối Bàng với Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La) còn bị tố có dấu hiệu trốn thuế, lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, không thực hiện đúng cam kết cũng như thỏa thuận hợp đồng đã ký với các bên.

Chỉ được khai thác hầm lò, nhưng Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La và đơn vị liên doanh đã cho khai thác lộ thiên từ nhiều năm nay.

Trước khi Báo điện tử Xây dựng đăng tải thông tin về việc Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La và đơn vị liên doanh khai thác là Công ty TNHH MTV Sơn Trường khai thác than trái phép gây ô nhiễm môi trường tại Suối Bàng, Vân Hồ (Sơn La), Báo nhận được đơn kêu cứu của Công ty TNHH Nam Thọ. Trong đó, Công ty TNHH Nam Thọ tố cáo việc Công ty TNHH MTV Sơn Trường có dấu hiệu trốn thuế, lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, không thực hiện đúng thỏa thuận và cam kết theo hợp đồng đã ký. Đặc biệt, tổ chức khai thác than trái phép suốt nhiều năm tại mỏ than Suối Bàng nhưng không bị các cơ quan chức năng xử lý.

Công ty Sơn Trường bị tố “qua cầu rút ván”

Theo nội dung đơn thư gửi tới Báo điện tử Xây dựng, Công ty TNHH Nam Thọ cho biết: Ngày 24/1/2016, Công ty TNHH Nam Thọ đã ký hợp đồng kinh tế với Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La về việc Công ty TNHH Nam Thọ đầu tư máy móc thiết bị vào khai thác mỏ than tại mỏ than xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ, tỉnh Sơn La.

Ngày 30/11/2016, Công ty TNHH Nam Thọ bắt đầu đưa 2 máy xúc đào PC 450 và PC 210 cùng 10 xe ôtô vận chuyển vào mỏ để tiến hành bóc đất cắt tầng an toàn, làm cửa lò và đường nội bộ mỏ. Công ty TNHH Nam Thọ đã bỏ ra khoản đầu tư ban đầu tại mỏ than Suối Bàng số tiền gần 3 tỷ đồng, tính đến ngày 15/1/2017.

Ngày 15/1/2017, Công ty TNHH Nam Thọ, Công ty TNHH MTV Sơn Trường và Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La tiến hành ký văn bản thỏa thuận 3 bên. Đại diện cả 3 công ty đều nhất trí với nội dung văn bản thỏa thuận là Công ty TNHH Nam Thọ nhượng lại hợp đồng khai thác đã ký với Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La cho Công ty TNHH MTV Sơn Trường với điều kiện Công ty TNHH MTV Sơn Trường phải trả cho Công ty TNHH Nam Thọ số tiền là 40.000 đồng/m3 (bốn mươi ngàn đồng một mét khối) cho toàn bộ lượng than mà Công ty TNHH MTV Sơn Trường khai thác. Sản lượng khai thác tối thiểu phải đạt được 15.000m3/tháng.

Tuy nhiên, kể từ khi ký văn bản thỏa thuận đến nay, Công ty TNHH MTV Sơn Trường liên tục khai thác tại mỏ than Suối Bàng nhưng không thanh toán tiền cho Công ty TNHH Nam Thọ như hợp đồng và văn bản thỏa thuận đã ký. Công ty TNHH Nam Thọ cũng đã nhiều lần gửi văn bản cho Công ty TNHH MTV Sơn Trường yêu cầu thanh toán theo thỏa thuận nhưng không có hồi âm.

Cũng theo văn bản thỏa thuận, tính đến thời điểm hiện tại, Công ty TNHH MTV Sơn Trường phải thanh toán cho Công ty TNHH Nam Thọ số tiền khoảng 20 tỷ đồng nhưng kể từ ngày 15/1/2017 đến nay, Công ty TNHH Nam Thọ vẫn chưa nhận được bất cứ khoản tiền nào từ Công ty TNHH MTV Sơn Trường.

Nội dung đơn cũng cho biết: “Việc Công ty TNHH MTV Sơn Trường cố tình làm sai thỏa thuận đã gây ra rất nhiều thiệt hại về kinh tế cho Công ty TNHH Nam Thọ, khiến doanh nghiệp này lao đao trong bối cảnh đại dịch Covid-19 ảnh hưởng tới nền kinh tế toàn cầu”.

Bức xúc trước sự “bội tín” của Công ty TNHH MTV Sơn Trường, phía Công ty TNHH Nam Thọ cũng đã nhiều lần gửi đơn kiến nghị tới UBND tỉnh Sơn La; gửi đơn tố cáo tới Công an tỉnh Sơn La. Mặc dù đã nhiều lần cầu cứu, nhưng không hiểu lý do vì sao, đến nay, vụ việc vẫn chưa được các cơ quan chức năng tỉnh Sơn La giải quyết dứt điểm.

Khai thác “vàng đen” trái phép, “băm nát” rừng già

Như Báo điện tử Xây dựng đã thông tin trước đó, dù chỉ được cấp phép khai thác theo hình thức hầm lò tại mỏ than Suối Bàng, xã Suối Bàng (Vân Hồ, Sơn La), nhưng trên thực tế, nhiều năm qua Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La lại ngang nhiên khai thác than theo hình thức lộ thiên gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới môi trường, nguồn nước sinh hoạt, sản xuất của người dân các bản: Pưa Ta, Bản Bó, Nà Lồi và Suối Khẩu... tàn phá nhiều héc-ta rừng tự nhiên.

Ngoài việc khai thác sai hình thức so với giấy phép, Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La còn thực hiện hành vi đổ đất, đá thành bãi thải và làm nơi tập kết các loại phương tiện với diện tích 0,5ha, diện tích này nằm ngoài diện tích được thuê đất của công ty.

Theo ghi nhận của Phóng viên Báo điện tử Xây dựng vào những ngày giữa tháng 10/2020, một “đại công trường” khai thác than được Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La dựng lên nằm cheo leo trên vách núi, máy móc bốc xúc và xe tải vận chuyển hoạt động rầm rộ.

Việc khai thác trái phép của Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La không chỉ ảnh hưởng, tàn phá nặng nề tới môi trường rừng mà còn ảnh hưởng lớn tới cuộc sống của người dân các bản xung quanh.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, một người dân đang sinh sống tại bản Bó cho biết: “Việc khai thác than ảnh hưởng rất nhiều tới cuộc sống của chúng tôi. Trong đó, ảnh hưởng trực tiếp tới nguồn nước sinh hoạt do người dân dẫn nước từ các khe suối trên đỉnh núi về để dùng. Bênh cạnh đó là khói bụi do vận chuyển than và nước bẩn chảy vào ruộng khiến chết lúa và hoa màu chết”.

“Người dân đã phản ánh nhiều lần, xã, huyện, tỉnh cũng đã xuống kiểm tra nhưng sau đó vẫn thấy mỏ làm bình thường. Có lần trên tỉnh cả chục xe xuống, sau đó thấy dừng một, hai tuần rồi lại thấy làm. Vừa rồi, một số hộ dân đã phải rời đi lập bản mới vì ô nhiễm, sạt lở không ở được”, người dân bức xúc.

Được biết, UBND tỉnh Sơn La đã nhiều lần “tuýt còi” đối với những hành vi khai thác trái phép đối với Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La nhưng đơn vị này lại không chấp hành và tỏ ra “nhờn luật”. Cụ thể, ngày 22/01/2020, UBND tỉnh Sơn La đã có Văn bản số 169/UBND-KT về việc tạm dừng hoạt động khai thác than và khắc phục các tồn tại mỏ than Suối Bàng, xã Suối Bàng, huyện Vân Hồ.

Tại văn bản này, UBND tỉnh Sơn La yêu cầu Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La nghiêm túc thực hiện việc dừng hoạt động khai thác than và khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, các thủ tục về đất đai, khoáng sản, bảo vệ môi trường, chứng nhận đầu tư và các hồ sơ, thủ tục khác có liên quan tới việc khai thác.

Hàng trăm ha rừng bị tàn phá.

Thông tin với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Nguyễn Đắc Lực - Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường Sơn La cho biết, sau bài báo phản ánh của Báo điện tử Xây dựng, Sở đã giao phòng Khoáng sản đi kiểm tra, xác minh. Qua đó, báo cáo lãnh đạo và bố trí lịch làm việc với phóng viên trong thời gian sớm nhất.

Trước những sai phạm mang tính hệ thống của Công ty Cổ phần Khoáng sản Sơn La và đơn vị liên doanh khai thác là Công ty TNHH MTV Sơn Trường, đề nghị UBND tỉnh Sơn La, Công an tỉnh Sơn La và các ngành chuức năng sớm vào cuộc kiểm tra, xác minh. Qua đó, làm rõ đơn thư tố cáo, đồng thời xử lý nghiêm các sai phạm nhằm đảm bảo tính thượng tôn của pháp luật.

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin.