(Xây dựng) – Điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan đối với doanh nghiệp chế xuất (DNCX) được quy định cụ thể tại khoản 10, Điều 1, Nghị định số 18/2021/NĐ-CP ngày 11/03/2021 của Chính phủ.

Đến ngày 12/05/2022, đã có thêm 09 DNCX được xác nhận đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát.

Điều kiện về quy cách hàng rào

Thực tế kiểm tra tại DNCX thì việc xây dựng hàng rào của các doanh nghiệp có nhiều loại, nhiều chất liệu và chiều cao khác nhau tuy nhiên hiện tại chưa có hướng dẫn cụ thể tiêu chí về “hàng rào cứng”. Qua báo cáo của các Cục Hải quan tỉnh, thành phố, tồn tại các trường hợp sau liên quan đến điều kiện về hàng rào cứng và cổng/cửa ra/vào của các DNCX.

Điều kiện hệ thống camera giám sát

Quy định tại Nghị định 18/2021/NĐ-CP yêu cầu trang bị hệ thống camera giám sát tại cổng/cửa ra vào và các vị trí lưu giữ hàng hóa. Tuy nhiên, trong thực tế, doanh nghiệp lưu giữ hàng hóa tại nhiều nơi trong doanh nghiệp bao gồm kho, bãi, nơi lưu giữ tạm thời, nhà xưởng… Vì vậy, việc trang bị camera giám sát tại tất cả các vị trí lưu giữ hàng hóa là không khả thi, cần thiết phải có hướng dẫn cụ thể về các vị trí yêu cầu lắp đặt camera giám sát. Ngoài ra, nhiều đơn vị cũng quan ngại về tính bảo mật, cách thức kết nối, trao đổi dữ liệu hình ảnh camera với cơ quan hải quan.

Quản lý chi nhánh của DNCX

Một số DNCX có thành lập chi nhánh, hoạt động dưới loại hình DNCX, hạch toán phụ thuộc trên địa bàn khác với địa bàn của trụ sở DNCX chính. Theo quy định tại Điều 28a, Nghị định 18/2021/NĐ-CP thì Chi cục Hải quan nơi quản lý doanh nghiệp chế xuất thực hiện kiểm tra, xác nhận việc đáp ứng các điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan. Như vậy, đối với các chi nhánh của DNCX thì Chi cục Hải quan quản lý là Chi cục Hải quan nơi có trụ sở doanh nghiệp chính hay Chi cục Hải quan nơi có Chi nhánh hạch toán phụ thuộc.

Thực tế hiện nay có nhiều trường hợp DNCX có địa chỉ nhà xưởng ở nhiều khu khác nhau, cách biệt nhau. Các nhà xưởng đều có hoạt động sản xuất, hoạt động lưu giữ nguyên liệu, sản phẩm của doanh nghiệp, không tách bạch ra khu dành riêng cho sản xuất, khu lưu giữ nguyên liệu, sản phẩm của doanh nghiệp.

Theo báo cáo của Cục Hải quan các tỉnh, thành phố, đến hết ngày 25/04/2022, trong tổng số 1676 DNCX, số DNCX đã thông báo, thực hiện kiểm tra và xác nhận đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan là 1.607, còn lại 69 DNCX thuộc các trường hợp sau: Doanh nghiệp bị khởi tố, tạm ngừng hoạt động, đang làm thủ tục giải thể, chuyển địa bàn, chuyển sang doanh nghiệp không phải DNCX: 40; DNCX mới thành lập, đang trong quá trình xây dựng nhà xưởng: 11; DNCX hoạt động trong lĩnh vực sản xuất phần mềm, không có hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa: 01; DNCX không thể hoàn thiện điều kiện kiểm tra, giám sát do nguyên nhân khách quan: 17.

Tiếp đó, với tinh thần đồng hành cùng doanh nghiệp, các Cục Hải quan tỉnh, thành phố đã tích cực phối hợp, hỗ trợ, hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thành điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan.

Đến ngày 12/05/2022, đã có thêm 09 DNCX được xác nhận đáp ứng điều kiện kiểm tra, giám sát. 08 DNCX còn lại vẫn đang tiếp tục hoàn thiện điều kiện kiểm tra, giám sát hải quan theo quy định do có những khó khăn về kinh phí, thực trạng nhà xưởng hoặc một số nguyên nhân khách quan khác.