(Xây dưng) - Tại Hội nghị Xúc tiến đầu tư phát triển Sâm Lai Châu, các chuyên gia và cộng đồng doanh nghiệp cho rằng, cần có cơ chế, cơ sở pháp lý để phát triển và có chiến lược xây dựng hình ảnh thương hiệu sâm Lai Châu vươn ra thế giới.

Toàn cảnh hội nghị.

Hội nghị nằm trong khuôn khổ Lễ hội Sâm Lai Châu do UBND tỉnh Lai Châu tổ chức từ ngày 11-13/12/2022 với chủ đề “Nắm chắc thời cơ, vượt qua thách thức, khát vọng vươn xa” do ông Hà Trọng Hải – Phó Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì thu hút gần 300 đại biểu tham dự.

Phát biểu khai mạc Hội nghị, ông Hà Trọng Hải - Phó Chủ tịch UBND tỉnh nhấn mạnh: Cây Sâm Lai Châu được phát hiện vào năm 2013, trải qua 10 năm nghiên cứu, bảo tồn và phát triển, đến nay tỉnh Lai Châu đã tổ chức liên kết được nhiều doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ gia đình, cá nhân đầu tư, bảo tồn, hình thành được vùng Sâm tại các huyện. Theo khảo sát thị trường dược liệu trong và ngoài nước nhu cầu đối với các sản phẩm từ sâm là rất lớn trong đó có Sâm Lai Châu. Tuy nhiên thực tiễn việc nhân giống, bảo tồn, phát triển cây sâm trong thời gian qua trên địa bàn tỉnh chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế; nguồn lực nội tại của tỉnh chưa đủ mạnh để huy động đầu tư, mở rộng vùng trồng để đưa sản phẩm Sâm Lai Châu trở thành một trong những sản phẩm chủ lực của tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh khẳng định, Hội nghị xúc tiến đầu tư phát triển Sâm Lai Châu lần này, tỉnh Lai Châu mong muốn đưa hình ảnh Sâm Lai Châu vươn ra Việt Nam và quốc tế; gửi tới các nhà đầu tư, doanh nghiệp trong và ngoài nước sự cam kết: “Tỉnh Lai Châu sẽ kiến tạo môi trường đầu tư kinh doanh thông thoáng, thân thiện và cam kết đồng hành để các doanh nghiệp phát triển Sâm Lai Châu, dược liệu thành công tại Lai Châu”. Ông cũng bày tỏ tin tưởng với sự quyết tâm, nỗ lực của cấp ủy, chính quyền các cấp, sự đồng thuận của nhân dân, đặc biệt là sự quan tâm, giúp đỡ của các Bộ, ngành Trung ương, sự đồng hành, hợp tác của các nhà đầu tư, cây Sâm Lai Châu sẽ trở thành ngành hàng chủ lực, có giá trị kinh tế cao, là một trong những hướng đi mới trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Hà Trọng Hải phát biểu tại Hội nghị.

Báo cáo hiện trạng và tiềm năng, chính sách hỗ trợ phát triển Sâm Lai Châu tại Hội nghị cho thấy Sâm Lai Châu là cây đặc hữu có phân bố hẹp trên dãy núi Pu Si Lung và lân cận huyện Mường Tè (Pa Vệ Sử, Ka Lăng, Thu Lũm, Tá Bạ) và dãy núi Pu Sam Cap nằm giữa các huyện Sìn Hồ (Nậm Tăm, Pu Sam Cap) và Tam Đường (Khun Há, Hồ Thầu, Bản Giang). Sâm Lai Châu phân bố tập trung ở độ cao 1.400 – 2.200m so với mặt nước biển, là cây ưa ẩm, khí hậu mát quanh năm và lạnh về mùa đông. Điều kiện này phù hợp với phần lớn các xã vùng biên giới và vùng cao của tỉnh Lai Châu, giàu tiềm năng để mở rộng sản xuất trên quy mô lớn.

Hiện cây Sâm Lai Châu đang được áp dụng các chính sách hỗ trợ của Trung ương và tỉnh như: Chính sách đặc thù về giống, vốn và công nghệ trong phát triển nuôi trồng, khai thác dược liệu; cơ chế, chính sách khuyến khích doanh nghiệp vào đầu tư nông nghiệp, nông thôn và hợp tác, liên kết trong sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp; hỗ trợ 1 lần 50% chi phí mua giống và 50% giá phân bón, thuốc bảo vệ thực vật…

Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu Trần Tiến Dũng dùng thử sản phẩm được chế biến từ Sâm Lai Châu được tư vấn sản xuất bởi các chuyên gia, công nghệ đến từ Hàn Quốc (Ảnh: Tuổi trẻ).

Lai Châu phấn đấu đến năm 2030, 100% diện tích Sâm Lai Châu ngoài tự nhiên được quản lý, bảo tồn; đầu tư, xây dựng và phát triển 7 cơ sở sản xuất giống Sâm Lai Châu; đưa diện tích vùng trồng sâm toàn tỉnh lên 3.000 ha trở lên; khuyến khích đầu tư xây dựng 1 nhà máy chế biến sản phẩm Sâm Lai Châu được áp dụng theo tiêu chuẩn, quy chuẩn theo quy định; tất cả các cơ sở sản xuất, kinh doanh Sâm Lai Châu được cấp mã số theo quy định. Giai đoạn 2031 - 2045 tỉnh Lai Châu phấn đấu phát triển thêm 7.000ha vùng trồng Sâm Lai Châu, đưa vùng trồng Sâm Lai Châu lên 10.000ha.

Nhằm hoàn thành mục tiêu, tỉnh Lai Châu đưa ra các giải pháp như: Tiếp tục rà soát nghiên cứu vận dụng các quy định cơ chế chính sách phù hợp; khuyến khích hình thức liên kết giữa nhà khoa học, doanh nghiệp với người nông dân; khuyến khích tích tụ đất đai để tạo các vùng trồng cây dược liệu tập trung. Tỉnh đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ trong tạo giống, sản xuất giống và trồng, chăm sóc Sâm Lai Châu; chủ động phát triển, nâng cao năng lực nghiên cứu khoa học, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao trong quản lý, phát triển dược liệu. Đẩy mạnh tuyên truyền về giá trị của cây dược liệu nói chung, Sâm Lai Châu nói riêng, tiềm năng phát triển dược liệu và các chính sách thu hút đầu tư nuôi trồng, phát triển dược liệu; tăng cường hợp tác với các tổ chức trong nước, quốc tế trong công tác nghiên cứu, bảo tồn, khai thác, sử dụng bền vững nguồn nguyên liệu …

Theo ông Nguyễn Quang Thái – Chủ tịch Công ty Dược phẩm Thái Minh, tình trạng sâm giả tràn lan trên thị trường , nguồn gốc sâm không minh bạch khiến các doanh nghiệp trên địa bàn gặp nhiều khó khan vướng mắc. Ông Nguyễn Quang Thái đề xuất cần cấp mã số vùng trồng cho các vườn đã trồng đến thời điểm hiện đại. Địa hình, khí hậu thời tiết và sự quan tâm của chính quyền lãnh đạo tỉnh thuận lợi đáp ứng việc trồng cây Sâm Lai Châu diện tích lớn, sản lượng nhiều. Đây là cơ sở để Sâm Lai Châu xuất khẩu ra nước ngoài, triển vọng phát triển sâm cất cánh.

Đại diện Hiệp hội Sâm Lai Châu cho rằng, hiện nay chưa có quy định nào, đề tài khoa học nào liên quan các chất của sâm có những gì, công dụng chính xác, liều lượng sử dụng bao nhiêu là hợp lý. Vị đại diện Hiệp hội Sâm Lai Châu cũng kiến nghị Bộ Khoa học và Công Nghệ, Bộ Y tế và các nhà khoa học sớm có công bố thông tin để quá trình đưa sâm vào sử dụng có cơ sở pháp lý thực hiện.

Nhiều tập đoàn, doanh nghiệp quan tâm tìm hiểu, ký kết biên bản ghi nhớ phát triển Sâm Lai Châu tại Hội nghị.

Tiến sỹ Phạm Đình Huỳnh, Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đại Nam Sơn đưa ra ý kiến, số lượng giống sâm tự nhiên trên địa bàn tỉnh là quý và hiếm. Việc cần làm cấp bách là có cơ chế chính sách và đơn vị bắt tay ngay vào nghiên cứu, áp dụng khoa học công nghệ và đầu tư đúng mức cho việc bảo tồn gen sâm quý. Nếu không quan tâm vấn đề này sớm, sản lượng sâm chất lượng trong tương lai sẽ sụt giảm nghiêm trọng. Tập đoàn Đại Nam Sơn sẽ đồng hành cùng chính quyền và bà con nhân dân trong công tác tiếp tục bảo tồn giống Sâm Lai Châu và xây dựng thương hiệu, sản phẩm Sâm Lai Châu có tiêu chuẩn, có thị trường, có đối tác nước ngoài và mục tiêu xuất khẩu sang các nước trên thế giới.

Ông Hà Trọng Hải – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lai Châu cho biết, kế hoạch định hướng phát triển Sâm Lai Châu đến năm 2030, 100% diện tích sâm tự nhiên được quản lý, bảo tồn. Đầu tư, xây dựng phát triển 07 cơ sở sản xuất giống cây Sâm Lai Châu trong đó có 02 cơ sở giống công nghệ cao. Phát triển vùng nguyên liệu Sâm Lai Châu tập trung, chất lượng, phấn đấu đưa tổng diện tích vùng trồng Sâm Lai Châu toàn tỉnh đạt từ 3.000ha trở lên.

Thu hút khuyến khích đầu tư, xây dựng 01 nhà máy chế biến sản phẩm Sâm Lai Châu trở lên đáp ứng được tiêu chuẩn, tiêu chuẩn, quy chuẩn theo quy định. Tất cả các sản phẩm được cấp mã số, các diện tích trồng Sâm Lai Châu đáp ứng đầy đủ các nguyên tắc, tiêu chuẩn thực hành tốt trồng trọt và thu hái cây thuốc (GACP-WHO) và tương đương.

UBND tỉnh Lai Châu cam kết hỗ trơ doanh nghiệp, phối hợp với các chuyên gia tạo điều kiện tốt nhất phát triển sâm Lai Châu, nghiên cứu tham vấn các vấn đề về cơ chế đất đai theo kiến nghị của nhà đầu tư. Tăng cường hợp tác quốc tế, rà soát nghiên cứu vận dụng các quy định, cơ chế chính sách khung pháp lý phù hợp, thu hút nguồn lực đầu tư, đề xuất ban hành chính sách đặc thù.

Cam kết chính sách ưu đãi đầu tư và giảm thủ tục hành chính đảm bảo quy trình thủ tục thông thoáng, cung cấp đủ lao động, hỗ trợ đầu tư, hỗ trợ đào tạo nghề, nâng cao tay nghề lao động, nguồn lao động chất lượng đồng hành cùng chủ đầu tư. Đây là chương trình kinh tế lớn trọng tâm của tỉnh, vì vậy việc hỗ trợ giải quyết khó khăn vướng mắc sẽ được ưu tiên xử lý kịp thời.

Hoa hậu Du lịch Quốc tế Việt Nam 2016 Emily Hồng Nhung nhận danh hiệu Đại sứ Sâm Lai Châu và Á hậu Hoa hậu Hoàn Vũ Việt Nam 2022 Huỳnh Phạm Thuỷ Tiên nhận danh hiệu Đại sứ Du lịch Lai Châu.

Cũng nhân dịp này, UBND tỉnh Lai Châu trao danh hiệu Đại sứ Sâm Lai Châu cho Hoa hậu Du lịch Quốc tế Việt Nam 2016 Emily Hồng Nhung, trao danh hiệu Đại sứ Du lịch Lai Châu cho Á hậu Hoa hậu Hoàn Vũ Việt Nam 2022 Huỳnh Phạm Thuỷ Tiên.

Tại Hội nghị 7 Biên bản ghi nhớ giữa UBND tỉnh Lai Châu với các tập đoàn doanh nghiệp được ký kết và Biên bản ghi nhớ giữa các huyện với các doanh nghiệp.

Cụ thể, đại diện lãnh đạo huyện Phong Thổ ký kết Biên bản ghi nhớ với Tập đoàn Farm Food, đại diện lãnh đạo huyện Sìn Hồ với Tập đoàn Intracom, lãnh đạo huyện Tân Uyên với Tập đoàn Đại Việt về nội dung đầu tư, phát triển thị trường Sâm Lai Châu trong thời gian tới.