(Xây dựng) - Năm 2017, Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp cơ sở 2 (Bộ Công Thương) nằm trên địa bàn xã Tân Dĩnh, huyện Lạng Giang, tỉnh Bắc Giang đã tự ý đào một mương nước dài 1,8km, sâu 2m khiến 3 em nhỏ chết đuối. Tuy nhiên, nhà trường chối bỏ trách nhiệm khiến cho người nhà nạn nhân và dư luận nơi đây khá bất bình.

Khu vực mương nước nơi xảy ra vụ tai nạn thương tâm.

Đào bẫy hại người?

Theo ông Nguyễn Thanh Hải - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp, công trình này nhằm phục vụ đào tạo sinh viên ngành Nông nghiệp trong trường. Sau khi công trình hoàn thành, nhà trường đã cắm biển cảnh báo nguy hiểm dọc tuyến, cắt cử bảo vệ nhắc nhở trường hợp đánh bắt cá và bơi lội trên kênh. Trước đó, con mương này rất nông và hẹp, không có khả năng gây nguy hại cho người. Tuy nhiên, khi được đào sâu thêm 2m và chiều dài gần 1,8km, mương nước lộ rõ tính nguy hại của nó bởi nơi đây cũng là khu vực tập trung đông đúc dân cư và các trường học.

Không ngoài suy nghĩ của nhiều người dân nơi đây, ngày 26/8/2017, cháu Nguyễn Thị V. 12 tuổi, bị khuyết tật bẩm sinh, đang được nuôi dưỡng tại Trung tâm Công tác xã hội cơ sở 2, đơn vị đóng gần với Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp cơ sở 2 trong khi đi chơi đã bị ngã xuống mương nước và tử vong. Gần một năm, mương nước lại trở thành hố tử thần khi ngày 23/6/2018, hai cháu Ngô Minh K, 9 tuổi và Ngô Văn M, 10 tuổi đều là học sinh Trường Tiểu học Tân Dĩnh khi đi chơi ở khu vực này không may cũng bị rơi xuống mương nước tử vong.

Sau khi hai cháu nhỏ Ngô Minh K và Ngô Văn M tử vong, Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp cơ sở 2 chỉ cử cán bộ đến nhà các cháu thắp hương phúng viếng đơn thuần. Gần 4 tháng sau, khi các cơ quan chức năng vào cuộc, nhà trường mới cử cán bộ xuống gia đình hai em nhỏ động viên, xin lỗi và đề nghị hỗ trợ gia đình mỗi em 20 triệu đồng. Tuy nhiên, đề nghị của nhà trường đã không được phụ huynh các em chấp nhận và mang trả lại tiền cho nhà trường.

Nhiều sai phạm trong quá trình cải tạo mương

Sau khi nhận được đơn thư kêu cứu của gia đình, ngày 25/7/2018, UBND huyện Lạng Giang đã phối hợp với Sở Lao động - Thương binh và Xã hội tỉnh Bắc Giang có buổi làm việc với nhà trường. Nhận thấy nhiều uẩn khúc trong vụ việc, lãnh đạo huyện Lạng Giang đã có công văn đề nghị UBND tỉnh chỉ đạo các ngành chức năng xem xét hồ sơ trong việc thi công xây dựng mương nước cũng như trách nhiệm cụ thể của nhà trường để xảy ra 3 vụ đuối nước thương tâm kể trên.

Thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch UBND tỉnh, ngày 10/10/2018, Sở Xây dựng Bắc Giang đã kiểm tra và có báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh, trong đó khẳng định: Công trình thi công nền đường nội bộ, đường bao quanh diện tích đất tại cơ sở 2 do Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp Bắc Giang làm chủ đầu tư thực hiện không đúng chủ trương đầu tư và trình tự thực hiện dự án, chưa tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng công trình xây dựng. Cụ thể: Công trình thực hiện đầu tư xây dựng khi chưa có kế hoạch đầu tư, nội dung đầu tư không đúng danh mục do Bộ Công Thương quyết định tại Quyết định số 2239/QĐ BCT ngày 19/6/2017; công trình thực hiện trên đất nông nghiệp trồng cây hàng năm khi chưa chuyển đổi mục đích sử dụng đất; công trình chưa được cơ quan chuyên môn thẩm định theo quy định...

Báo cáo cũng chỉ rõ nguyên nhân gây ra 3 vụ đuối nước thương tâm là do Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp thực hiện đầu tư xây dựng công trình không đúng với chủ trương đầu tư và trình tự theo quy định, chưa tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng các công trình xây dựng. Báo cáo khẳng định trách nhiệm thuộc về Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp khi tự ý xây dựng công trình khi chưa được cơ quan có thẩm quyền cho phép, đã tạo ra môi trường nước gây nguy hiểm và mất an toàn.

Bản thân ông Nguyễn Thanh Hải - Phó Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Kỹ thuật công nghiệp cũng từng khẳng định: Công trình mương nước của nhà trường triển khai xây dựng khi chưa thực hiện đầy đủ các thủ tục theo luật định.

Ai chịu trách nhiệm?

Trở lại câu chuyện ứng xử của nhà trường với gia đình bị hại, mặc dù gia đình hai nạn nhân không nhận số tiền 20 triệu đồng, tuy nhiên, ngày 31/10/2018, ông Đặng Thanh Thủy - Hiệu trưởng Trường Cao đẳng kỹ thuật cơ sở 2 đã ký công văn gửi Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang có nội dung: “Đảng ủy, Ban Giám hiệu nhà trường, Chủ tịch Công đoàn, thống nhất chi hỗ trợ cho gia đình 3 cháu đuối nước mỗi gia đình 20 triệu đồng, số tiền trên đã được gia đình các cháu tiếp nhận ngay trong ngày 29 và 30/10/2018. Cho đến nay, tất cả các trường hợp thương tâm trên đã được nhà trường thực hiện mọi chính sách đầy đủ”. Điều này khiến cho gia đình nạn nhân hết sức bức xúc.

Đại diện các gia đình đã gửi nhiều đơn thư đến các cấp, ngành chức năng để kêu cứu. Đích thân Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã có văn bản đề nghị các cơ quan chức năng vào cuộc làm rõ nội dung vụ việc. Cơ quan Công an huyện Lạng Giang đã tiến hành điều tra và bất ngờ ban hành quyết định không khởi tố vụ án. Lý do sau này được Viện kiểm sát nhân dân huyện Lạng Giang giải thích: Trường xây dựng hệ thống kênh bao tưới tiêu nước mặc dù thực hiện không đúng chủ trương đầu tư và trình tự thực hiện dự án, chưa tuân thủ các quy định về quản lý chất lượng công trình nhưng đã được Sở Xây dựng chấp thuận phương án kiến trúc, vị trí xây dựng công trình. Sau khi đưa công trình vào sử dụng, nhà trường đã cắm 20 biển cảnh báo nguy hiểm dọc theo tuyến đường phía ngoài kênh nước, có cử lực lượng bảo vệ tuần tra, nhắc nhở các trường hợp đến bắt cá, bơi lội, thâm nhập vào trường… Việc hai nạn nhân vào buổi chiều ngày 23/6/2018, đã trốn sự quản lý của gia đình tự ý đi đến kênh mương tắm, bơi lội và bị đuối nước là tai nạn rủi ro không mong muốn. Việc quản lý, trông coi các cháu thuộc trách nhiệm của gia đình các cháu. Do vậy xác định ông Đặng Thanh Thủy là Hiệu trưởng trường Cao đẳng kỹ thuật công nghiệp Bắc Giang không có lỗi. Vì vậy, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Lạng Giang xác định không có sự việc phạm tội và ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự là có căn cứ, đúng quy định của pháp luật.

Không xử lý về hình sự nhưng vụ việc hiện nay cũng chưa hề được xử lý hành chính. Và mặc dù là đơn vị xác định những sai phạm trong đầu tư, xây dựng nhưng các ngành chức năng của tỉnh Bắc Giang hiện nay cũng chưa đưa ra các hình thức xử lý nào đối với cá nhân, tổ chức vi phạm. Công trình mương nước dài hơn 1,8km hiện vẫn tiếp tục tồn tại tiềm ẩn rất nhiều rủi ro và vẫn ngang nhiên thách thức các nhà quản lý Bắc Giang cùng 3 linh hồn bé thơ tức tưởi.

Liên quan đến vụ việc này, tại cuộc họp báo cuối năm 2019, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Lại Thanh Sơn yêu cầu Giám đốc các Sở liên quan không phải chờ ý kiến của cơ quan Công an nữa.

“Đây chỉ liên quan đến vấn đề xử lý hành chính, đến các lĩnh vực. Chắc chắn là có. Các vấn đề sử dụng đất như thế nào, chuyển đổi mục đích sử dụng đất như thế nào, vấn đề cấp phép xây dựng thế nào? Tôi đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường, Sở Xây dựng làm rõ. Từ đó mới biết có liên quan đến cán bộ phải chịu trách nhiệm”, ông Sơn chỉ đạo.