(Xây dựng) – Đây là một trong những đề xuất góp ý mới nhất của Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HoREA) liên quan đến Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)…

HoREA nhận định có 5 trường hợp mà từng chủ thể, có thể thông đồng để dàn xếp giá (ảnh: T/L).

Tại Công văn số 86/2023/CV-HoREA góp ý một số quy định về nguyên tắc và phương pháp định giá đất (Điều 154), định giá đất cụ thể (Điều 156), Hội đồng thẩm định giá đất (Điều 157), tổ chức tư vấn định giá đất (Điều 158) của Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi)”, HoREA cho rằng, cần nhận diện rõ từng chủ thể tham gia hoạt động định giá đất, thẩm định giá đất, quyết định giá đất để có biện pháp bảo đảm tính độc lập nhằm phòng, chống “thông đồng, dàn xếp giá”.

Theo đó, Hiệp hội nhận định có 5 trường hợp mà từng chủ thể, có thể thông đồng để dàn xếp giá.

Trường hợp thứ nhất, “thông đồng, dàn xếp giá” có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với cán bộ của Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường. Việc “thông đồng, dàn xếp giá” có thể hình thành từ cả 2 chiều.

Chủ đầu tư chủ động “thông đồng, dàn xếp giá” với cán bộ của Sở Tài nguyên và Môi trường và nhất là Sở Tài chính, ngược lại cán bộ của Sở Tài chính, Sở Tài nguyên và Môi trường chủ động “thông đồng, dàn xếp giá” với chủ đầu tư.

Nguyên nhân là do, các chủ đầu tư dự án bất động sản của từng địa phương không nhiều và đều quen biết, các chủ đầu tư đều biết rõ Sở Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chịu trách nhiệm công tác định giá đất, trình UBND cấp tỉnh ban hành quyết định giá đất.

Thứ hai, “thông đồng, dàn xếp giá” có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với doanh nghiệp thẩm định giá, việc “thông đồng, dàn xếp giá” có thể hình thành từ cả 2 chiều.

Trong đó, chủ đầu tư có thể chủ động “thông đồng, dàn xếp giá” với doanh nghiệp thẩm định giá hoặc doanh nghiệp thẩm định giá chủ động “thông đồng, dàn xếp giá” với chủ đầu tư.

Thứ ba, “thông đồng dàn xếp giá” có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với chuyên gia phản biện được mời tham gia Hội đồng thẩm định giá đất.

Do vậy, rất cần thiết xây dựng cơ chế, biện pháp để bảo đảm tính độc lập của chuyên gia phản biện trong hoạt động của Hội đồng thẩm định giá đất và không để xảy ra “thông đồng, dàn xếp giá” giữa chủ đầu tư với chuyên gia.

Thứ tư, “thông đồng dàn xếp giá” do có thể xảy ra giữa doanh nghiệp thẩm định giá với cán bộ của Sở Tài chính và Sở Tài nguyên và Môi trường nhằm phòng ngừa doanh nghiệp sân sau.

Thứ năm, dù ít có khả năng xảy ra, nhưng vẫn phải phòng, chống “thông đồng dàn xếp giá” có thể xảy ra giữa chủ đầu tư dự án bất động sản với người có thẩm quyền. Bởi lẽ, mối quan hệ này có thể dẫn đến chỉ đạo giá đất trái pháp luật trong hoạt động định giá đất, thẩm định giá đất. Việc “thông đồng, dàn xếp giá” cũng có thể hình thành từ cả 02 chiều.

Chủ tịch HoREA cho rằng, đây là một số trường hợp có thể xảy ra việc “thông đồng, dàn xếp giá” cần được nhận diện rõ để khi Chính phủ ban hành Nghị định thì có cơ chế, giải pháp xử lý hiệu quả nhằm phòng, chống việc “thông đồng, dàn xếp giá” làm thất thu ngân sách Nhà nước, thất thoát tài sản công là nguồn lực đất đai.

Ngoài ra, tại Điều 158 Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định “quyền và nghĩa vụ của tổ chức tư vấn định giá đất” (tương tự như Nghị quyết 18-NQ/TW có nêu “tổ chức tư vấn xác định giá đất”), nhưng quy định “tổ chức tư vấn định giá đất” không phù hợp với quy định tại Điều 38 Luật Giá 2014 và Điều 48 Dự thảo Luật Giá (sửa đổi) quy định về “doanh nghiệp thẩm định giá”.

Do vậy, HoREA đề xuất nên thống nhất sử dụng khái niệm “doanh nghiệp thẩm định giá” thay cho “đơn vị tư vấn thẩm định giá” trong Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) để bảo đảm tính đồng bộ, thống nhất với Dự thảo Luật Giá (sửa đổi)…