(Xây dưng) - Cùng với tốc độ đô thị hóa nhanh, việc xây mới, cải tạo, nâng cấp đô thị đã làm phát sinh lượng bụi lớn trong môi trường. Thêm nữa, mật độ phương tiện cá nhân ngày càng tăng đã gây ra tình trạng ùn tắc giao thông, kèm theo chất lượng phương tiện kém, nhất là nhiều phương tiện cũ đã qua sử dụng… đang là những nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng ô nhiễm không khí không ngừng gia tăng.

Ô nhiễm không khí, trong đó bụi mịn PM2.5 được cảnh báo có thể gây tử vong và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe nếu tiếp xúc trong một thời gian dài (Nguồn: Internet).

Theo Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường), thông thường các tháng hè là mùa mưa nên chất lượng không khí tốt nhất trong năm, nhưng vẫn có những thời điểm điều kiện khí tượng bất thường làm cho nồng độ bụi tăng cao.

Cụ thể như trong thời gian gần đây nồng độ bụi mịn tăng cao đột biến, chỉ số chất lượng không khí ở mức kém tại nhiều trạm quan trắc không khí ở Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, một số tỉnh phía Nam ở mức cảnh báo có hại cho sức khỏe.

Theo tính toán, nồng độ bụi trung bình trong không khí ở Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh vượt mức cho phép từ hai đến ba lần và có xu hướng duy trì ở ngưỡng cao. Nguồn sinh ra bụi ô nhiễm ở các đô thị lớn hầu hết là từ khí thải giao thông, công trình xây dựng, đường sá và nhà máy công nghiệp. Đối với vùng nông thôn, nhìn chung chất lượng môi trường không khí còn khá tốt. Môi trường chủ yếu bị tác động cục bộ bởi các hoạt động sản xuất làng nghề, xây dựng, đốt rơm rạ, đốt rác thải, đun nấu...

Đặc biệt, bụi mịn hoặc PM2.5 - vật chất dạng hạt có kích thước 2.5-micron hoặc nhỏ hơn - đã trở thành ‘từ khóa’ phổ biến trên các phương tiện thông tin khi thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội liên tục xuất hiện những lớp không khí giống như sương mù trong vài tháng qua. PM2.5 được cảnh báo có thể gây tử vong và ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe nếu tiếp xúc trong một thời gian dài.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, mặc dù việc thay đổi môi trường bên ngoài còn nhiều thử thách, chúng ta có thể phần nào kiểm soát được phần không khí bên trong các tòa nhà, nơi mọi người dành phần lớn thời gian cho công việc và cuộc sống. Tình hình không khí ô nhiễm đã thúc đẩy các nhà đầu tư bất động sản xem xét việc đầu tư thêm thiết bị lọc không khí cho các dự án của mình.

Tùy thuộc vào kích thước của không gian, các phương án khác nhau có thể được sử dụng. Bà Phạm Minh Trúc - Giám đốc bộ phận Phát triển và Quản lý dự án của JLL Việt Nam cho biết, có hai phương án phổ biến cho việc lọc không khí thường được sử dụng. Đó là, đối với không gian khó thay đổi thiết kế, việc thiết lập các bộ lọc không khí độc lập là cần thiết. Các bộ lọc di động này sẽ mang lại hiệu quả tức thời, nhưng chi phí khá cao, việc bảo trì và vận hành chủ yếu được thực hiện bởi con người. Trong khi đó, phương án thiết lập hệ thống lọc trên trần nhà được xem là hiệu quả và tiết kiệm chi phí nhất, nhờ vào công suất cao và diện tích lọc không khí tuần hoàn lớn. Việc lắp đặt hệ thống trên trần nhà cũng ít bị cản trở bởi đồ nội thất, cho phép máy lọc phân bố không khí đồng đều với tốc độ nhanh hơn và hạn chế gián đoạn.

“Trong ngắn hạn, chi phí cho việc cải tạo các tòa nhà đang được vận hành có thể sẽ cao, tuy nhiên, giá trị nhận được trong dài hạn sẽ tạo ra nguồn lợi nhuận lâu dài”, ông Stephen Wyatt - Tổng giám đốc JLL Việt Nam nhận định. Các tòa nhà có chất lượng không khí tốt sẽ mang lại giá trị rất lớn cho môi trường, nhận được lợi thế cạnh tranh và chiếm ưu thế so với đối thủ cạnh tranh, từ đó trở nên hấp dẫn các nhà đầu tư và khách thuê.

Bên cạnh đó, việc quan tâm đầu tư vào hệ thống lọc không khí cũng cho thấy các tòa nhà được quản lý theo tiêu chuẩn cao và chủ đầu tư sẵn sàng cam kết về tính bền vững cũng như tạo ra một môi trường tốt nhất cho cư dân.

Theo ông Stephen Wyatt, ô nhiễm không khí không chỉ là vấn đề riêng của các đô thị lớn như Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, mà sẽ có tác động đến toàn bộ Việt Nam. Trong tương lai, chúng ta sẽ phải xem xét việc áp đụng các tiêu chuẩn xây dựng công trình xanh, nhằm giúp chủ nhà và các đơn vị quản lý có trách nhiệm với môi trường và sử dụng tài nguyên hiệu quả.

Đặc biệt, cần tiến hành rà soát và phê duyệt lại quy hoạch quản lý phát triển đô thị theo các tiêu chí xây dựng đô thị xanh, nhất là chú trọng đến việc đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật đô thị (giao thông, thoát nước, xử lý nước thải sinh hoạt, chất thải rắn) phải đi trước và có tính toán đầy đủ đến các tác động tổng thể trong mối quan hệ với các khu vực chung quanh; khuyến khích, xây dựng quy chế quản lý nhằm huy động sự tham gia của cộng đồng trong công tác bảo vệ môi trường đô thị; xây dựng các mô hình điểm về quản lý, bảo vệ môi trường đô thị để phát huy và nhân rộng mô hình này trên phạm vi cả nước...