(Xây dựng) - Nhiều công trình điện mặt trời mái nhà trên đất trang trại ở địa bàn tỉnh Thừa Thiên – Huế không tuân thủ Công văn 7088/BCT ngày 20/9/2020 của Bộ Công Thương. Các công trình không có mái che, phòng cháy chữa cháy, trang trại vẫn trống không... Người dân ở đây cho biết, việc làm trang trại chỉ mang tính đối phó, mục đích chính là đầu tư điện mặt trời để hưởng giá điện ưu đãi.

Hàng nghìn tấm pin năng lượng mặt trời đang được lắp đặt dày đặc trên diện tích đất trang trại.

Ồ ạt phát triển công trình điện mặt trời

Thời gian gần đây, hàng hoạt công trình điện mặt trời mái nhà trên trang trại ồ ạt hình thành, phủ kín nhiều diện tích đất trang trại trên địa bàn tỉnh. Phía chính quyền địa phương, cơ quan chức năng vẫn “mơ hồ” giữa mô hình trang trại và hệ thống điện mặt trời mái nhà trên trang trại. Khi các cơ quan chức năng chưa có động thái gì, các chủ đầu tư trang trại vô tư xây dựng, lắp đặt hệ thống nhà khung sắt để áp pin, thậm chí áp tấm pin năng lượng lên nhà không có mái lợp, với diện tích rộng lớn bao phủ cả diện tích đất trang trại.

Lãnh đạo UBND xã Phong Hiền cho biết: Trên địa bàn xã có 2 dự án trang trại kết hợp làm điện mặt trời, với diện tích trên 5ha. Khi triển khai, chủ trang trại có trình hồ sơ để xã xác nhận trồng các cây công nghệ cao, cây nha đam… Riêng kết hợp lắp điện mặt trời như thế nào xã cũng không rõ.

Tại vùng trang trại rú cát xã Quảng Lợi, Quảng Thái, Quảng Vinh (huyện Quảng Điền) hiện có 4 dự án trang trại kết hợp với công trình điện năng lượng mặt trời, với tổng diện tích xây dựng công trình phát điện trên 6,5ha.

Người dân đang làm trang trại rú cát ở huyện Quảng Điền cho biết: Khu vực rú cát Quảng Điền khô cằn, khắc nghiệt, cát trắng bạc màu… không có cây trồng gì sống được về mùa nắng nóng. Dù vậy, nhưng chủ đầu tư các trang trại vẫn bỏ ra hàng chục tỷ đồng để đầu tư hệ thống trụ bê tông, các nhà khung sắt, tường rào… để làm trang trại. Liệu tiền thu từ bán rau màu, cây trồng, vật nuôi… biết khi nào mới bù được chi phí đầu tư xây dựng trang trại. Mục đích làm trang trại chỉ mang tính đối phó, bản chất chính là đầu tư điện mặt trời để hưởng giá điện ưu đãi.

Chưa tuân thủ quy định của Bộ Công Thương

Theo Công văn 7088/BCT ngày 20/9/2020 của Bộ Công Thương về phát triển điện mặt trời mái nhà, trên mái nhà công trình chăn nuôi, trồng trọt, lâm nghiệp, thủy sản và công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn khác; Thông tư số 02/2020/TT-BNNPTNT ngày 28/2/2020 của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, chủ trang trại có trách nhiệm tổ chức sản xuất kinh doanh phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất trên địa bàn. Về đất làm trang trại, theo quy định tại Điều 10, Luật Đất đai năm 2013, đất được xây dựng trang trại là loại đất nông nghiệp khác và do địa phương quản lý theo thẩm quyền. Để phù hợp với Quyết định 13, công trình xây dựng trang trại phải có mái. Mái nhà của trang trại cần phù hợp với công năng, mục đích sử dụng của trang trại. Đất trang trại là đất nông nghiệp, khi muốn làm điện mặt trời trên mái thì sẽ phải thực hiện chuyển đổi mục đích sử dụng đất.

Theo tìm hiểu của phóng viên, tại xã Phong Hiền chỉ có 2 dự án trang trại kết hợp với công trình điện mặt trời mái nhà, nhưng chủ đầu tư đã “lách” để thành lập đến 7 công ty nhằm chia nhỏ sản lượng điện, mỗi công ty sẽ cho lắp đặt với công suất dưới 1MW để bán điện cho Công ty Điện lực. Tại huyện Quảng Điền, chủ của 4 dự án trang trại khoảng 6,5ha đã thành lập đến 13 công ty để sẵn sàng bán điện.

Như vậy, những khu trang trại rộng từ 2 - 3ha, chủ đầu tư có thể chia thành 3 - 4 công trình điện mặt trời với công suất lắp đặt dưới 1MW để thuận lợi cho việc lắp đặt pin năng lượng mặt trời và bán điện theo giá ưu đãi đã được Bộ Công Thương quy định. Tất cả các công trình điện mặt trời trên dự kiến đưa vào vận hành bán điện ngày 31/12/2020.

Liên quan đến các khu trang trại có lắp đặt hệ thống pin năng lượng mặt trời, đại diện UBND huyện Quảng Điền cho biết: Khi lập phương án làm trang trại, chủ đầu tư khai báo, đưa ra phương án sẽ trồng rau màu, cây nha đam, nuôi giun quế… còn họ có sản xuất đúng đề án, làm theo công nghệ gì, thị trường tiêu thụ ra sao… đang yêu cầu các phòng chức năng theo dõi, nếu không đúng sẽ có phương án xử lý.

Trước thực trạng phát triển điện mặt trời mái nhà, các chủ đầu tư không thực hiện đúng theo các quy định của Bộ Công Thương, phía Công ty Điện lực tại Thừa Thiên - Huế cho biết, sẽ rà soát để đưa ra quyết định ký hợp đồng đấu nối, mua bán điện. Trường hợp không bảo đảm sẽ bị từ chối đấu nối, mua bán.