(Xây dựng) - Bề mặt nham nhở với những “hố bom” nước, các vách đất dựng đứng khả năng sạt lở rất cao, tiềm ẩn nguy cơ tai nạn là thực trạng tại những mỏ đất, đá đã hết hạn khai thác, nhưng chưa thực hiện đóng cửa mỏ tại tỉnh Thanh Hóa

Tại Thanh Hóa hiện có nhiều mỏ đất đã hết hạn khai thác, nhưng chưa thực hiện đóng cửa mỏ.

Theo tìm hiểu của phóng viên Báo điện tử Xây dựng, tại thôn Đông Vinh, xã Hà Vinh, huyện Hà Trung, doanh nghiệp tư nhân Liên Doanh được UBND tỉnh Thanh Hóa cấp giấy phép khai thác khoáng sản và thuê đất trong thời hạn 2 năm (17/4/2018-17/4/2020) với diện tích 17.926m2.

Sau khi giấy phép khai thác hết thời hạn, mặc dù Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện Hà Trung đã nhiều lần ban hành công văn, đốc thúc doanh nghiệp dừng mọi hoạt động khai thác khoáng sản tại khu vực mỏ trên, di chuyển toàn bộ phương tiện, máy móc ra khỏi khu vực; lập hồ sơ đóng cửa mỏ, cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định; giao UBND xã Hà Vinh tăng cường kiểm tra, giám sát việc dừng khai thác của đơn vị; thực hiện trách nhiệm bảo vệ tài nguyên khoáng sản chưa khai thác theo quy định, nhưng từ đó đến nay phía doanh nghiệp vẫn chưa thực hiện hoàn trả mặt bằng.

Theo quan sát thực tế của phóng viên, xung quanh mỏ đất là những hộ dân đang sinh sống tại thôn Đông Vinh, doanh nghiệp đào hào xung quanh, không có bất cứ biển cảnh báo cũng như: Rào chắn lối vào mỏ, phía trong cỏ cây mọc um tùm, sau khi doanh nghiệp đã khai thác đất, rất nhiều những hố sâu xuất hiện, chứa nước như bẫy người dân.

Tại những mỏ đất đã hết hạn khai thác, những “hố bom” nước, các vách đất dựng đứng khả năng sạt lở rất cao.

Anh L. V. C, trú tại thôn Đông Vinh cho biết: “Trước kia, chúng tôi phải sống chung với ô nhiễm môi trường, tiếng ồn của các loại máy móc. Giờ đây, sau khi hết thời gian khai thác, họ không hoàn trả mặt bằng phía trong mỏ đất dày đặc những “hố bom” chứa đầy nước. Các cháu ra vui chơi, hoặc chăn thả bò, dê rất nguy hiểm. Đề nghị chính quyền vào cuộc để đơn vị khai thác hoàn trả mặt bằng và tiến hành cho các hộ thuê trồng cây để tránh lãnh phí tài nguyên đất”.

Ông Phạm Khắc Phương - Phó Chủ tịch UBND xã Hà Vinh cho biết: “Chúng tôi đã liên hệ với doanh nghiệp để thực hiện đóng cửa mỏ theo quy định nhưng không được. Hiện, Giám đốc doanh nghiệp tư nhân Liên Doanh đang ốm, mất khả năng lao động. Mỏ đất hiện là nơi tập kết rác tạm thời của người dân thôn Đông Vinh. Sắp tới, xã sẽ đề xuất với huyện lấp những hố sâu để tránh những tai nạn đáng tiếc”.

Thực trạng trên cũng đang diễn ra ở mỏ đất của Công ty TNHH Xây dựng công trình Việt Bằng (Công ty Việt Bằng) tại thôn Phú Sơn, xã Phú Nhuận, huyện Như Thanh. Được biết, năm 2016, UBND tỉnh Thanh Hóa cấp phép khai thác san lấp đất cho Công ty Việt Bằng, với diện tích 2,04ha, thời gian khai thác 2 năm. Sau 2 năm khai thác đất, đến tháng 6/2018, Sở Tài nguyên và Môi trường yêu cầu Công ty Việt Bằng san lấp trả lại mặt bằng, đóng cửa mỏ trên cơ sở giấy phép đã được cấp để người dân trồng cây sản xuất. Nhưng hiện nay, phía công ty vẫn chưa thực hiện đề án đóng cửa mỏ theo yêu cầu của cơ quan chức năng.

Hiện trạng phần diện tích đã khai thac chiếm gần hết diện tích mỏ, trong đó có 0,6ha đã được san gạt, trồng cây keo, phần diện tích còn lại có nhiều vách dốc đứng, chiều cao lớn cần phải xử lý, giật cấp taluy chống sạt lở, mặt bằng còn có các hố nham nhở, tạo thành các hố nước, khả năng sạt lở rất cao, có thể dẫn đến nguy hiểm khi người dân khi vào khu vực mỏ đất và những người dân sống xung quanh.

Gần đây nhất, ngày 30/8/2022, Đoàn kiểm tra gồm Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện cùng xã Phú Nhuận kiểm tra thực tế, thời điểm kiểm tra khu vực mỏ còn các vách đã khai thác đất dốc đứng, các moong khai thác sâu, bề mặt mỏ nham nhở. Toàn khu vực có nguy cơ mất an toàn cho người và gia súc. Chính quyền xã Phú Nhuận đã đề nghị Công ty Việt Bằng khẩn trương lập hồ sơ đóng cửa mỏ, cải tạo phục hồi môi trường, bàn giao đất cho địa phương. Tuy nhiên, đến nay hiện trạng vẫn chưa có gì thay đổi so với thời điểm kiểm tra.

Tương tự, mỏ đá bazan của Công ty Cổ phần đầu tư và phát triển Hưng Hào tại thôn Nghiện, xã Cao Ngọc, huyện Ngọc Lặc đã hết hạn khai thác từ tháng 7/2022, nhưng đến nay doanh nghiệp vẫn chưa hoàn trả mặt bằng. Phía trong mỏ cỏ cây mọc um tùm, trở thành bãi chăn gia súc của người dân địa phương...

Những mỏ chưa đóng cửa tiềm ẩn nguy hiểm với người dân.

Trao đổi về thực trạng trên, đại diện lãnh đạo Sở Tài nguyên và Môi trường cho biết thêm: “Sau khi giấy phép khai thác khoáng sản hết hạn, Sở có văn bản hướng dẫn các đơn vị lập hồ sơ đóng cửa mỏ theo quy định. Hầu hết các đơn vị đều lập hồ sơ và được UBND tỉnh Thanh Hóa ban hành quyết định đóng cửa mỏ. Đến nay đã có 206 mỏ hoàn trả mặt bằng, bàn giao đất cho địa phương quản lý, chỉ còn 10 mỏ chưa thực hiện như: Mỏ đá của Công ty TNHH sản xuất và thương mại Khánh Thành, tại xã Thanh Lâm, huyện Như Xuân; mỏ cát của Công ty TNHH xây dựng thương mại và khai thác khoáng sản Trường An, xã Phú Thanh, huyện Quan Hóa; mỏ đá của Công ty Cổ phần đầu tư và xây dựng Nam Phương, xã Vạn Xuân, huyện Thường Xuân... Trong thời gian tới, Sở tiếp tục đôn đốc, nếu đơn vị nào không thực hiện sẽ xử lý theo quy định”.