(Xây dựng) - Theo phản ánh của người dân xã Nga Thạch, huyện Nga Sơn về việc một tư nhân “núp bóng” cải tạo ao, hồ nuôi tôm để khai thác cát “trộm” đem bán kiếm lời trên địa bàn xã, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã vào cuộc xác minh và ghi nhận phản ánh của người dân là đúng sự thật. Việc khai thác cát tại đây đã và đang diễn ra nhiều năm trong sự “thờ ơ” của chính quyền địa phương.

Chiếc thuyền “điểm trung chuyển” cát neo đậu bên sông Lèn.

Thâm nhập thực tế vào một chiều mưa lạnh, theo chân người dẫn đường là dân sở tại, sau một chặng đi đò và lội bùn, vượt qua những đoạn đường trơn lầy, đầy cây dại, phóng viên đã đặt chân lên Cồn Mành, một bãi nổi khoảng vài chục ha nằm giữa vòng cung của con sông Lèn. Địa điểm mà người dân tố cáo đang diễn ra tình trạng “núp bóng” nuôi tôm để khai thác cát trái phép.

Tại đây, có rất nhiều chiếc ao, hồ có diện tích khoảng vài trăm m2 mỗi ao. Trong đó, chỉ có duy nhất một chiếc có lót bạt, đắp bờ như ao nuôi tôm, nhưng dưới ao chỉ có vài con cá chết. Còn lại tất cả đều bỏ không, phần lớn đều sâu hoắm. Có ao đất bờ sạt lở vì bị “moi” quá sâu.

Đáng chú ý hơn, bên các bờ ao cũng như dọc các lối mòn, có hàng loạt đường ống nhựa như những chiếc vòi bạch tuộc đang cắm xuống ao hoặc nằm chỏng chơ nơi bờ ao. Hệ thống ống này được rải khắp nơi, nối từ các ao trên Cồn Mành kéo dài ra tận sông, chọc xuống một chiếc thuyền lớn đang cắm neo bên bờ sông Lèn. Đối diện con thuyền, ở phía bờ bên kia sông là địa phận xã Đa Lộc (Hậu Lộc) cũng có vài chiếc vòi ống nhựa chui từ dưới sông nằm vắt lên bờ. Cùng với hệ thống đường ống là những chiếc máy bơm, mấy con thuyền cũ gắn máy bơm nằm phơi mưa dưới những chiếc ao nham nhở do khai thác cát.

Hiện trường “cải tạo ao nuôi” tại Cồn Mành.

Dùng chiếc sào dài thọc xuống đáy một số ao có độ sâu tới vài mét, người dẫn đường cho biết, đây là những ao mà dưới đáy đã bị hút hết cát, hiện tại người ta đang chuẩn bị chuyển sang khai thác các ao phía trên. Theo anh này, để lấy được cát, ban đầu phải đào, bóc đi lớp đất bùn gần 1m, sau đó là lớp cát khoảng từ 1,5 – 2,5m, sâu xuống nữa là tới nền đất cứng.

Khi khai thác, người ta dùng máy hút cát, cho chạy trong đường ống dẫn ra bờ sông, có chỗ bơm thẳng lên thuyền, có điểm lại được xả xuống mép sông, sau đó bơm tiếp cho chạy theo đường ống ngầm dưới lòng sông và xả xuống bãi tập kết hoặc xe ôtô chờ sẵn bên phía xã Đa Lộc (Hậu Lộc).

Cũng theo anh, do chiều nay mưa lạnh hoặc có thể do nhu cầu lắng xuống nên người ta mới ngừng khai thác. Còn bình thường, hầu như ngày nào người ta cũng khai thác, nhà anh gần bờ sông nên mỗi khi hút cát là nghe thấy tiếng máy bơm. Đáng chú ý, tình trạng này diễn ra nhiều năm qua, người dân đã không ít lần phản ánh lên xã nhưng không thấy xử lý?

Tình trạng khai thác này diễn ra nhiều năm qua, người dân đã không ít lần phản ánh lên xã nhưng không thấy xử lý.

Trong buổi làm việc với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, Chủ tịch UBND xã Mai Thế Huynh và cán bộ địa chính xã Nguyễn Văn Tĩnh cho biết, khu vực Cồn Mành là đất nông nghiệp được xã giao thầu lâu dài cho các hộ. Do sản xuất không hiệu quả nên từ năm 2008, các hộ đã làm hợp đồng (có UBND xã xác nhận) cho ông Trần Minh An (người xã Đa Lộc, Hậu Lộc) thuê lại để nuôi tôm và nộp phí hàng năm cho xã. Tuy nhiên, do sản xuất khó khăn nên chủ thầu phải tiến hành cải tạo ao nuôi, trong quá trình cải tạo, có hút cát để “tạo độ sâu” thích hợp cho việc nuôi tôm. Tháng 5/2018, từ phản ánh của người dân về việc khai thác cát trái phép tại đây, UBND xã đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản với nội dung chính như sau: “ ...Gia đình ông An đang tiến hành dùng máy hút bùn để hút cát cải tạo mở rộng mặt nước nuôi trồng thủy sản tại Cồn Mành và toàn bộ cát hút lên được đổ lên thuyền và chở đi nơi khác... tổ công tác thống nhất với gia đình ông An: Dừng toàn bộ hoạt động hút cát ao đầm khu vực Cồn Mành, có báo cáo cụ thể về việc nạo vét, hút cải tạo ao đầm gửi về xã”.

Như vậy, có thể khẳng định việc khai thác cát trái phép, thu lợi bất chính với số tiền không nhỏ của hộ ông An diễn ra tại Cồn Mành từ năm 2008 đến nay, lúc rầm rộ, khi trầm lắng là có thật. Sự việc đã được UBND xã đã kiểm tra, lập biên bản và yêu cầu ông An phải dừng lại. Tuy nhiên sau đó hoạt động này vẫn tái diễn, kéo dài, gây thất thoát tài nguyên và nguy cơ làm biến dạng khu vực Cồn Mành, thay đổi dòng chảy của sông Lèn, gây sạt lở bờ bãi là hoàn toàn có thể.

Thực tế tại khu vực này cho thấy, hầu hết các ao, đầm đã được “cải tạo” đều khá sâu, nhiều ao bị sạt lở, đáy ao nham nhở chỗ sâu, chỗ cạn, không thể dùng cho việc nuôi tôm. Thêm nữa, giải thích của lãnh đạo xã việc hút cát chỉ là hoạt động “cải tạo ao đầm” là không thuyết phục bởi không có ai nhận thầu, trả tiền cho chủ đất, đóng phí cho Nhà nước mà qua hàng chục năm chỉ có chi tiền “cải tạo”, không làm ra một chút sản phẩm, không nuôi được một con tôm nào?

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng về vấn đề này, ông Mai Văn Phổ - Trưởng Phòng Tài nguyên – Môi trường huyện Nga Sơn cho biết: Do mới phụ trách công tác này nên chưa nắm được vụ việc. Tới đây sẽ cho kiểm tra, báo cáo UBND huyện để xử lý.

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục theo dõi, thông tin về vụ việc này.