(Xây dựng) - Thời gian qua, dư luận không khỏi bất bình trước hàng loạt công trình trường học được chủ đầu tư xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp tại địa bàn thị xã Quế Võ. Để tránh tiền lệ xấu, UBND tỉnh Bắc Ninh và các ngành chức năng cần xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm về đất đai, trước khi trình thủ tục hoàn thiện đối với các dự án theo quy định.

Dự án trường Tiểu học xã Đại Xuân (nay là phường Đại Xuân) xây dựng trên đất nông nghiệp khi chưa được UBND tỉnh Bắc Ninh ban hành quyết định đồng ý chuyển đổi mục đích sử dụng và bàn giao đất thực hiện dự án.

Các dự án trường học có sử dụng vốn đầu tư công xây dựng trên đất nông nghiệp

Thời gian qua dư luận bức xúc trước loạt công trình xây dựng trên đất nông nghiệp thuộc địa bàn thị xã Quế Võ, theo đó 3 dự án gồm: Dự án trường Mầm non xã Phượng Mao do UBND thị xã Quế Võ làm chủ đầu tư; Dự án trường THCS thị trấn Phố Mới do Ban Quản lý dự án huyện Quế Võ làm chủ đầu tư; Dự án trường Tiểu học xã Đại Xuân (nay là phường Đại Xuân) do UBND phường Đại Xuân làm chủ đầu tư.

Cụ thể, dự án trường Mầm non xã Phượng Mao quy mô 24 lớp học trên khu đất có diện tích khoảng 1,034ha. Tổng mức đầu tư là 55.394.024.000đồng, trong đó chi phí cho xây lắp và thiết bị là 44.061.245.000 đồng. Khởi công xây dựng vào ngày 18/11/2019 và được hoàn thành ngày 30/9/2021. Hiện tại đã hoàn thành và đưa vào sử dụng.

Ngôi trường mới chỉ cách ngôi trường cũ một con đường nhưng trường mới xây xong, các em học sinh trường Tiểu học Đại Xuân vẫn chưa được sử dụng.

Dự án trường THCS thị trấn Phố Mới quy mô 24 phòng học, 11 phòng học bộ môn, nhà hiệu bộ và các hạng mục khác trên khu đất có diện tích khoảng 2,06ha. Tổng mức đầu tư là 59.965.498.000 đồng, trong đó chi phí cho xây lắp và thiết bị là 51.175.981.000 đồng. Khởi công xây dựng vào tháng 3/2022, hiện tại, công trình này vẫn đang được thi công.

Dự án trường Tiểu học xã Đại Xuân (nay là phường Đại Xuân) được xây dựng mới 1 dãy nhà lớp học 4 tầng 20 phòng học, 4 phòng nghỉ giáo viên và 4 khu vệ sinh nam nữ riêng biệt. Tổng mức đầu tư là 14.995.000.000 đồng, trong đó chi phí xây dựng là 11.815.597.000 đồng. Khởi công xây dựng từ tháng 9/2020 và hoàn thành vào tháng 9/2021. Hiện tại công trình đã hoàn thành được hơn 1 năm nhưng chưa được bàn giao và đưa vào sử dụng.

Được biết, tính đến thời điểm này, cả 3 công trình trường học trên đều được xây dựng trên đất nông nghiệp chưa chuyển đổi và chưa có quyết định giao đất.

Chính quyền “làm ngơ” trước những sai phạm?

Để có thông tin khách quan đến bạn đọc, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã có buổi làm việc với Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh, UBND thị xã Quế Võ.

Dự án trường THCS thị trấn Phố Mới được thi công dang dở.

Tại buổi làm việc, ông Nguyễn Xuân Đoàn – Phó Giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh cho biết: Cả 3 dự án trên là những dự án thuộc vốn đầu tư công từ ngân sách Nhà nước, Sở Xây dựng đã Thẩm định dự án và Thẩm định thiết kế thi công. Khi ra 2 văn bản này, Sở Xây dựng căn cứ vào báo cáo của chủ đầu tư thì các dự án đều đã đủ điều kiện khởi công. Dự án không thuộc công trình phải cấp phép xây dựng, có mặt bằng sạch, đã đền bù sau giải phóng mặt bằng...Về vấn đề đất có quyết định chuyển đổi hay chưa thuộc thẩm quyền của Sở Tài nguyên và Môi trường.

Lý giải vấn đề này, ông Nghiêm Đình Nghĩa - Phó trưởng Phòng Quản lý đất đai, đo đạc và bản đồ, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh cho biết: “Về vấn đề sai phạm này “Sở không có trách nhiệm gì cả”, theo quy định của Luật Đất đai 2013, trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND thị xã Quế Võ. Cả phòng của chúng tôi chỉ có 8 người thì không thể kiểm tra hết được, hàng chục dự án như thế thì trách nhiệm phải là chính quyền thị xã phát hiện khi có sai phạm trong quá trình xây dựng. Đến nay, cả 3 dự án trường học trên Sở vẫn chưa nhận được hồ sơ xin chuyển đổi mục đích sử dụng và bàn giao đất”.

Thời gian tới, Ban Quản lý các Dự án đầu tư xây dựng thị xã Quế Võ sẽ tiếp tục thực hiện giai đoạn 2 của dự án.

Ông Nguyễn Văn Cương – Trưởng phòng Quản lý đô thị thị xã Quế Võ thừa nhận: “Thủ tục giao đất có sơ xuất vì chưa có quyết định đã tiến hành xây dựng nhưng vì đây là những dự án đầu tư công nên địa phương muốn giải ngân nhanh, trong khi thời điểm đó đang vướng đại dịch Covid-19 do vậy chủ trương phải xây dựng nhanh chóng để tránh vật giá leo thang.

UBND thị xã Quế Võ đã có Báo cáo số 955/UBND-TNMT ngày 16/6/2023 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Ninh. Nội dung báo cáo nêu: “Việc thực hiện dự án xây dựng trường THCS thị trấn Phố Mới là phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt, công trình được thi công trên mặt bằng sạch, đất đã được thu hồi và bồi thường. Hiện nay, công trình chính đang triển khai thi công phần thô theo thiết kế được phê duyệt, chủ đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ để trình UBND tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất.

Việc thực hiện dự án xây dựng trường Tiểu học xã Đại Xuân là phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt, công trình được thi công trên mặt bằng sạch, đất đã được thu hồi và bồi thường. Hiện nay, công trình chính đã thi công hoàn thành theo tiến độ, đang triển khai dự án giai đoạn 2: Mở rộng diện tích sân trường và xây dựng tường rào, nhà để xe để đưa công trình vào sử dụng, chủ đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ để trình UBND tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất giai đoạn 1, đồng thời chuẩn bị phê duyệt dự án, tổ chức giải phóng mặt bằng giai đoạn 2.

Dự án trường Mầm non xã Phượng Mao (nay là phường Phượng Mao) đã hoàn thiện và đưa vào sử dụng.

Dự án xây dựng trường Tiểu học xã Đại Xuân cũng là phù hợp với quy hoạch xây dựng, quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất được cấp có thẩm quyền phê duyệt, Công trình được thi công trên mặt bằng sạch, đất đã được thu hồi và bồi thường. Hiện nay, công trình chính đã thi công hoàn thành theo tiến độ, đang triển khai dự án giai đoạn 2: Mở rộng diện tích sân trường và xây dựng tường rào, nhà đê xe để đưa công trình vào sử dụng, chủ đầu tư đang hoàn thiện hồ sơ để trình UBND tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất giai đoạn 1, đồng thời chuẩn bị phê duyệt dự án, tổ chức giải phóng mặt bằng giai đoạn 2.

UBND thị xã đã giao Phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì hướng dẫn, đôn đốc chủ đầu tư khẩn trương thực hiện hồ sơ trình Sở Tài nguyên và Môi trường thẩm định, UBND tỉnh quyết định chuyển mục đích sử dụng đất của dự án giai đoạn trong tháng 6/2023”.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Có thể thấy, 3 dự án trên đều là những công trình lớn có sử dụng vốn đầu tư công, việc đầu tư xây dựng nhằm phục vụ nhu cầu cấp thiết về học tập của con em các địa phương, tuy nhiên quá trình đầu tư xây dựng cũng cần đảm bảo đúng các quy định pháp luật.

Điều 208 Luật Đất đai quy định rõ trách nhiệm của Chủ tịch UBND các cấp trong việc phát hiện, ngăn chặn và xử lý vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai. Theo đó: “1. Chủ tịch UBND các cấp có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời những vi phạm pháp luật về quản lý và sử dụng đất đai tại địa phương. 2. Chủ tịch UBND cấp xã có trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn và xử lý kịp thời việc chuyển quyền sử dụng đất trái phép, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép; phát hiện, áp dụng biện pháp ngăn chặn và xử lý kịp thời việc xây dựng các công trình trên đất lấn, chiếm, đất sử dụng không đúng mục đích ở địa phương và buộc người có hành vi vi phạm khôi phục lại tình trạng của đất trước khi vi phạm”.

Được biết, để làm rõ trách nhiệm nêu trên, ngày 6/6/2023, Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh cũng đã có văn bản gửi UBND thị xã Quế Võ, trong đó yêu cầu: UBND thị xã Quế Võ tổ chức kiểm tra và xử lý tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm về đất đai (nếu có) theo quy định.

Như vậy, trong trường hợp này, người phải chịu trách nhiệm trực tiếp là Chủ tịch UBND thị xã Quế Võ và Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng thị xã Quế Võ. Tuy nhiên, vị Giám đốc (người để xảy ra những tồn tại nêu trên) hiện đã chuyển sang vị trí công tác khác và hiện Ban vẫn chưa có Giám đốc chính thức.

Hiện, UBND thị xã Quế Võ và các đơn vị chuyên môn đang hoàn thiện hồ sơ gửi Sở Tài nguyên và Môi trường Bắc Ninh để hoàn tất các thủ tục về đất đai, tuy nhiên, để tránh tiền lệ xấu, UBND tỉnh Bắc Ninh và các ngành chức năng cũng cần làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân để xảy ra vi phạm đối với các dự án nêu trên.