(Xây dựng) - Báo điện tử Xây dựng đã đưa tin, ngày 9/4 một đoạn kênh đầu nguồn hồ Yên Lập bị sụt lún đáy và vỡ thành mương, cơ quan quản lý tạm dừng cấp nước để sửa chữa trong thời gian 10 ngày (10/4 – 20/4) làm nhiều người lo ngại.

Hồ Yên Lập là hồ chứa nước lớn nhất Quảng Ninh, đa chức năng, dung tích 127,5 triệu m3 nước.

Hồ Yên Lập là hồ chứa nước lớn nhất Quảng Ninh, đa chức năng, dung tích 127,5 triệu m3 nước, phục vụ nước tưới, nước nuôi trồng thủy sản cho 8.320ha đất ruộng, ao đầm; đồng thời cấp nước sạch cho thị xã Quảng Yên, thành phố Uông Bí và phía Tây thành phố Hạ Long. Khi hồ Yên Lập có trục trặc, nhiều người lo lắng quan tâm là đúng.

Nhưng thực tế hiện trường, thì thành phố Hạ Long ít bị ảnh hưởng, vì quá trình đô thị hóa, diện tích đất nông nghiệp đã bị thu hẹp. Nước sinh hoạt, thì từ đập chính có 1 đường ống gang phi 100 dẫn nước thẳng từ lòng hồ Yên Lập đến nhà máy nước Yên Lập mới xây dựng ngay gần chân đập, công suất 1 vạn m3/ngày đêm, cấp cho Hạ Long (không phải qua đoạn mương hư hỏng). Nhánh thứ 2 cùng lấy nước hồ Yên Lập từ đập (phụ) ở Nghĩa Lộ, đưa nước về nhà máy nước Việt Hưng, công suất 1,5 vạn m3/ngày đêm cấp cho Hạ Long.

Ngoài nguồn nước hồ Yên Lập, còn có các nhà máy nước Đồng Ho, Đá Trắng lấy nước từ Thác Nhòng, Sông Mằn công suất chung 3,6 vạn m3/ngày đêm cấp cho Hạ Long.

Điểm sụt lún hình hài như hố “tử thần” từng xảy ra ở địa phương, không chủ quan với bất trắc trong lòng đất.

Như vậy là Hạ Long có 4 nhà máy nước không trong vùng bị ảnh hưởng vỡ mương Yên Lập, tổng công suất 6,1 vạn m3 nước/ngày đêm (1.830.000m3 nước/tháng) cấp cho phía Tây thành phố. Trong khi khu vực này cao điểm nhất (khi chưa có dịch Covid-19) sử dụng hết 1 triệu m3/tháng. Hiện (thời điểm cách ly chống dịch) sản lượng tiêu thụ chỉ còn 700 ngàn m3/tháng, tức là mức độ tiêu dùng chỉ bằng số lẻ nguồn hiện có.

Nhà máy nước Yên Lập mới xây dựng, do Xí nghiệp nước Bãi Cháy quản lý gần chân đập, công suất 1 vạn m3/ngày đêm (không phải qua đoạn mương hư hỏng).

Thành phố Uông Bí ruộng vườn cũng không còn nhiều, chỉ lo ngại nhu cầu dùng nước sạch ngày một cao. Đô thị có 2,9 vạn hộ khách hàng tập thể và gia đình, tiêu thụ 1,5 vạn m3 nước/ngày (420 ngàn m3/nước tháng). Nguồn nước có thể lấy thẳng được từ nhà máy nước Yên Lập (do xí nghiệp nước Bãi Cháy quản lý) 1.600m3 nước/ngày, nhưng chỉ cấp nước được cho một số phường, xã phía Đông sông Uông. Nguồn chủ lực vẫn là nước từ kênh mương Yên Lập dẫn về 2 hồ chứa nước (kho) Đồng Mây dung tích 14 vạn m3, ở phường Quang Trung, qua nhà máy nước Đồng Mây công suất 3 vạn m3/ngày đêm xử lý cấp cho tiêu dùng. Với 2 kho chứa nước nói trên, thành phố Uông Bí khả quan có nguồn nước dự trữ tiêu dùng trong hai tuần lễ.

Hồ Đồng Mây (phường Quang Trung), hồ kép tổng dung tích 14 vạn m3, công suất 3 vạn m3/ngày đêm cấp cho thành phố Uông Bí (Ảnh chụp lúc 10h, ngày 16/4/2020 mực nước cạn ở ngưỡng 2,42m sát đáy).

Nếu đúng như dự kiến, chỉ mất nguồn cung ứng nước trong 10 ngày, đô thị này không bị ảnh hưởng. Nhưng hồ Yên Lập khắc phục sự cố mà không theo ý muốn, thời gian mất nước bị kéo dài hơn, thì thành phố Uông Bí sẽ thiếu nước sạch. Tuy Uông Bí có 6 hồ chứa nước, nhưng không có hồ đa chức năng. Hồ Yên Trung dung tích 3,5 triệu m3 chỉ thuần phục vụ nước nông nghiệp.

Nước hồ Yên Lập đưa về Quảng Yên qua đoạn kênh chính (đầu tuyến đến cuối tuyến) dài 25,5km và 521m ống xi phông qua sông Chanh, nhiều bất trắc.

Thị xã Quảng Yên, nước phục vụ sản xuất, sinh hoạt hoàn toàn phụ thuộc vào hồ Yên Lập. Hồ Yên Lập đáp ứng nước tưới cho trên 5 ngàn ha đồng ruộng, dịp này không vào thời vụ dùng nước và đầu mùa mưa nên nông nghiệp ít bị ảnh hưởng. Nước cấp cho sinh hoạt mà thiếu thì sẽ là vấn đề lớn. Quảng Yên có trên 2 vạn khách hàng tiêu dùng nước sạch. 3 đơn vị cấp nước tiêu dùng, chủ lực là Công ty Cổ phần Nước sạch Quảng Ninh với trên dưới 1,9 vạn khách hàng, lượng nước tiêu thụ trên 8,3 ngàn m3 nước/ngày (250 ngàn m3 nước/tháng). 3/8 xã khu vực đảo Hà Nam gồm trên 3500 hộ do 2 doanh nghiệp tư nhân cung ứng, theo chương trình nước sạch nông thôn với 2 hồ chứa nước là Cẩm La và Liên Vị, dung tích 100.000m3/hồ.

Thị xã Quảng Yên có 11 hồ nước, hồ Yên Lập (lòng hồ và lưu vực thuộc thành phố Hạ Long) là hồ đa chức năng, còn lại 10 hồ (công trình cấp IV) phục vụ nước nông nghiệp. Địa phương không có ao hồ chứa nước lớn, không có rừng sinh thủy, nước ngọt sử dụng bình quân 8 đến 10 triệu m3/tháng, “bắc nước chờ vọng người” từ hồ Yên Lập, qua đoạn kênh chính (đầu tuyến đến cuối tuyến) dài 25,5km và 521m ống xi phông qua sông Chanh bao bất trắc.

Công trình sửa chữa đoạn kênh chính hồ Yên Lập hỏng lúc 16h ngày 16/4/2020.

Hồ Yên Lập có trục trặc, gián đoạn cấp nước ngoài kế hoạch định kỳ một tháng 2 đợt mở cửa kênh cấp nước, mỗi đợt dài từ 8 đến 10 ngày, với lưu lượng dòng chảy đạt 6 - 7m3/giây, thì Quảng Yên sẽ “đói” nước.

Công trình xây dựng hồ Yên Lập (Quảng Ninh) hư hỏng, gián đoạn cấp nước, nhiều người nêu ý kiến, các địa phương cần có “vò” dự trữ nước tại chỗ.

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin.