(Xây dựng) - Hiện nay, tình trạng cát tô khan hiếm cùng giá vật liệu xây dựng tăng giá, khiến cho “cát tặc” ngày càng lộng hành, vừa ngang nhiên mua bán cát vừa “ăn trộm” cát vào ban đêm tại thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh và Khu tái định cư thôn Tân Thanh, xã Cát Hải của huyện Phù Cát.

Đồi cát tô tại Khu tái định cư thôn Tân Thanh, xã Cát Hải bị khai thác với khối lượng lớn.

Ban đêm nhiều lần rình bắt, nhưng không được

Khu tái định cư thôn Tân Thanh, xã Cát Hải của huyện Phù Cát đến nay đã hoàn tất phần xây dựng hạ tầng kỹ thuật để đón đợi sự xuất hiện của những ngôi nhà mới xây cất lên. Trong thời gian chờ đợi người dân đến xây nhà ở mới, thì nơi đây đang là “mỏ vàng” cho “cát tặc” hành nghề vào ban đêm kiếm tiền bất chính.

“Mỏ vàng” này chính là đồi cát tô đang hái ra tiền cho nhiều đối tượng ăn trộm cát nằm cuối đường ĐS 1 tại Khu tái định cư thôn Tân Thanh, xã Cát Hải hướng đi ra xã Cát Thành của huyện Phù Cát.

Các đối tượng ăn trộm cát tô không hoạt động vào ban ngày, mà chỉ hoạt động về đêm vào khoảng từ 23 giờ đêm hôm trước đến 4 giờ sáng ngày hôm sau, hoạt động khai thác cát tùy hứng không theo một giờ cố định. Chính vì điều này mà nhiều tháng nay, “cát tặc” lộng hành nhưng chính quyền địa phương không bắt quả tang được đối tượng để xử lý theo quy định pháp luật.

Sườn cát cao từ 3m đến 7m.

Tại hiện trường mỏ cát tô, phóng viên ghi nhận có nhiều dấu xe Chiến Thắng cày nát đường mòn vào mỏ, hố cát vừa rộng vừa sâu bị lấy đi với khối lượng khá lớn, sườn cát cao từ 3m đến 7m, cho thấy cát bị khai thác trộm trong thời gian vài tháng gần đây và không thấy biển báo cấm khai thác cát trái phép hay barie rào chắn của chính quyền địa phương để ngăn chặn hoạt động này.

Làm việc với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Lê Văn Diêu - Chủ tịch UBND xã Cát Hải cho biết: Vị trí khai thác cát trái phép ở Khu tái định cư thôn Tân Thanh, xã Cát Hải xuất hiện từ trước Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023 đến nay. UBND xã cử thay phiên cán bộ túc trực đi canh nữa đêm nhiều lần nhưng không bắt được quả tang các đối tượng lấy trộm cát. Các điểm khác trên địa bàn xã đã không còn tình trạng ăn trộm cát, nhưng riêng khu vực này chúng tôi luôn canh giữ để bắt được các đối tượng thì mới lập hồ sơ xử lý.

Mua cát sỉ, bán cát lẻ

Mặc dù phóng viên đã thực hiện nhiều tuyến bài về hoạt động khai thác cát tô trái phép trên địa bàn huyện Phù Cát, nhưng chúng tôi chưa thấy nơi nào người dân mua bán cát lại ngang nhiên xem cát tô là tài nguyên khoáng sản của quốc gia như tài sản riêng hay mặt hàng sản xuất của gia đình mình để mua sỉ, bán lẻ với nhau, rồi cùng thu lợi nhuận bất chính từ hoạt động khai thác cát tô trái phép như người dân ở thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh, huyện Phù Cát.

Đường vào khu vực mua bán cát tại quán cà phê Cây Xoài.

Trong vai người đi mua cát tô về xây nhà, phóng viên tiếp cận một người phụ nữ tên Tịnh tại quán cà phê - nhậu Cây Xoài ở thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh. Khi phóng viên nói có nhu cầu mua cát tô về xây nhà thì người phụ nữ này đon đả giới thiệu cát nhà mình rất đẹp, mịn, vàng và cho số điện thoại của người đàn ông tên Tài cũng ở địa phương để mua cát.

Đường vào đồi cát tô toàn dấu xe công nông.

Người phụ nữ này cho biết, chị không bán lẻ theo từng xe công nông mà bán sỉ với khối lượng lớn cho ông Tài, cứ mỗi xe cát công nông có giá 25 ngàn đồng. Sau khi ông Tài mua cát từ nhà chị rồi bán lẻ từng xe ben cát cho người có nhu cầu với giá 500 ngàn đồng mỗi xe. Tại đây, không chỉ có người phụ nữ này bán cát cho ông Tài mà một số hộ dân khác cũng tham gia mua bán cát tô trái phép.

Mỗi xe cát tô công nông có giá 25 ngàn đồng.

Do đặc điểm tại khu dân cư thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh có nhiều đồi cát tô tự nhiên trồng cây phi lao để chắn gió bão, thế nhưng người dân lại chiếm dụng những đồi cát tô tự nhiên nằm phía sau nhà mình thành tài sản riêng cá nhân của gia đình và tự ý mua bán tài nguyên khoáng sản của quốc gia thu lợi bất hợp pháp. Tuy nhiên, do đường vào đồi cát nhỏ hẹp, thường nằm bên hông nhà gia chủ nên chỉ có xe công nông mới có thể ra vào chở cát và múc cát lên xe bằng tay với dụng cụ thô sơ, không thể dùng máy múc xe cơ giới vào khai thác cát.

Điểm mua bán cát của một hộ dân khác tại thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh

Chiều 21/3, làm việc với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Đinh Hữu - Chủ tịch UBND xã Cát Chánh cho biết: Người dân họ làm kiểu manh mún nhỏ lẻ nên nhiều khi đi kiểm tra nhưng không phát hiện được việc chở cát. Chúng tôi tiếp tục cử cán bộ kiểm tra và xử lý đối với các trường hợp này.

Thế nhưng, đến chiều 22/3, Đồn công an Khu kinh tế Nhơn Hội, thành phố Quy Nhơn đã bắt quả tang chiếc xe ben chở cát tô trái phép mang biển số 49X.8282 tại thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh. Lực lượng công an đã đưa chiếc xe này về Đồn để tiến hành lập hồ sơ xử lý theo quy định pháp luật.

Trên tuyến đường ven biển ĐT.639 cũ qua thôn Phú Hậu, xã Cát Chánh xuất hiện nhiều bãi tập kết cát tô có khối lượng lớn.