(Xây dựng) – Chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản (BĐS) vào ngày 24/10/2024, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà yêu cầu Bộ Xây dựng tổ chức quán triệt với các địa phương trong thực hiện chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước về nhà ở, thị trường BĐS thống nhất, thông suốt, theo tinh thần “phân cấp mạnh cho địa phương, nhưng văn bản quy định, quy trình, thủ tục phải rõ”.

Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản.

Thiếu nguồn cung nhà ở cho người có thu nhập thấp

Theo báo cáo của Bộ Xây dựng, trong những tháng đầu năm 2024, nguồn cung của thị trường BĐS đã có chuyển biến tích cực, nhưng còn khá hạn chế. Cơ cấu sản phẩm nhà ở phần lớn tập trung về phân khúc nhà ở trung cấp và cao cấp. Nguồn cung nhà ở, BĐS cho người có thu nhập thấp tại các đô thị vẫn còn thiếu. Cơ cấu sản phẩm BĐS bình dân giảm dần.

Cụ thể, nhà ở thương mại đang triển khai xây dựng 939 dự án với quy mô khoảng 426.158 căn. Đất nền đang triển khai xây dựng 528 dự án với quy mô khoảng 65.321 ô/nền.

Tính đến ngày 31/08/2024, dư nợ tín dụng đối với hoạt động kinh doanh BĐS đạt khoảng 1.274.233 tỷ đồng, tăng 29,18% so với cùng kỳ năm trước. Trong quý III/2024, giá BĐS tại một số địa phương vẫn có xu hướng tăng, đặc biệt là tại Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh và các đô thị lớn...

Đáng chú ý, tại một số địa phương có hiện tượng đấu giá quyền sử dụng đất với kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm, nhưng sau đó “bỏ cọc” với mục đích thiết lập mặt bằng giá ảo nhằm trục lợi…

Theo giải thích của Bộ Xây dựng, một số nguyên nhân khiến giá bán BĐS tăng trong thời gian gần đây là biến động tăng đối với các chi phí liên quan đến đất đai, tác động khi áp dụng phương pháp tính và bảng giá đất mới…

Chính sách và nguồn vốn ưu đãi cho nhà ở xã hội chưa đủ hấp dẫn

Báo cáo về tình hình phát triển nhà ở xã hội (NƠXH), Bộ Xây dựng cho biết, các địa phương đã quy hoạch 9.757ha đất làm NƠXH. Tổng cộng 622 dự án NƠXH được triển khai với quy mô 565.177 căn, trong đó có 79 dự án với quy mô 40.679 căn đã được hoàn thành.

Nhưng tính đến nay, mới có 83 dự án tại 63 tỉnh, thành phố đủ điều kiện vay vốn ưu đãi từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng. Trong đó, 15 dự án được cam kết cấp tín dụng 4.200 tỷ đồng, 57 dự án chủ đầu tư không có nhu cầu vay vốn và có 6 dự án đang được thẩm định, 5 dự án không đáp ứng điều kiện cho vay.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị phát biểu tại cuộc họp.

Người mua nhà tại 32/83 dự án NƠXH đã được vay vốn theo Chương trình 120.000 tỷ đồng với tổng dư nợ là 2.099 tỷ đồng, trong đó dư nợ phát sinh chủ yếu tại Ngân hàng Chính sách xã hội (2.019 tỷ đồng) do lãi suất cho vay ưu đãi hơn.

Về việc triển khai thực hiện đề án “Đầu tư xây dựng các thiết chế của công đoàn tại các khu công nghiệp, khu chế xuất”, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đang hoàn thành việc đầu tư dự án thí điểm Thiết chế Công đoàn Hà Nam, bao gồm các hạng mục hạ tầng kỹ thuật, nhà đa năng và 5 block nhà ở 5 tầng với 244 căn hộ.

Ngoài ra, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam còn đang hoàn thiện thủ tục đưa vào khai thác, sử dụng hạ tầng kỹ thuật và công trình nhà đa năng thuộc Thiết chế Công đoàn tại Tiền Giang (giai đoạn 1) và khởi công xây dựng trung tâm văn hóa, thể thao thuộc Thiết chế Công đoàn tại Trà Vinh.

Theo nhận định của Bộ Xây dựng, cơ chế, chính sách và nguồn vốn tín dụng ưu đãi dành cho chủ đầu tư các dự án NƠXH vẫn chưa đủ hấp dẫn. Nguồn vốn đầu tư xây dựng NƠXH từ ngân sách còn hạn chế. Thủ tục mua, thuê mua, thuê NƠXH còn phức tạp, nhất là việc xác nhận các giấy tờ chứng minh về điều kiện nhà ở, thu nhập và cư trú.

Về chính sách hỗ trợ nhà ở mục tiêu, các địa phương đã hỗ trợ cho 19.468 hộ nghèo, hộ cận nghèo trên địa bàn các huyện nghèo, đạt tỉ lệ khoảng 62,6% so với kế hoạch năm 2024; bố trí ổn định cho khoảng 21.000 hộ thuộc vùng thiên tai, đặc biệt khó khăn, biên giới, hải đảo, di cư tự do, khu rừng đặc dụng; hỗ trợ hơn 18.204 căn nhà cho các hộ nghèo vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.

Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp đã giúp đỡ xây mới và sửa chữa 340.000 căn nhà Đại đoàn kết cho người nghèo, người có hoàn cảnh khó khăn.

Tăng cường kiểm tra việc thực hiện pháp luật liên quan đến chính sách nhà ở, thị trường BĐS

Tại cuộc họp, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận về một số vấn đề nổi cộm trong quá trình triển khai các chính sách về nhà ở, tình hình thị trường BĐS trong thời gian qua.

Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Đức Tâm đánh giá, việc tháo gỡ khó khăn cho thị trường BĐS thì có thể tạo động lực tăng trưởng cho khoảng 60 ngành, nghề liên quan. Vì vậy, các địa phương cần quan tâm triển khai sớm 2 nội dung là phê duyệt quy hoạch, chương trình phát triển nhà ở để triển khai các dự án nhà ở trên địa bàn; Chuẩn bị thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú cho rằng, các ngân hàng và doanh nghiệp phải gặp nhau theo nguyên tắc lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ để khơi thông thị trường BĐS.

Đề xuất một số giải pháp nhằm giải quyết hiện tượng “tạo giá ảo”, thổi giá, đấu giá đất cao gấp nhiều lần giá khởi điểm để trục lợi, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân cho rằng, để hạ nhiệt thị trường BĐS cần phải có giải pháp tổng thể để tăng cả cung và cầu về thủ tục hành chính xây dựng, tín dụng ưu đãi, giá nguyên vật liệu… chứ không chỉ có chính sách về giá đất.

Trong khi đó, Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú đề xuất, các ngân hàng và doanh nghiệp BĐS phải gặp nhau theo nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ” để khơi thông thị trường BĐS.

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh, chính sách nhà ở có ý nghĩa toàn diện về chính trị, kinh tế, xã hội và được Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm ban hành nhiều chủ trương, cơ chế, chính sách liên quan.

Để tiếp tục triển hiệu quả các chính sách về nhà ở trong thời gian tới, Phó Thủ tướng đề nghị Bộ Xây dựng phối hợp với Bộ Nội vụ nghiên cứu, đề xuất, lấy ý kiến các Bộ, ngành và địa phương về phương án sắp xếp, kiện toàn Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường BĐS với các Tiểu ban, Tổ công tác liên ngành trực thuộc.

Trước mắt, Bộ Xây dựng cần phối hợp với Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính hoàn thiện Đề án, Chương trình nhà ở cho người có công cần sửa chữa hoặc xây mới, bố trí phân bổ kinh phí để thực hiện trong năm 2025.

Bộ Xây dựng có nhiệm vụ đề xuất Ban Chỉ đạo thành lập các Đoàn công tác liên ngành kiểm tra việc thực hiện pháp luật liên quan đến chính sách nhà ở, thị trường BĐS, NƠXH, hỗ trợ nhà ở mục tiêu tại một số địa phương trọng điểm như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Bắc Ninh…

Toàn cảnh cuộc họp Ban Chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường BĐS.

Phó Thủ tướng nêu rõ: “Đoàn công tác cần đánh giá thực chất tình hình thị trường BĐS tại các địa phương, nơi nào thiếu nhưng không làm, nơi nào thừa mà không bán được, cũng như trách nhiệm của các Bộ, ngành, địa phương trong dự báo cung cầu, điều tiết cơ cấu các phân khúc sản phẩm BĐS”.

Ngoài ra, Bộ Xây dựng cần rà soát hồ sơ, thủ tục hành chính của dự án đầu tư xây dựng NƠXH, phối hợp với các Bộ, ngành, địa phương hướng dẫn doanh nghiệp thực hiện đồng thời các thủ tục trong một bộ hồ sơ duy nhất để giảm thời gian, chi phí.

Phó Thủ tướng giao Bộ Xây dựng phối hợp với Ngân hàng Nhà nước thống kê, báo cáo tình hình tín dụng trong lĩnh vực BĐS, đánh giá tác động đối với nền kinh tế, đề xuất những quyết sách, biện pháp mới, đủ mạnh, mấu chốt để khơi thông thị trường BĐS.

Trong năm 2025, Bộ Xây dựng phải tổ chức quán triệt với các địa phương trong thực hiện chủ trương, chính sách pháp luật của Nhà nước về nhà ở, thị trường BĐS thống nhất, thông suốt, theo tinh thần “phân cấp mạnh cho địa phương, nhưng văn bản quy định, quy trình, thủ tục phải rõ”.

Trong khi đó, các địa phương cần khẩn trương rà soát toàn bộ các dự án, đất đai trong kết luận thanh tra, kiểm tra, bản án để phân loại và đề xuất nhóm giải pháp xử lý thuộc trách nhiệm, thẩm quyền của Trung ương, địa phương.