(Xây dựng) - Theo báo cáo của Sở Tài nguyên và Môi trường Ninh Bình, việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc nông, lâm trường quốc doanh của các công ty trên địa bàn đã và đang có nhiều tồn tại, sai phạm.

Tự ý chuyển mục đích sử dụng đất, hợp đồng giao khoán vượt hạn mức, xây nhà ở trên đất nông nghiệp… khiến việc quản lý đất nông, lâm trường gặp nhiều khó khăn.

Hiện, trên địa bàn tỉnh Ninh Bình có 4 Công ty đang quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc từ nông, lâm trường quốc doanh là: Công ty TNHH MTV Bình Minh, Công ty Cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao, Công ty Cổ phần giống bò thịt sữa Yên Phú, Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao. Công ty TNHH MTV Bình Minh tiền thân là Nông trường Bình Minh. Tổng diện tích đất của công ty trước khi rà soát 589,4ha; diện tích giữ lại theo Quyết định đã được UBDN tỉnh Ninh Bình phê duyệt năm 2019 là 316,44ha.

Công ty Cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao tiền thân là Nông trường Đồng Giao. Tổng diện tích của công ty trước khi rà soát là 111,39ha; diện tích giữ lại theo Quyết định của UBND tỉnh Ninh Bình phê duyệt năm 2016 là 86,9ha. Công ty Cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú tiền thân là Nông trường chăn nuôi Phùng Thượng. Tổng diện tích đất trước khi rà soát là 1.956,73ha; diện tích giữ lại theo Quyết định của UBND tỉnh Ninh Bình năm 2016 là 768,56ha.

Công ty Cổ phần thực phẩm xuất khẩu Đồng Giao có tiền thân là Nông trường Quốc doanh Đồng Giao. Theo thống kê hiện trạng năm 2005, diện tích đất giao cho công ty này là 4.802,47ha, giao đoạn 2005 đến nay tỉnh đã thu hồi 913,27ha, hiện công ty đang quản lý, sử dụng 3.651,58ha (trong đó: Đất nông nghiệp 2.824,23ha; đất phi nông nghiệp 243,63ha; đất chưa sử dụng 538,72ha).

Việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc nông, lâm trường quốc doanh của các công ty trên địa bàn tỉnh Ninh Bình đã và đang tồn tại nhiều sai phạm.

Từ năm 2012 đến nay, Sở Tài nguyên và Môi trường Ninh Bình đã tiến hành 5 cuộc thanh tra về việc quản lý, sử dụng đất có nguồn gốc đất nông, lâm trường và phát hiện nhiều tồn tại, sai phạm, cụ thể như sau:

Đối với Công ty TNHH MTV Bình Minh: Chưa thực hiện nghiêm chỉnh các thủ tục để được Nhà nước giao đất có thu tiền sử dụng đất, cho thuê đất; giao khoán 21.809m2 đất cho 2 cá nhân không có hộ khẩu thường trú tại địa phương; giao 16.200m2 đất coi cho 4 cá nhân không có hộ khẩu thường trú tại Ninh Bình; tự ý chuyển mục đích sử dụng 48,7m2 đất chủ yếu là đất trồng cói sang nuôi trồng thủy sản khi chưa đăng ký với cơ quan nhà nước có thẩm quyền trong đó có hơn 20ha chưa được phê duyệt quy hoạch.

Đối với Công ty Cổ phần giống bò thịt, sữa Yên Phú: Khi cổ phần hóa chưa lập quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; từ năm 2006 đến tháng 9/2013 chưa thuê đất với nhà nước; giao khoán đất sản xuất cho các hộ gia đình,cá nhân sử dụng, đã thu 1,678 tỷ đồng; quản lý 600,3ha đất tại xã Kỳ Phú, Phú Long, Phú Lộc (huyện Nho Quan) là không phù hợp với chức năng, nhiệm vụ, chưa hợp pháp.

Đối với Công ty Cổ phần giống vật nuôi và cây trồng Đồng Giao: Sử dụng đất chưa hiệu quả; chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính của tổ chức được thuê đất đối với Nhà nước; chưa thực hiện phương án sử dụng đất bãi thải, xử lý chất thải đối với diện tích 1.835,7m2 thuộc thửa đất số 3, 10, tờ bản đồ số 24.

Sau khi cổ phần hóa, Công ty không chấm dứt thanh lý hợp đồng hợp tác kinh doanh dịch vụ với doanh nghiệp tư nhân Hòa Mây và 3 hộ gia đình, cá nhân thuê nhà kinh doanh dịch vụ trên diện tích đất nông nghiệp được nhà nước cho thuê đất trả tiền thuê đất hàng năm. Ký 19 Hợp đồng giao khoán (trong đó có 1 Hợp đồng không ghi thời hạn giao khoán) với một số hộ gia đình, cá nhân vượt thời hạn được Nhà nước cho thuê đất. Để 9 hộ gia đình, cá nhân tự ý xây nhà ở trên diện tích đất nông nghiệp. Để 15 hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất của công ty nhưng chưa ký Hợp đồng giao khoán, không thu tiền giao khoán đất, trong đó có 2 hộ tự ý xây nhà trên đất nông nghiệp; Để các hộ được giao khoán đất sử dụng tăng 49.859,9m2 đất so với Hợp đồng giao khoán đã ký.

Trên cơ sở những tồn tại, sai phạm như trên, Sở Tài nguyên và Môi trường Ninh Bình đã yêu cầu các công ty nhanh chóng tự rà soát, kiểm tra hiện trạng sử dụng đất, điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, thanh lý hợp đồng giao khoán sai quy định…