Top 10 Ứng Dụng Thẻ Thưởng Uy Tín Nhất Năm 2023 - 789club ios

Thứ năm 10/10/2024 18:04 24h qua English RSS
Hotline: 094 540 6866
Trang chủ / Văn hóa /

Ngày Tết nói chuyện bánh

20:17 | 24/01/2020

(Xây dựng) - Có rất nhiều món ăn bằng chất bột có hình khối nhất định (vuông, tròn, dẹp, phồng…), thường có thêm các vị khác (mặn, ngọt, béo…) và cùng được gọi chung là “bánh”. Cũng đều là “bánh” cả, nhưng mỗi loại này lại có một dạng, một hương vị riêng và được chế biến khác nhau, phản ánh sự tinh tế trong khẩu vị và cầu kì trong nghệ thuật ẩm thực Việt Nam. Cái tên gọi chung “bánh” ấy được ghép thêm với những yếu tố khác theo cách chính - phụ tạo thành những tên gọi khác nhau để phân biệt như: Bánh cốm, bánh nướng, bánh khúc, bánh phở, bánh đậu xanh, bánh tét... và những tên gọi riêng này ghi nhận phần nào những đa dạng kể trên.

ngay tet noi chuyen banh

Sự đa dạng dễ nhận thấy nhất qua yếu tố phụ trong các tên, là nguyên liệu để làm nên bánh. Đều chủ yếu là chất bột cả, nhưng đặc tính của những loại nguyên liệu làm bánh rất phong phú. Có thể đó là thứ làm từ thóc nếp non rang chín màu xanh có vị thơm (bánh cốm), hoặc từ hạt ngũ cốc rang phồng lên (bánh bỏng), hoặc là bằng bột khoai hay khoai thái mỏng (bánh khoai), bằng bột gạo nếp (bánh nếp), bột gạo tẻ (bánh tẻ), bột mì (bánh mì), bột đậu xanh (bánh đậu xanh)…

Đương nhiên, thường thì không chỉ có nguyên liệu như thế mà làm thành ra bánh, chẳng hạn gọi là “bánh cốm” không phải là loại bánh chỉ làm bằng cốm, mà còn phải có đường, nhân đậu xanh và cùi dừa nữa. Hoặc mặc dù chủ yếu được làm bằng bột gạo nếp, nhưng để làm được “bánh nếp” thì phải chuẩn bị cả mỡ, đậu xanh và lá chuối…

Có những loại bánh được gọi tên không phải theo đặc tính chất bột, mà là các chất phụ gia làm nên chúng, ví dụ: Bánh sữa, bánh mật, bánh khúc, bánh gai, bánh tro, bánh tôm, bánh quế, bánh măng, bánh dừa, bánh chả… Thứ nguyên liệu được gọi bằng yếu tố phụ ấy chỉ là thêm vào, nhưng lại có vai trò rất quan trọng để tạo nên hương vị đặc trưng của mỗi loại bánh. Chẳng hạn trong kỹ thuật làm “bánh dừa”, trước tiên phải chuẩn bị nhiều bột nếp, rồi mới đến cùi dừa nạo để cho bánh có hương vị dừa, và sau đó còn phải có đường trắng, vừng, mỡ nước và phèn chua. Hoặc “bánh tro” là thứ bánh làm bằng gạo nếp gói lá chuối hoặc lá dong, nhưng để bánh có màu vàng trong thì trước khi gói phải ngâm gạo lâu vào nước tro…

Một đặc điểm khác góp phần tạo nên sự đa dạng được ghi nhận vào tên bánh, là hình dạng của các loại bánh khác nhau. Có thể thấy ở đây sự liên tưởng phong phú của những người nói tiếng Việt: Loại bánh nhỏ hình quả bàng được gọi là “bánh bàng”, loại bánh nướng mỏng trông như tai voi – “bánh tai voi”; bánh làm bằng bột gạo tẻ hấp chín, trên có rắc hành và ruốc tôm giống cánh bèo – “bánh bèo”; bánh được tráng thành tấm mỏng giống lá đa, có rắc vừng và khi ăn thì nướng ròn – “bánh đa”… Ngoài ra, còn có bánh ú, bánh sừng bò, bánh bao, bánh phồng tôm…

Hoặc những đặc tính đủ loại khác nữa của bánh cũng được phản ánh trong tên gọi: Loại bánh hình tròn dẹt, làm bằng bột nếp nhân đậu xanh, luộc chín rồi thả vào nước đường sánh (không có thịt) được gọi là “bánh chay”, loại bánh làm bằng bột gạo nếp rang trộn với nước đường, có nhân mứt mỡ, rất ngọt và dẻo được gọi là “bánh dẻo”… Lại có những bánh không phải để ăn ngay, mà dùng để chế biến thành món ăn khác.

ngay tet noi chuyen banh

Bánh canh được làm bằng bột nhào kỹ cắt thành sợi, dùng để nấu thành món canh cùng với tôm, cua hoặc thịt; “bánh phở” là loại bánh tráng mỏng từ bột gạo tẻ, cắt thành sợi để làm phở…

Trong tiếng Việt hiện nay, đã có một số tên "tây" chỉ các loại bánh được chế biến theo cách của nước ngoài: Bánh “chô-cô-pai” (choco-pie), bánh “quy” (bichquy, biscuit)...

Có một món ăn dân dã bằng bột gạo tẻ quấy với nước vôi trong và hàn the, khi chín đổ ra cho đông lại (đúc) thành tảng, gọi là “bánh đúc”. Trong những phiên chợ gần Tết ở làng quê miền Bắc, các bà các cô thường vừa ăn bánh đúc vừa xuýt xoa. Ấn tượng về hình dạng (và có thể cả hương vị nữa) về loại bánh này sâu sắc đến nỗi người ta đã ví những cặp má bầu bĩnh với nó, gọi là “má bánh đúc”…

Có một loại bánh mà những đặc tính và cách làm ra nó đã được Hồ Xuân Hương dùng để ám chỉ thân phận và phẩm giá của người phụ nữ ngày xưa, là bánh trôi:

Thân em thì trắng, phận em tròn

Bảy nổi ba chìm với nước non

Rắn nát mặc dầu tay kẻ nặn

Mà em vẫn giữ tấm lòng son.

Vậy thì có thứ bánh nào dùng để ví với đàn ông, ám chỉ tâm tính và khí phách của họ không? Hình như là không… Thế nhưng từ xưa đến nay đàn ông mọi nhà đều rất muốn được ví với một bộ phận xoay dùng để đổi hướng chuyển động của phương tiện vận tải, trông từa tựa như cái bánh, được gọi là “bánh lái”…

Trong ngày Tết Nguyên Đán ở Việt Nam, hay gặp nhất là “bánh chưng”. Trong cách làm món ăn truyền thống này, có một đặc điểm là nấu rất lâu (chưng). Đôi khi có cảm giác rằng giá trị đích thực của bánh chưng không phải ở hương vị thực phẩm của nó, mà là ở cái tâm trạng của ta trong đêm 30 Tết cạnh bếp lửa nồi bánh chưng. Đã bao lần ngồi bên nồi bánh chưng như thế, tôi miên man suy nghĩ về sự xoay vần của trời đất và triết lý âm dương của người Việt, về công ơn cha mẹ, về những gì đang qua đi và những gì sắp đến…

ngay tet noi chuyen banh

Có một loại bánh làm bằng bột gạo nếp trộn với lá rau khúc giã nhỏ, nhân đậu xanh và mỡ, hấp chín, được gọi là “bánh khúc”. Rau khúc - cây họ cúc, thân có lông trắng như bông, hoa màu xám - là loài cây thân cỏ đồng nội, khi hái phải kiên nhẫn chi chút. Thế nên không rõ từ bao giờ trong dân gian đã có những câu ca kể về việc hái rau khúc ngoài đồng. Từ đó liên tưởng đến ai đó đang mải miết đi tìm hạnh phúc:

Em đi tìm rau khúc

Hái mãi, chẳng đầy tay…

Tạ Văn Thông

Theo

Cùng chuyên mục
  • Đưa cuộc thi “Triển lãm tranh, ảnh, mô hình về Hà Nội” vào trường mầm non

    (Xây dựng) – Kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), trên khắp phố phường Hà Nội trang trí cờ hoa, pano, áp phích, băng rôn, nhiều hoạt động, sự kiện văn hóa, triển lãm được tổ chức sôi nổi nhằm tuyên truyền sâu rộng về ý nghĩa, giá trị lịch sử của sự kiện trọng đại này. Hòa trong không khí đó, một trong những hoạt động ý nghĩa đó là “Triển lãm tranh, ảnh, mô hình về Hà Nội” của cô trò trường Mầm non Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội.

  • 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô: Những công trình kiến trúc mang dấu ấn vượt thời gian

    (Xây dựng) - Hà Nội - Thủ đô nghìn năm văn hiến, nơi lưu giữ dấu tích qua những công trình kiến trúc mang đậm dấu ấn văn hóa, lịch sử. Những công trình này là “nhân chứng sống”, đồng hành với những sự kiện quan trọng của đất nước. Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 - 10/10/2024), cùng nhìn ngắm lại qua những khung hình để thấy được một Hà Nội đã thay đổi thế nào.

  • Vẻ đẹp ngỡ ngàng của những công trình, kiến trúc vượt thời gian tại Hà thành

    Hà Nội ngàn năm văn hiến, nơi ghi dấu lịch sử ngàn năm, hội tụ hồn thiêng sông núi, tinh hoa văn hóa dân tộc. Ở đó, có những ngôi nhà xưa cũ đã "chứng kiến" biết bao thăng trầm của Thủ đô...

  • Bắc Ninh: Sắp diễn ra Lễ hội bánh dân gian ba miền

    (Xây dựng) - Từ ngày 11-13/10, tại Trung tâm sát hạch lái xe Đông Đô (Khu công nghiệp Lâm Bình, xã Lâm Thao, huyện Lương Tài, tỉnh Bắc Ninh), Công ty TNHH Kỹ thương Đông Đô phối hợp với Trung tâm Bảo tồn di tích và Xúc tiến du lịch Bắc Ninh tổ chức Lễ hội liên hoan bánh dân gian ba miền và kết nối du lịch Bắc Ninh. Sự kiện được tổ chức nhân dịp kỷ niệm Ngày Phụ nữ Việt Nam 20/10, mang thông điệp tôn vinh những người phụ nữ Việt Nam tài hoa, những người gìn giữ và phát huy truyền thống làm bánh của dân tộc.

  • Có một Điện Biên trong lòng Hà Nội

    (Xây dựng) - Năm nay, chúng ta kỷ niệm lần thứ 70 “Ngày bộ đội ta về tiếp quản Thủ đô” (10/10/1954-10/10/2024). Những người dân Hà Nội ngày ấy, giờ cũng đã cao tuổi. Tôi may mắn được quen biết một gia đình người Hà Nội gốc, có người con cả đi bộ đội từ vùng tự do Hà Nam năm 1949, tham gia đánh trận Điện Biên Phủ và là một trong những chiến sĩ công binh (thuộc Đại đoàn Công pháo 351) được vào Hà Nội từ sớm, rà phá bom mìn, chuẩn bị cho bộ đội ta về tiếp quản Thủ đô. May mắn thay, ông gặp lại gia đình. Người em trai thứ hai của ông, Trương Hiếu, năm đó 15 tuổi, đã chứng kiến giây phút anh trai mình trở về cùng đoàn quân chiến thắng. Ông kể lại những sự việc này, như muốn nói với thế hệ hôm nay rằng: “Người Hà Nội là như thế. Với gia đình ông, có một Điện Biên trong lòng Hà Nội”.

  • Hà Tĩnh: Bãi bỏ Quy hoạch chi tiết mở rộng khuôn viên Khu di tích Nguyễn Công Trứ

    (Xây dựng) - UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa ban hành Quyết định số 2318/QĐ-UBND về việc bãi bỏ Quy hoạch chi tiết 1/500 mở rộng khuôn viên Khu di tích Nguyễn Công Trứ.

Xem thêm
  • Ra mắt cuốn sách “Kiến trúc Hà Nội - 70 năm Giải phóng Thủ đô”

    (Xây dựng) – Ngày 7/10, UBND Thành phố Hà Nội tổ chức Lễ ra mắt cuốn sách “Kiến trúc Hà Nội - 70 năm Giải phóng Thủ đô (1954 – 2024)”. Tác phẩm là sự nhìn nhận lại chặng đường phát triển của kiến trúc, đô thị Hà Nội từ 1954 đến nay và những mong muốn phát triển cho một Hà Nội trong tương lai.

    00:43 | 08/10/2024
  • Tái hiện mô hình di tích ở Hồ Gươm: Nên hay không nên?

    (Xây dựng) - Trong dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, việc dựng lên các mô hình di tích lịch sử của Hà Nội ven hồ Hoàn Kiếm cho buổi lễ diễu binh, diễu hành đã gây ra nhiều ý kiến trái chiều trong dư luận. Một số người thắc mắc: “Tại sao lại phải tái hiện những di tích vốn đã hiện hữu ngay tại Hà Nội?”. Thậm chí, có người còn gọi đây là “Hà Nội giả”.

    14:19 | 07/10/2024
  • Thừa Thiên – Huế: Đầu tư 73 tỷ đồng tu bổ, phục hồi di tích điện Thoại Thánh

    (Xây dựng) - HĐND tỉnh Thừa Thiên – Huế vừa ban hành Nghị quyết phê duyệt chủ trương đầu tư dự án tu bổ, phục hồi thích nghi điện Thoại Thánh thuộc Quần thể di tích lăng vua Gia Long với tổng mức đầu tư hơn 73 tỷ đồng.

    11:08 | 07/10/2024
  • Thanh Hóa: Điều chỉnh dự án Khu di tích lịch sử Trận địa Đông Ngàn và tượng đài Trung đội nữ dân quân

    (Xây dựng) – Mới đây, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá Đầu Thanh Tùng ban hành Quyết định số 3964/QĐ-UBND về việc điều chỉnh dự án Khu di tích lịch sử Trận địa Đông Ngàn và tượng đài Trung đội nữ dân quân tại xã Hoa Lộc, huyện Hậu Lộc, tỉnh Thanh Hóa.

    11:55 | 05/10/2024
  • Sắp diễn ra Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình

    (Xây dựng) - Nhân dịp kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954 – 10/10/2024) và 25 năm Hà Nội được UNESCO trao danh hiệu “Thành phố vì hòa bình” (16/7/1999 – 16/7/2024), UBND Thành phố Hà Nội tổ chức chương trình “Ngày hội Văn hóa vì Hòa bình” tại khu vực Hồ Hoàn Kiếm – biểu tượng văn hóa lịch sử của Thủ đô. Chương trình là dịp tôn vinh truyền thống lịch sử của Hà Nội, đồng thời quảng bá hình ảnh Thủ đô yêu chuộng hòa bình đến toàn thể người dân và bạn bè quốc tế.

    22:10 | 04/10/2024
  • Triển lãm “Thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô 70 năm xây dựng và phát triển”

    (Xây dựng) – Sáng 4/10, tại Bảo tàng Hà Nội, Thành ủy - HĐND - UBND - Ủy ban MTTQ Việt Nam thành phố Hà Nội tổ chức Triển lãm “Thành tựu kinh tế, văn hóa, xã hội của Thủ đô 70 năm xây dựng và phát triển”.

    21:57 | 04/10/2024
  • Hà Nội: Giao 23.100m2 đất thực hiện dự án Trung tâm văn hóa, thể dục thể thao xã Đông Hội

    (Xây dựng) - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Hà Nội Nguyễn Trọng Đông vừa ký ban hành Quyết định số 5112/QĐ-UBND về việc giao 23.100m2 đất tại xã Mai Lâm, xã Đông Hội, huyện Đông Anh cho UBND huyện Đông Anh để thực hiện dự án xây dựng Trung tâm văn hóa, thể dục thể thao xã Đông Hội.

    10:49 | 03/10/2024
  • Bảo tàng Quảng Ninh mở cửa trở lại đón khách tham quan

    (Xây dựng) - Từ ngày 30/9, Bảo tàng Quảng Ninh mở cửa trở lại đón khách tham quan, sau hơn 3 tuần tập trung mọi nguồn lực khắc phục hậu quả nặng nề do bão số 3 gây ra. Đồng thời, Bảo tàng cũng đưa dịch vụ thuyết minh tự động bằng hai ngôn ngữ tiếng Việt và tiếng Anh vào phục vụ khách tham quan.

    22:50 | 01/10/2024
  • Hà Nội: Triển lãm Sách sẽ khai mạc vào ngày 09/10

    (Xây dựng) - Thiết thực chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô, (10/10/1954 - 10/10//2024), Bộ Thông tin và Truyền thông phối hợp với Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, UBND Thành phố Hà Nội và Hội Xuất bản Việt Nam tổ chức Triển lãm Sách từ ngày 09/10 đến ngày 13/10/2024, tại Thư viện Quốc gia Việt Nam số 44 Tràng Thi, Hoàn Kiếm, Hà Nội.

    22:34 | 01/10/2024
  • Tam Dương (Vĩnh Phúc): Bảo tồn và phát huy nghệ thuật tuồng cổ trong xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu tại xã Hoàng Đan

    (Xây dựng) - Nhằm bảo vệ, giữ gìn và phát huy nghệ thuật tuồng cổ, huyện Tam Dương (Vĩnh Phúc) đã triển khai nhiều giải pháp như: Hỗ trợ kinh phí đối với nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể và hỗ trợ kinh phí hoạt động, duy trì và phát triển Câu lạc bộ Tuồng xã Hoàng Đan, giai đoạn 2024-2030.

    18:35 | 30/09/2024
...

Tin bài cuối cùng

Không còn dữ liệu để load