(Xây dựng) – Người dân có đất tại phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Thành phố Hà Nội đang đóng thuế ổn định ở vị trí 3 từ 2016 với mức giá đóng là 7.680.000 đồng/m2 thì “bỗng dưng” được nhấc lên vị trí 2 với mức giá đóng là 10.433.000 đồng/m2 vào tháng 12/2021. Cơ sở nào để cơ quan chức năng “tùy tiện” thay đổi vị trí cùng 1 thửa đất? Tại sao người dân đã đóng thuế ổn định nhiều năm nay, bỗng dưng lại được “nâng cấp” lên vị trí mới? Ai sẽ chịu trách nhiệm cho những bất cập này?

Ngõ 66 đường Thanh Am bụi bặm mùa nắng, trơn trượt mùa mưa, không được dải nhựa, bê tông nhưng vẫn được căn cứ áp vị trí giá đất cao hơn ngõ khác

Bỗng dưng đất được “thăng hạng”

Báo điện tử Xây dựng nhận được đơn kiến nghị của bà Lê Thị Mỹ Phượng, thường trú tại số nhà 17 ngõ 172 đường Nam Đuống, tổ 26 phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Thành phố Hà Nội về việc Chi cục thuế quận Long Biên thông báo nộp tiền sử dụng đất số 3356/TB-CCT-TBTK mà gia đình bà nhận vào ngày 22/12/2021. Trong thông báo này, Chi cục thuế đã tính cho diện tích phải nộp thuế 69,4m2 ở thửa đất số 56(2)+57(2), tờ bản đồ số 01, tổ 27, phường Thượng Thanh, quận Long Biên, Thành phố Hà Nội. Loại đường/khu vực Thanh Am (đê Sông Đuống) là vị trí 2, mức giá đóng theo quy định là 10.433.000 đồng/m2.

Tuy nhiên, trên thực tế vị trí thửa đất nhà bà Phượng đang ở được cơ quan chức năng xác định là vị trí 3 từ nhiều năm nay (từ 2016) và gia đình bà Phượng vẫn đóng thuế theo thông báo của cơ quan chức năng (Thông báo số 27737, ngày 8/7/2020 do Phó Chi Cục trưởng Trần Hữu Ngọc ký) với mức đóng của vị trí 3 là 7.680.000 đồng/m2.

Theo bà Phượng, việc “nhầm lẫn” của cơ quan thuế còn thể hiện ở Văn bản số 4647/TB-CCT-TBTK khi Chi Cục thuế còn nhầm vị trí đất của bà Phượng từ phường Thượng Thanh xuống phường Thạch Bàn. Chính vì thế hai văn bản do Chi Cục Thuế ban hành mà bà được nhận không có giá trị pháp lý.

Ngày 23/12/2021, bà Phượng đã đến gặp cán bộ phụ trách hồ sơ của thửa đất tên là chị Quỳnh, chị này lý giải do Văn phòng Đăng ký đất đai Long Biên thông báo vị trí đất của gia đình là vị trí 2 nên họ căn cứ vào đó để ra thông báo thuế. Chị Quỳnh hướng dẫn gia đình bà Phượng tự đến Văn phòng Đăng ký đất đai để kiến nghị.

Tại Văn bản 459 ngày 7/1/2022 trả lời đơn của bà Phượng, Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh quận Long Biên do ông Tạ Vũ Sơn, Phó Giám đốc ký, trả lời nội dung: Theo đề nghị của Cơ quan Thuế, Văn phòng đã kiểm tra hồ sơ, quyết định số 30/2019/QĐ-UBND và cung cấp thông tin với nội dung “Thửa đất 56(2)+57(2), tờ bản đồ số 01, tổ 27, phường Thượng Thanh, quận Long Biên, tại thời điểm kiểm tra thuộc vị trí 2, đường Thanh Am (Đê Sông Đuống – Khu tái định cư Xóm Lò), khoảng cách dưới 200m”. Theo đó, thửa đất có ngõ đi thông với 2 tuyến đường: Tới đường đê sông Đuống (đường Nam Đuống) có một mặt giáp ngõ mặt cắt 2.65m, khoảng 91m, thuộc vị trí 3 có giá 6.324.000 đồng/m2. Tới phố Thanh Am (đê sông Đuống - Khu tái định cư Xóm Lò), khoảng cách 147m thuộc vị trí 2 có giá 10.433.000 đồng/m2.

Đất được xác định vị trí 3 từ 2016, đến 2021 bỗng dưng được “thăng hạng” lên vị trí 2 trước sự ngỡ ngàng của người dân.

Cơ quan này cũng viện dẫn Quyết định 30/2019 của UBND Thành phố Hà Nội áp dụng từ ngày 01/01/2020 đến ngày 31/12/2024. Nguyên tắc xác định giá đất cho các trường hợp đặc biệt: Đối với thửa đất của một chủ sử dụng tại các vị trí 2, 3, 4 có ngõ nối thông với nhiều đường phố thì tính giá đất theo vị trí của đường, phố cao nhất (có tính đến yếu tố giảm trừ tại điểm b nếu có).

Từ căn cứ này Văn phòng đăng ký đất đai xác định ngõ đi thông ra ngõ Thanh Am trên 3,5m thuộc vị trí 2.

Theo bà Phượng phản ánh, các hộ dân tại ngách 2, ngõ 66 Thanh Am đã được chuyển thành ngõ 172 đường Nam Đuống (xác định là vị trí 3 vì mặt ngõ 2,65m) và hàng ngày họ vẫn di chuyển qua ngõ này. Vị trí thửa đất nhà bà Phượng có một mặt duy nhất được đánh số nhà là 17 ngõ 172 Nam Đuống. Hướng đi ra ngõ 66 Thanh Am hiện tại không thể di chuyển được vì bị cầy xéo, ghồ ghề gạch đá và mưa lầy nhiều năm nay.

“Loạn” xác định vị trí đất, dân biết kêu ai?

Trao đổi với phóng viên bà Lê Thị Mỹ Phượng cho biết: “Gia đình bà đều là công chức, viên chức Nhà nước thuộc đối tượng thu nhập hưởng lương nên rất khó khăn, nên khi làm nhà để bảo đảm được cấp phép xây dựng đã xin được ghi nợ thuế đất theo Nghị định 45 của Chính phủ. Tuy nhiên, trên thực tế Chi Cục thuế Long Biên không có công văn thông báo đến hạn phải nộp thuế, do gia đình bị ảnh hưởng dịch bệnh Covid nên bà đã đến làm thủ tục chậm hơn quy định 3 ngày (ngày 26/11/2021). Chính từ việc bị chậm 3 ngày so với quyết định ghi nợ thuế mà Chi cục thuế Long biên lại lấy đó làm căn cứ tính mức thuế theo giá thời điểm 2021. Tuy nhiên, vị trí mà các cơ quan chức năng xác định lại không đúng với thực tế và cũng không đúng với Quyết định 30/2019 của UBND Thành phố Hà Nội”.

“Việc xác định trên giấy của Văn phòng đăng ký đất đai Long Biên cũng được ông Toàn - Giám đốc Văn phòng trả lời là: Chúng tôi chỉ xác định để trả lời Chi cục thuế Long Biên, còn việc tính thuế là do Chi Cục thuế” – Bà Phượng bức xúc phản ánh thêm.

Để tìm hiểu sự việc, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã liên hệ với ông Nguyễn Văn Phong – Chi Cục trưởng Chi Cục thuế Long Biên được ông Phong trả lời: Việc xác định vị trí 2 hay 3 là do bên Tài nguyên và Môi trường xác định, thuế chỉ áp mức thuế theo vị trí mà Tài nguyên và Môi trường cung cấp chứ thuế không có quyền áp vị trí cho thửa đất.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Hữu Toàn - Giám đốc Văn phòng Đăng ký Đất đai Hà Nội (Chi nhánh Long Biên) cho biết: Năm 2016, áp dụng theo Quyết định 96 của UBND thành phố, theo nguyên tắc thửa đất đi ra đường nào gần thì tính. Theo đó, năm 2016, thửa đất này tính theo vị trí 3, đường đê Sông Đuống. Đến 2021, hết thời gian thanh toán nợ (thời hạn bà Phượng phải thanh toán nợ thuế - PV) nên Chi Cục thuế có văn bản yêu cầu Tài nguyên cung cấp lại vị trí, tuyến đường, vị trí thửa đất. Theo nguyên tắc, tại Quyết định 30, ngày 31/12/2019, có hiệu lực từ ngày 01/01/2020 thì áp dụng theo nguyên tắc nếu thửa đất đi ra 2 tuyến đường phố có tên trong bảng giá thì sẽ lấy đường có giá cao. Tuy nhiên, trường hợp của bà Phượng rơi vào thời điểm bị quá thời hạn 5 năm, do vậy thuế có văn bản yêu cầu cung cấp lại vị trí tuyến đường tính từ thời điểm thanh toán nợ. Còn việc áp dụng mức thuế nào ở thời điểm nào là do bên thuế, phía Văn phòng Đăng ký Đất đai chỉ xác định vị trí theo yêu cầu của thuế.

Như vậy, cùng 1 thửa đất, ở nhiều thời điểm khác nhau có cách tính khác nhau, dẫn tới mức thuế áp cho thửa đất tăng lên gần gấp 2 lần. Chưa hết, mỗi cơ quan lại có cách trả lời một kiểu, theo kiểu đùn đẩy trách nhiệm cho nhau. Người dân đặt câu hỏi, trách nhiệm của cơ quan chức năng quận Long Biên ở đâu khi “loạn” xác định vị trí đất, khiến mức thuế phải đóng của người dân “nhảy vọt” lên gần gấp đôi. Hiện ai đúng, ai sai trong trường hợp này còn chưa ngã ngũ, cần thiết sự vào cuộc nghiêm túc của các cơ quan chức năng, nhằm làm sáng tỏ sự việc này, tránh gây tâm lý hoang mang cho người dân cũng như kéo dài ảnh hưởng quyền lợi chính đáng người dân.

Qua đây, người dân đề nghị cần phải có sự rõ ràng, thống nhất trong cách xác định vị trí đất và áp thuế để người dân yên tâm đóng thuế cho Nhà nước và cũng là để chấm dứt tình trạng “loạn cào cào” trong việc xác định vị trí, áp thuế đất trên địa bàn quận Long Biên. Đề nghị cơ quan chức năng Thành phố Hà Nội, quận Long Biên và Ngành thuế sớm vào cuộc kiểm tra những bức xúc, phản ánh của người dân.

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin.