Kỳ I: Đô thị xanh Làng Sen Việt Nam - Dự án đạt giải thưởng VUPA 2020

(Xây dựng) - Cách trung tâm Thành phố Hồ Chí Minh khoảng 20 km, nằm ở huyện Đức Hòa, tỉnh Long An, Khu đô thị Văn hóa – Thương mại – Du lịch Làng Sen Việt Nam (LSVN) là một khu dân cư mới với 2.200 ngôi nhà được phát triển bởi Phuc Khang Corporation – Nhà tiên phong phát triển công trình xanh tại Việt Nam. Với ý tưởng chủ đạo là Đô thị Xanh – Bền vững, dự án Làng Sen Việt Nam là lõi xanh trong lòng khu đô thị công nghiệp thuộc cụm công nghiệp Hải Sơn, Đức Hòa Đông.

Khu đô thị văn hóa - thương mại - du lịch Làng Sen Việt Nam.

Chuyển dịch xanh đang trở thành một xu hướng tất yếu của thế kỷ 21. Tại Việt Nam hiện nay, trong lĩnh vực quy hoạch đô thị, các khái niệm, mô lý thuyết về khu đô thị xanh (KĐTX), đang được hình thành một cách rõ ràng và cụ thể hơn. Theo bà Phạm Thuý Loan - Viện Kiến trúc Quốc gia, KĐTX là một “đơn vị” đô thị - một bộ phận cấu thành nên đô thị, được quy hoạch, đầu tư xây dựng và vận hành sao cho đạt được sự tiết kiệm tài nguyên (nước, năng lượng, vật liệu, công sức), tôn trọng và bảo vệ tối đa hệ sinh thái tự nhiên vốn có tại địa điểm, tạo ra một môi trường sống có chất lượng và tạo nên một lối sống xanh cho các cư dân cư sống trong khu vực; hướng đến phát triển bền vững. Xét một cách tổng thể, KĐTX chứa đựng tất cả các giá trị xanh từ những yếu tố hình thành nên như địa điểm xây dựng bền vững, hệ sinh thái xanh, công trình xanh, hạ tầng kỹ thuật xanh, giao thông xanh và con người xanh.

Khu đô thị văn hóa - thương mại - du lịch Làng Sen Việt Nam (LSVN), được xây dựng và phát triển hướng đến một KĐTX, những đặc tính xanh đã được nghiên cứu và áp dụng để giải quyết các vấn đề thực tiễn của dự án. Không chỉ thế, LSVN còn hướng đến 3 giá trị nhân văn cốt lõi: đánh thức cội nguồn, lưu giữ tuổi thơ - kết nối các thế hệ, hình thành ký ức mới về truyền thống Việt Nam cho thế hệ trẻ.

Phát huy tiềm năng khu đất, kết nối địa điểm là một trong những tiêu chí xanh để lựa chọn địa điểm xây dựng dự án. Khu đất phát triển dự án LSVN được lựa chọn nằm giữa các khu vực đã được xây dựng trong cụm công nghiệp Hải Sơn, Đức Hòa, Long An. Bên cạch các tiềm năng, địa điểm này cũng cũng mang đến những thách thức không nhỏ khi dự án nằm trong khu công nghiệp, có các nhà máy chủ yếu là công nghiệp nhẹ, phát sinh tiếng ồn và các vấn đề về phát thải . Do đó, dự án đòi hỏi các giải pháp tích hợp trong quy hoạch và phát triển ngay từ ban đầu.

Cấu trúc không gian đô thị theo kiểu lõi – hướng tâm với hai yếu tố vành đai xanh và lõi xanh đã được lựa chọn áp dụng tại dự án. Vành đai xanh bao gồm hệ thống cây xanh và mặt nước bao bọc quanh dự án như một giải pháp để giảm tác động môi trường xung quanh và tăng cường vi khí hậu bên trong. Lõi xanh tại trung tâm, chứa đựng hệ thống các công trình công cộng, không gian cây xanh – mặt nước và các không gian cho hoạt động cộng đồng, vui chơi, giải trí. Đây không chỉ là điểm nhấn cảnh quan mà còn là điểm kết nối giao thông, hạ tầng, dịch vụ, tiện ích, văn hóa của cộng đồng. Vành đai xanh thương mại cũng được hình thành thông qua dãy phố thương mại Bắc – Trung – Nam, được bố trí trên trục chính của dự án, với không gian xanh được thiết kế xen kẽ, tạo sự tiếp cận thuận lợi cho cư dân cũng như kết nối thương mại và dịch vụ xuyên suốt toàn khu.

Lõi xanh bao gồm công viên cây xanh, mặt nước và các công trình công cộng, dịch vụ, thương mại phục vụ cho toàn khu dân cư.

Dự án kiến tạo một hệ sinh thái nội khu với tổng diện tích mặt nước lên đến gần 4,9 ha chiếm hơn 10% tổng diện tích sử dụng đất của dự án. Kênh Tre Ngà và hồ Tịnh Đế Liên được đào đắp và được kết nối trực tiếp với hồ điều tiết trung tâm (Hồ Bùi Văn Ngọ) tạo sự cân bằng môi trường nước trong khu vực đồng thời kết nối với các hệ sinh thái lân cận. Hệ thống cây xanh, mặt nước, thương mại dịch vụ kết nối với nhau thành mạng lưới để tất cả các cư dân có thể tiếp cận dễ dàng bằng xe đạp hoặc đi bộ. Chỉ tiêu cây xanh mặt nước tại dự án đạt 6,99 m2/người, một con số khá cao trước tình trạng thiếu mảng xanh ở các đô thị như hiện nay.

Hồ Tịnh Đế Liên.

Để hiện thực hóa những giá trị cốt lõi của dự án, các yếu tố văn hóa - truyền thống đã được lồng ghép trong thiết kế kiến trúc và cảnh quan đô thị. Kịch bản văn hóa đô thị đã được xây dựng, dẫn dắt cho các nhà quy hoạch và kiến trúc tạo dựng các không gian đô thị xanh – nhân văn – truyền thống.

Kiến trúc và cảnh quan được thiết kế tương thích với kịch bản văn hóa đô thị tại LSVN.

Tất cả các công trình tại dự án đều định hướng thiết kế theo các tiêu chuẩn công trình xanh (CTX) như LOTUS, EGDE... nhằm sử dụng hiệu quả năng lượng, nước, tiết kiệm nguồn tài nguyên, đáp ứng các yêu cầu về tiện nghi, sức khỏe cho người sử dụng.

Chiến lược phát triển hạ tầng xanh hướng đến các giải pháp tiết kiệm năng lượng, nước và quản lý nước mưa tại khu vực. Đèn năng lượng mặt trời, đèn LED tiết kiệm điện được sử dụng để chiếu sáng cho các khu vực công viên, công trình công cộng và hệ thống chiếu sáng đường nội bộ toàn khu. Quản lý nước mưa hiệu quả với giải pháp thấm nước tự nhiên bề mặt qua bề mặt xanh chiếm đến 20,5% trên tổng diện tích dự án, xây dựng hồ điều tiết (Tịnh Đế Liên) thu gom lưu trữ nước mưa nội khu và kết nối với hồ điều tiết chung của khu vực. Bên cạnh đó, tại dự án, các loại cây trồng địa phương được ưu tiên lựa chọn, đồng thời hệ thống tưới cây nhỏ giọt và hệ thống tưới tự động cũng được sử dụng giúp tiết kiệm nước đáng kể trong quá trình vận hành.

Đặc biệt, hạng mục giao thông xanh được thực hiện từ giai đoạn đầu quy hoạch. Hai giải pháp được lựa chọn để thiết kế mạng lưới đường và tiện nghi nhiệt đường phố như sau: Các trục giao thông chính nội khu và các dãy nhà hướng về phía Nam đón gió Đông Nam và Tây Nam (hai hướng gió mát chủ đạo của khu vực Nam bộ) và tỉ lệ không gian đường phố thích hợp nhằm vừa tạo bóng đổ lên mặt đường vừa cho phép thông gió lòng đường. Ngoài ra, mạng lưới đường đi bộ được trồng các loại cây bóng mát. Các phương tiện giao thông xanh như xe ôtô điện, xe đạp điện nội khu kết nối với tuyến xe buýt trong đô thị cũng được định hướng thực hiện.

Xe điện nội khu, xe đạp và lối dạo bộ trong khuôn viên công viên Bách Việt.

Với mục tiêu hướng đến quản lý và vận hành xanh, các quy trình quản lý kiểm soát xây dựng CTX được ban hành đến không chỉ các đơn vị xây dựng, vận hành mà còn toàn bộ cộng đồng cư dân. Bên cạnh đó các hướng dẫn như sổ tay CTX, cẩm nang lối sống xanh, các hoạt động, workshop... cũng được xây dựng và chia sẻ phổ biến đến cộng đồng.

Các chương trình phát triển nhận thức xanh tại LSVN

Từ việc định hướng phát triển KĐTX và ý tưởng biến những khu đất bình thường thành những dự án nhân văn, sinh thái đem lại môi trường sống tốt lành, thanh bình, viên mãn cho cư dân, quê hương thứ hai của những người con xa xứ, dự án LSVN đã vinh dự nhận được Giải Đồng – hạng mục “Đồ án quy hoạch xây dựng” với sự tham gia của nhóm tác giả công ty TNHH Võ Trọng Nghĩa, Công ty Cổ phần Đầu tư Xây dựng Phúc Khang và Trung tâm Quy hoạch xây dựng Long An. Dự án đã được xây dựng và đang tiếp tục hoàn thiện xanh hơn, văn minh và truyền thống hơn trong tương lai.