(Xây dựng) – Mới đây, UBND Thành phố Hà Nội đã có văn bản yêu cầu phải dành tối thiểu 1/3 diện tích kinh doanh dịch vụ cho người tái định cư thuê qua đấu giá để người dân được tham gia.

1/3 diện tích kinh doanh dịch vụ trong các tòa chung cư phải được đấu giá và người dân tái định cư được tham gia.

Đáp ứng nhu cầu của người dân

Theo khảo sát của phóng viên, hầu hết tầng 1 của các tòa chung cư tái định cư, nhà ở xã hội trên địa bàn Thành phố Hà Nội đã được bố trí, sử dụng để làm nhà sinh hoạt cộng đồng. Tuy nhiên, vẫn còn một phần diện tích có thể được sử dụng để cho thuê, kinh doanh dịch vụ. Thế nhưng, trên thực tế, phần diện tích này ở một số chung cư lại đang bị bỏ trống hoặc chủ đầu tư đã cho những đối tượng khác bên ngoài thuê và sử dụng trong nhiều năm nay.

Chị Thu Trang, sống tại khu tái định cư Dịch Vọng (quận Cầu Giấy, Hà Nội) cho biết, trước đây gia đình chị có cửa hàng ở ngoài mặt phố, tuy nhiên do giải phóng mặt bằng mà gia đình chị đã chuyển lên khu tái định cư sống.

“Khi về khu tái định cư, chúng tôi không còn nơi để kinh doanh. Ngày trước gia đình tôi có một cửa hàng bán đồ ăn nhỏ trên phố nhưng vì giải phóng mặt bằng mà chúng tôi mất việc. Hiện tại cuộc sống của gia đình đang khá khó khăn, vì đã quen với công việc buôn bán nên giờ chúng tôi khó chuyển sang công việc mới. Do vậy, tôi rất muốn được thuê một ki ốt dưới tầng 1 của tòa nhà để được bán nhu yếu phẩm hàng ngày, tạo thu nhập để ổn định lại cuộc sống”, chị Trang chia sẻ.

Anh Quang Minh, sống tại khu đô thị mới Sài Đồng (quận Long Biên, Hà Nội) cho rằng chủ đầu tư cần có sự ưu tiên đối với cư dân có mong muốn, nguyện vọng được thuê diện tích kinh doanh tầng 1 để trang trải cuộc sống thay vì để cho người khác, đơn vị khác đến thuê và sử dụng.

“Theo quan sát thì rất dễ thấy tầng 1 của các tòa chung cư tái định cư, nhà ở xã hội đã được thuê kín chỗ, có thể là quán bia, địa điểm tập gym, quán game, quán bi-a, quán ăn… Trong khi đó, người dân sống trên chung cư muốn thuê lại rất khó khăn, quyền lợi không được đảm bảo, giá thuê còn cao, chỉ mong chủ đầu tư và ban quản lý tạo điều kiện cho một phần diện tích để dân cư sống tại tòa nhà được kinh doanh, buôn bán”, anh Minh cho biết.

Triển khai đấu giá có hiệu quả

Ngày 10/3/2021, UBND Thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định 03/2021/QĐ-UBND quy định đấu giá cho thuê diện tích kinh doanh dịch vụ tại các nhà chung cư tái định cư, nhà ở xã hội và diện tích kinh doanh dịch vụ do các chủ đầu tư dự án nhà ở bàn giao lại cho UBND Thành phố Hà Nội. Quyết định có hiệu lực từ ngày 20/3/2021 và thay thế Quyết định số 33/2012/QĐ-UBND ngày 20/11/2012.

Theo quyết định, những đơn vị quản lý do UBND thành phố giao phải dành tối thiểu 1/3 diện tích kinh doanh dịch vụ của nhà chung cư đó cho các hộ gia đình, cá nhân thuộc diện tái định cư thuê (nếu có nhu cầu) thông qua đấu giá. Trường hợp sau 2 lần tổ chức đấu giá cho thuê mà không có hộ gia đình, cá nhân nào thuộc diện tái định cư tham gia thì sẽ tổ chức đấu giá cho thuê với đối tượng tham gia mở rộng cùng với 2/3 diện tích kinh doanh dịch vụ còn lại.

Diện tích kinh doanh dịch vụ đưa ra đấu giá cho thuê vào thời điểm đấu giá cho thuê phải là phần diện tích chưa được giao hoặc cam kết giao cho bât kì đối tượng nào sử dụng. Diện tích được đấu giá gồm diện tích kinh doanh dịch vụ tại các nhà chung cư tái định cư, diện tích kinh doanh dịch vụ tại khu nhà công nhân, diện tích kinh doanh dịch vụ tại khu nhà ở học sinh, sinh viên, diện tích kinh doanh dịch vụ tại nhà xã hội được đầu tư bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước do UBND Thành phố Hà Nội là đại diện chủ sở hữu; diện tích kinh doanh dịch vụ do các chủ đầu tư dự án nhà ở bàn giao lại cho UBND Thành phố Hà Nội theo quy định do UBND thành phố là đại diện chủ sở hữu.

Như vậy, phải có sự ưu tiên nhất định đối với đối tượng là hộ gia đình, cá nhân thuộc diện tái định cư khi tổ chức đấu giá. Cụ thể, theo Điều 33 Nghị định 99/2015/NĐ-CP ngày 20/10/2015, đối tượng tham gia đấu giá phải có tên trong Quyết định bán nhà của UBND Thành phố Hà Nội hoặc có cùng hộ khẩu với người có tên trong Quyết định bán nhà.

Thông qua đấu giá, người dân có nhu cầu thuê được cạnh tranh bình đẳng, quyền lợi được đảm bảo, đồng thời giải quyết bức xúc của người dân về diện tích kinh doanh tại các chung cư thời điểm hiện tại. Phần diện tích này sẽ không còn bị bỏ trống lãng phí hay bị dùng sai mục đích, sai đối tượng sử dụng.

Chủ đầu tư, Ban quản lý tòa chung cư cần tạo điều kiện để người dân được tham gia đấu giá, không tự ý bố trí cho những đối tượng bên ngoài thuê toàn bộ mặt bằng tầng 1 để sử dụng kinh doanh nhằm kiếm lời, gây ảnh hưởng đến của người dân sống trong tòa chung cư và khu vực lân cận.

Bên cạnh đó, chủ đầu tư, Ban quản lý phải thực hiện đúng quy định của pháp luật, bố trí nhà sinh hoạt cộng đồng đầy đủ để người dân có không gian sinh hoạt; thực hiện quản lý, sử dụng, kê khai và báo cáo theo chế độ quản lý, sử dụng tài sản công. Mặt khác, đơn vị tổ chức đấu giá phải làm đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật về tài sản công và đấu giá tài sản, bảo đảm tính độc lập, công khai, khách quan, trung thực, công bằng cho các bên tham gia đấu giá.

Chỉ khi các bên có trách nhiệm trong công tác quản lý, đấu giá diện tích kinh doanh đúng quy định thì mới đảm bảo quyền lợi và lợi ích cho người dân tái định cư khi họ có nhu cầu thuê mặt bằng tầng 1 để kinh doanh, ổn định cuộc sống.