(Xây dựng) - Quan Sơn là một huyện miền núi của Thanh Hóa, người dân đa số là dân tộc thiểu số. Trước đây, không nhiều người biết đến bảo hiểm xã hội (BHXH), bảo hiểm y tế (BHYT). Tuy nhiên, nhờ sự vào cuộc của chính quyền, sự nỗ lực của cơ quan BHXH huyện, đứng đầu là Giám đốc Hà Văn Xuân, Quan Sơn đã trở thành một điểm sáng của ngành BHXH tỉnh về người dân tham gia BHXH, BHYT.

Giám đốc Hà Văn Xuân.

Một trong những nguyên nhân chính dẫn đến sự thành công của BHXH Quan Sơn là do công tác tuyên truyền, vận động bà con tham gia BHYT tự nguyện. Vốn là người dân tộc Thái, một dân tộc chiếm đa số cư dân sở tại, Giám đốc Hà Văn Xuân hiểu rất rõ, muốn lôi kéo bà con đến với BHYT, một lĩnh vực hoàn toàn xa lạ và mới mẻ với họ, phải làm sao để bà con hiểu tường tận tác dụng của BHYT đối với họ mỗi khi ốm đau, phải đi bệnh viện để khám, chữa bệnh.

Qua thực tế nhiều chuyến đi cơ sở làm công tác tuyên truyền, vận động, ông Xuân nhận thấy do số thôn, bản rất nhiều, lại ở rải rác, xa xôi nên anh em, dù rất chịu khó đi cơ sở, cũng không thể đến tất cả các thôn, bản để gặp trực tiếp hết bà con. Vì thế, phải dựa vào đội ngũ cán bộ cơ sở là Bí thư Chi bộ, trưởng thôn, già làng để đẩy mạnh tuyên truyền. Tuy nhiên, một phần không nhỏ trong số những người này lại hạn chế về giao tiếp, thuyết phục, trong khi bà con nhiều người không nói được tiếng phổ thông và chưa biết viết, biết đọc.

Sau nhiều ngày đêm trăn trở, Giám đốc Xuân đã tự dịch và biên soạn lại cho dễ hiểu, dễ nhớ các tài liệu tuyên truyền về BHYT từ tiếng phổ thông sang tiếng Thái, sau đó in bằng khổ chữ to, sao chụp thành nhiều tập, vừa phát cho anh em cơ quan mang theo mỗi khi về cơ sở. Mặt khác gửi cho các xã để chuyển đến thôn, bản phổ biến cho bà con. Nhờ cách làm này, kết hợp với tranh thủ “diễn đàn” mọi lúc, mọi nơi để tuyên truyền về mục đích, ý nghĩa tốt đẹp, nhân văn của chính sách BHYT mỗi khi có dịp dự hội nghị, giao ban từ huyện đến cơ sở; phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức “Ngày hội truyền thông” về chính sách BHYT tại một số thôn, bản vùng biên giới; cũng như tranh thủ sự ủng hộ của các cấp ủy, chính quyền, đoàn thể xã hội; đặc biệt là cải cách hành chính, quan tâm ứng dụng công nghệ thông tin trong cấp thẻ BHXH, BHYT... công tác vận động người dân tham gia BHXH, BHYT tự nguyện của Quan Sơn đã thu được những kết quả đáng phấn khởi.

Tài liệu truyền thông về BHYT được dịch và in ấn bằng tiếng Thái.

Tính đến cuối năm 2023, tổng số người tham gia BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN) toàn huyện là 39.399 người, tăng 4,97% năm 2022. Trong đó, số tham gia BHXH bắt buộc 1.776 người, số tham gia BHXH tự nguyện 820 người. Số tham gia BHYT 38.693 người, tăng 5,6% so với năm 2022, số tham gia BHTN là 1.293 người. Tổng số thu từ 3 loại hình bảo hiểm trên trong năm 2023 đạt 68,641 triệu đồng. Đáng chú ý, hầu hết các tổ chức, cá nhân tham gia các loại hình bảo hiểm đều có ý thức rất cao trong việc nộp tiền BH các loại, do đó số nợ BHXH, BHYT, BHTN trên địa bàn là không đáng kể. Riêng năm 2023 nợ BHXH chỉ có 05 triệu đồng.

Cùng với kết quả trên, mặc dù là huyện miền núi, nơi công nghệ thông tin được xem là chưa phổ cập bằng các huyện miền xuôi. Nhưng Quan Sơn lại là huyện đứng thứ hai toàn tỉnh (sau Thọ Xuân) về tỷ lệ làm căn cước công dân (đồng bộ hóa giữa căn cước và số định danh cá nhân trên thẻ BHYT). Cùng với đó, về cài đặt sổ BHXH số, huyện đạt kết quả cao gấp hai lần mức được BHXH tỉnh giao, đạt 99,78%.

Cùng với hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị được giao, Giám đốc Hà Văn Xuân còn là một người nặng lòng với văn hóa dân gian, cụ thể là văn hóa của đồng bào dân tộc Thái. Với mong muốn giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa của cha ông, ông đã dày công nghiên cứu, tìm hiểu chữ viết, các làn điệu dân ca, dân vũ, các loại nhạc cụ, nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực, trong kiến trúc nhà sàn cổ của người Thái. Với kiến thức sâu rộng về văn hóa dân tộc mình, lại đam mê văn hóa, văn nghệ, ông từng tham gia nhiều kỳ liên hoan, hội diễn văn hóa dân gian và đoạt nhiều giải thưởng danh giá. Ông từng đạt Giải Nhất về văn hóa Thái tại “Liên hoan văn hóa dân gian các nước Asean mở rộng” (bao gồm các nước Asean và Nga, Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Quốc, do tỉnh Thanh Hóa tổ chức năm 2004; Giải xuất sắc “Liên hoan giọng hát hay dân ca toàn quốc năm 2005” qua tiết mục hát khặp làn điệu cổ dân ca Thái; Giải Nhì toàn quốc ngành BHXH nhân kỷ niệm 10 năm thành lập BHXH Việt Nam... Ngoài những thành tích trên, ông còn là Hội viên Hội Bảo tồn trí thức bản địa dân tộc Thái, từng ba lần được Hoàng gia Thái Lan mời tham gia Lễ hội người Thái toàn thế giới.