(Xây dựng) - Còn khoảng 40 ngày nữa là đến thời hạn tỉnh Đồng Nai phải bàn giao toàn bộ mặt bằng thi công đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu (dự án thành phần 1, 2), tuy nhiên, nhiệm vụ này được xem là “bất khả thi” vì còn quá nhiều khó khăn, vướng mắc chưa thể xử lý dứt điểm.

Phường Phước Tân (thành phố Biên Hòa), nơi dự án thành phần 1 cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu đi qua hiện có hàng trăm căn nhà xây dựng trên đất nông nghiệp khiến việc thu hồi đất gặp nhiều khó khăn.

Khó như “thu hồi đất”

Ông L.V.H., ngụ phường Phước Tân, thành phố Biên Hòa là một trong những hộ dân thuộc diện thu hồi đất để triển khai dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu cho biết, cách đây 4 tháng có người của địa phương xuống kiểm kê thửa đất của gia đình ông.

“Thu hồi đất làm dự án thì tôi cũng đồng ý thôi, nhưng phải làm sao hài hòa, đảm bảo lợi ích cho người dân là được”, ông H., nói và cho biết, căn nhà ông đang ở được xây dựng trên đất nông nghiệp phân lô cách đây cũng đã lâu.

Theo ông H., dù biết việc làm nhà không phù hợp với mục đích sử dụng đất sẽ khó được nhận đầy đủ quyền lợi khi thu hồi đất triển khai dự án nhưng ông vẫn mong cơ quan chức năng tính toán hợp lý để đền bù, hỗ trợ tái định cư đối với người dân vì “đã lỡ dồn hết tiền vào làm nhà trên thửa đất bị thu hồi”.

Ông H., là một trong số hàng trăm trường hợp làm nhà trên đất nông nghiệp tại phường Phước Tân nằm trong diện thu hồi đất làm dự án khiến cơ quan chức năng “đau đầu” trong quá trình kiểm kê, bồi thường.

Nhiều hộ dân tại phường Phước Tân xây nhà trái phép trên đất nông nghiệp khiến việc kiểm kê, thu hồi đất khó khăn.

Theo Ban Quản lý dự án bồi thường giải phóng mặt và hỗ trợ tái định cư tỉnh Đồng Nai, dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đoạn qua địa bàn dài hơn 34km. Để thực hiện dự án, tỉnh phải thu hồi gần 290ha trên 3.400 hộ dân và nhiều tổ chức tại 2 địa phương là thành phố Biên Hòa và huyện Long Thành.

Tính đến thời điểm này, huyện Long Thành đã bàn giao cho các chủ đầu tư khoảng 27ha diện tích để triển khai thi công còn với thành phố Biên Hòa là gần 11ha.

Không khó khi nhận ra mặt bằng dự án này vì sao đến nay vẫn chưa thể có đầy đủ để bàn giao cho chủ đầu tư triển khai thi công. Gần đây nhất, tại cuộc họp báo cáo tiến độ triển khai dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ và tái định cư dự án cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, đại diện Ban Quản lý dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và hỗ trợ tái định cư tỉnh Đồng Nai cho biết, đối với đoạn tuyến dự án qua địa bàn hai phường Phước Tân và Tam Phước (thành phố Biên Hòa), công tác giải phóng mặt bằng gần như “đứng hình” dù trên thực tế việc kiểm kê những thửa đất thuộc diện bị thu hồi đã xong. Khó khăn nhất là xác định thời điểm xây nhà và tạo lập tài sản của các hộ dân vì mất khá nhiều thời gian, trong khi số lượng hồ sơ là quá lớn, nhất là tại phường Phước Tân, địa phương này yêu cầu quy chủ, thông báo thu hồi đất rồi mới thực hiện công tác kiểm kê.

Ban Quản lý dự án bồi thường giải phóng mặt và hỗ trợ tái định cư tỉnh Đồng Nai cho rằng, việc phường yêu cầu quy chủ trước khi kiểm đếm gây khó khăn cho công tác thu hồi đất và việc này là “bất khả thi” vì đa số là đất được chuyển nhượng bằng giấy tay và xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp.

Không chỉ phường Phước Tân, phường Tam Phước (thành phố Biên Hòa) cũng có một số trường hợp xây dựng nhà trên đất nông nghiệp, gây khó khăn trong quá trình thu hồi đất làm dự án.

Trong khi đó, tại huyện Long Thành, hiện còn 112 thửa đất chưa ban hành thông báo thu hồi đất do chưa đủ thông tin về chủ sử dụng đất. Cơ quan chức năng vẫn đang rà soát, thực hiện các thủ tục tham mưu cho địa phương này ban hành thông báo thu hồi đất đối với các thửa đất này.

Lãnh đạo huyện Long Thành cho hay, quá trình thu hồi đất, giải phóng mặt bằng gặp phải một số khó khăn, trong đó, chủ yếu là hồ sơ cá nhân chưa đầy đủ pháp lý, chưa đảm bảo trình tự, thủ tục theo quy định; ranh bản đồ thu hồi đất một số đoạn phải điều chỉnh, mất nhiều thời gian vì phải xuất lại hồ sơ kỹ thuật thửa đất, thực hiện việc kiểm kê lại.

Nhiệm vụ “bất khả thi”?

Đầu năm 2024, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính sau khi đi thị sát công trường xây dựng dự án đường cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu đã ra “tối hậu thư” cho Đồng Nai phải bàn giao toàn bộ mặt bằng trước 30/6/2024 cho chủ đầu tư triển khai thi công.

Dù đã có những nỗ lực nhất định nhưng đến nay mặt bằng phục vụ dự án mà tỉnh này giao chủ đầu tư là không đáp ứng yêu cầu thi công ở cả 2 dự án thành phần. Trước tính cấp bách khi mà mốc thời gian lãnh đạo Trung ương giao địa phương đã đến gần, lãnh đạo tỉnh Đồng Nai liên tục có những chỉ đạo “rát” hối thúc Sở, ban, ngành chức năng, các địa phương cần khẩn trương hơn nữa trong triển khai các phần việc liên quan công tác giải phóng mặt bằng.

Đến nay, mặt bằng phục vụ dự án mà tỉnh Đồng Nai giao chủ đầu tư là không đáp ứng yêu cầu thi công ở cả 2 dự án thành phần.

Cụ thể, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Tấn Đức yêu cầu các Sở, ban, ngành chức năng phải cùng nhau phối hợp, tập trung tối đa nhân lực để giải quyết các phần việc liên quan công tác giải phóng mặt bằng. “Hạn chót bàn giao toàn bộ mặt bằng là 30/6/2024”, ông Đức nói và nhấn mạnh việc các đơn vị “không đổ qua đổ lại cho nhau nữa” trên tinh thần “chỉ bàn làm, không bàn lùi”.

Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai khẳng định, sẽ thực hiện điều chuyển, thay thế ngay những cán bộ các đơn vị làm công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng còn chưa quyết liệt thực hiện nhiệm vụ, làm chậm tiến độ chung.

Liên quan đến vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai Võ Văn Phi nhấn mạnh, lãnh đạo tỉnh đã có nhiều chỉ đạo nhằm đẩy nhanh quá trình giải phóng mặt bằng cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu, nhưng đến nay tiến độ thực hiện các công việc vẫn chưa có nhiều tiến triển, chưa đạt yêu cầu. Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Nai đề nghị các đơn vị tập trung tối đa nhân lực, nỗ lực hơn nữa để đẩy nhanh các phần việc, đảm bảo hoàn thành bàn giao mặt bằng trước ngày 30/6/2024 như đã cam kết với Thủ tướng Chính phủ.

Mới đây nhất, ngày 17/4, tại Hội nghị giao ban các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh tháng 4/2024, Bí thư Tỉnh ủy Nguyễn Hồng Lĩnh nhấn mạnh, thời gian qua, các công trình, dự án trọng điểm trên địa bàn tỉnh gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, đặc biệt về là công tác bồi thường giải phóng mặt bằng. Vì vậy, UBND tỉnh chỉ đạo các cơ quan chức năng mở chiến dịch tăng tốc 30 ngày đêm cho công tác giải phóng mặt bằng bắt đầu từ ngày 20/4 – 20/5.

“Phải nỗ lực làm việc kể cả ngày thứ bảy, chủ nhật và ngày nghỉ lễ”, ông Nguyễn Hồng Lĩnh nói và khẳng định, việc mở chiến dịch nói trên là để tạo sự chuyển biến rõ nét trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư cho tất cả các dự án trên địa bàn tỉnh, trong đó có dự án cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu.

Mặc dù đã có những chỉ đạo, các phương án được đưa ra nhưng với khoảng thời gian còn lại là tương đối ít, trong khi khối lượng công việc vào dạng “khủng”, thiết nghĩ tỉnh Đồng Nai rất khó bàn giao toàn bộ mặt bằng trước 30/6 như lãnh đạo Trung ương giao. Liệu chăng đây sẽ là nhiệm vụ “bất khả thi” đối với tỉnh Đồng Nai?