(Xây dựng) – Đó là một trong những nội dung được đề cập trong Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đất đai, được Bộ Tài nguyên và Môi trường thông tin tại Họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước về các luật đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ 5 do Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức sáng ngày 19/2/2024.

Văn phòng Chủ tịch nước tổ chức họp báo công bố lệnh của Chủ tịch nước về các luật đã được Quốc hội khóa XV thông qua tại Kỳ họp bất thường lần thứ năm (ngày 18/1/2024), trong đó có Luật Đất đai 2024 (ảnh: VPCTN).

Tại Họp báo, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Lê Minh Ngân đã thông tin một số nội dung cơ bản về Luật Đất đai. Theo đó, Luật Đất đai gồm 16 chương, 260 điều, trong đó sửa đổi, bổ sung 180/212 điều của Luật Đất đai năm 2013 và bổ sung 78 điều.

Luật đã sửa đổi, bổ sung quy định về người sử dụng đất để thống nhất với quy định của Bộ luật Dân sự, Luật Tín ngưỡng, tôn giáo, Luật Quốc tịch, Luật Đầu tư; không phân biệt công dân Việt Nam định cư trong nước hay ở nước ngoài trong tiếp cận đất đai.

Luật cũng đã hoàn thiện quyền của người Việt Nam định cư ở nước ngoài theo hướng đối với người Việt Nam định cư ở nước ngoài có quốc tịch Việt Nam là công dân Việt Nam thì có đầy đủ các quyền liên quan đến đất đai như công dân Việt Nam ở trong nước (cá nhân trong nước). Quy định nhóm người sử dụng đất gồm thành viên hộ gia đình thì có quyền và nghĩa vụ như quyền và nghĩa vụ của cá nhân sử dụng đất.

Luật đã bổ sung quyền lựa chọn hình thức trả tiền cho thuê đất hàng năm hoặc trả tiền thuê đất một lần cho cả thời gian thuê. Quy định cụ thể điều kiện thực hiện quyền của tổ chức kinh tế được Nhà nước cho thuê đất thu tiền thuê đất hàng năm. Đối với đơn vị sự nghiệp công lập được Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất mà có nhu cầu sử dụng một phần hoặc toàn bộ diện tích được giao để sản xuất, kinh doanh, cung cấp dịch vụ thì được chuyển sang thuê đất trả tiền hàng năm.

Đáng lưu ý, Luật phân cấp cho Ủy ban nhân dân cấp (UBND) huyện quyết định thu hồi đất để sử dụng vào mục mục quốc phòng, an ninh, để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng mà không phân biệt theo đối tượng sử dụng đất như Luật Đất đai năm 2013.

Về tài chính đất đai, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho biết, Luật đã bỏ quy định về khung giá đất của Chính phủ; quy định cụ thể nguyên tắc, căn cứ, phương pháp định giá đất; quy định bảng giá đất được xây dựng hàng năm và bảng giá đất lần đầu được công bố và áp dụng từ ngày 1/1/2026, được điều chỉnh, sửa đổi, bổ sung bảng giá đất từ ngày 1/1 của năm tiếp theo; việc xây dựng bảng giá đất theo vùng giá trị, thửa đất chuẩn đối với khu vực có bản đồ địa chính số và cơ sở dữ liệu giá đất.

Theo Thứ trưởng Lê Minh Ngân, lần sửa đổi này, Luật quy định hộ gia đình, cá nhân sử dụng đất từ ngày 15/10/1993 đến trước ngày 1/7/2014, nay được UBND cấp xã nơi có đất xác nhận không có tranh chấp thì được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu tài sản gắn liền với đất.

Trong đó, quá trình cấp sổ đỏ, nhất là các trường hợp không có giấy tờ về quyền sử dụng thì căn cứ thực tế sử dụng đất, lịch sử quản lý đất đai là điều hết sức quan trọng. Khi cấp giấy chứng nhận cho người dân không nên để xảy ra tranh chấp, phức tạp, phải đảm bảo không có tranh chấp mới đảm bảo sử dụng ổn định. Ổn định có nghĩa sử dụng vào mục đích, thời gian nhất định.

Do đó, để thuận lợi cho người dân trong cấp sổ đỏ, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho rằng phụ thuộc rất lớn vào việc tổ chức thực hiện và ý thức chấp hành pháp luật của người dân.

Trong thực hiện thì chính quyền địa phương, Mặt trận Tổ quốc, thậm chí các cơ quan thanh tra, kiểm tra phải xem xét việc thực hiện có gây khó khăn cho người dân không?

“Việc này không thể quy định cụ thể trong luật. Nhưng trong nghị định, chúng tôi sẽ đưa vào trình tự, thủ tục cấp sổ đỏ trong trường hợp này để hạn chế tối đa gây khó khăn, phiền hà cho người dân”, Thứ trưởng Lê Minh Ngân cho biết.

Ngoài ra, Thứ trưởng cũng đề cập, người dân cần có ý thức để đảm bảo việc đề xuất cấp sổ đỏ đúng pháp luật, không để xảy ra mâu thuẫn xã hội trong quá trình thực hiện chính sách…