(Xây dựng) – Hơn 16 tháng kể từ ngày đón Thủ tướng về phát lệnh khởi công, hình hài tuyến cao tốc nối hai tỉnh Quảng Ngãi và Bình Định đã dần hiện ra.

Cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn dài 88km (Đoạn qua Quảng Ngãi dài 60,3km, qua Bình Định dài 27,7km) tiếp nối cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi. Dự án có tổng mức đầu tư 20.469 tỷ đồng, được khởi công vào ngày 1/1/2023, dự kiến cơ bản hoàn thành năm 2025 và đưa vào khai thác năm 2026.

Đây là dự án có tổng mức đầu tư và quy mô lớn nhất trong 12 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam phía Đông đang được triển khai, do Ban Quản lý dự án 2 - Bộ Giao thông vận tải làm chủ đầu tư. Trong đó, giá trị xây lắp gần 14.500 tỷ đồng, được chia làm 3 gói thầu, Tập đoàn Đèo Cả là tổng thầu thi công.

Tiếp cận mặt bằng sạch, nhà thầu đã triển khai 43 mũi thi công, huy động gần 3.200 nhân sự, hơn 1.100 máy móc thiết bị đến công trường để tổ chức thi công rầm rộ 3 ca liên tục, bất chấp thời tiết nắng nóng như “đổ lửa” của miền Trung ở thời điểm hiện tại.

Trên tuyến có 3 hầm xuyên núi với tổng chiều dài 4.508m. Đến nay, đã đào thông hai hầm số 1 (610m) và hầm số 2 (698m) vượt tiến độ nhiều tháng so với yêu cầu.

Riêng hầm số 3 nối Quảng Ngãi và Bình Định dài 3.200m đi qua vùng có địa chất phức tạp nên công tác thi công được nhà thầu triển khai thận trọng nhằm đảm bảo chất lượng, an toàn. Đến nay, ống hầm trái đã đào được khoảng 800m, ống phải gần 900m, nhà thầu đặt mục tiêu đào thông hầm lớn nhất trên tuyến sớm hơn kế hoạch nhiều tháng.

Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết, sở dĩ hạng mục hầm được đơn vị thực hiện vượt tiến độ là nhờ những kinh nghiệm đã đúc kết được trong quá trình thi công các dự án hầm xuyên núi lớn trên cả nước. Bên cạnh việc làm chủ công nghệ, nhà thầu đã cải tiến phương pháp thi công hầm “Hệ Đèo Cả”, kỹ sư và công nhân thay ca thi công liên tục 24/24 không nghỉ, sử dụng tuần hoàn nước trong quá trình đào hầm.

Cùng với 3 hầm xuyên núi, dự án còn xây dựng 77 cầu, 586 cống và 81 hầm chui dân sinh, trong đó lớn nhất là cầu bắc qua sông Vệ có chiều dài 610m. Đến nay, đã triển khai thi công 58/77 cầu, đắp hơn 3,3 triệu m3 đất đắp nền đường, riêng cầu Sông Vệ đã hoàn thành lao lắp 10/15 nhịp cầu. Sản lượng thực hiện toàn dự án đạt khoảng 22% tổng khối lượng.

Dự kiến, sản lượng luỹ kế hết năm 2024 đạt khoảng 7.500 tỷ đồng; trong đó tập trung hoàn thiện mặt đường, vỏ hầm và thiết bị đối với hầm số 1 và số 2. Bên cạnh đó thực hiện thi công 60/77 cầu (ưu tiên hoàn thành các cầu vượt đường ngang), hoàn thành đắp đất nền đường và thi công một phần bê tông nhựa, an toàn giao thông.

Việc sớm đào thông hai hầm số 1 và số 2, kết nối với cửa phía Bắc hầm số 3 đã thiết lập đường công vụ nội tuyến, tạo thuận lợi đáng kể và rút ngắn thời gian vận chuyển, điều phối vật liệu, đẩy nhanh tiến độ thi công toàn dự án.

Theo thiết kế kỹ thuật thì dự án sẽ tận dụng 90% đá từ đào hầm để phục vụ công tác bê tông xi măng, cấp phối đá dăm và vật liệu đắp nền đường. Tuy nhiên, điều kiện địa chất hầm số 2 và số 3 thay đổi, dẫn tới thiếu nguồn vật liệu đá; nhà thầu phải mua từ các mỏ thương mại phục vụ thi công trong thời gian chờ thực hiện các thủ tục điều chỉnh thiết kế.

Đến nay, tỉnh Quảng Ngãi đã cấp phép 16/19 mỏ vật liệu chỉ định phục vụ dự án, 3 mỏ còn lại sẽ được cấp phép trong tháng 4 tới. Trong đó, tổng khối lượng đất đã cấp là 5,3 triệu m3 và 0,24 triệu m3 cát. Việc thoả thuận bồi thường cây trồng với chủ sử dụng đất trong khu vực quy hoạch mỏ đất và đường tiếp cận mỏ cát đang gây khó nhà thầu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến dự án.

Theo chủ đầu tư Tiểu dự án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư dự án cao tốc Quảng Ngãi - Hoài Nhơn, đoạn qua Quảng Ngãi; đến thời điểm hiện tại đã giải phóng mặt bằng tuyến chính được 487,6/494,14 ha, đạt 98,67% tổng diện tích quy hoạch, còn lại 6,54 ha của 72 hộ dân chưa nhận tiền, chưa bàn giao mặt bằng. Tập trung chủ yếu ở đầu tuyến.

Đến thời điểm hiện tại, tỉnh Quảng Ngãi đã phê duyệt 100% phương án bố trí tái định cư và tổ chức bàn giao trên thực địa 723 lô đất cho các hộ dân trong 23 Khu tái định cư phục vụ dự án.

Đã có cả trăm hộ dân nhận đất, xây dựng nhà mới và chuyển về sinh sống trong các khu tái định cư do tỉnh Quảng Ngãi xây dựng để phục vụ dự án.

Tranh thủ thời tiết thuận lợi, nhiều hộ khác cũng đang mở móng, xây dựng nhà cửa kiên cố trong các khu tái định cư men theo tuyến chính cao tốc.

Điểm đầu cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn là cuối tuyến cao tốc Đà Nẵng – Quảng Ngãi. Cao tốc “bẻ lái” và đi qua khu vực ken đặc dân cư thuộc địa phận xã Nghĩa Kỳ, huyện Tư Nghĩa đã khiến địa phương này “khổ sở” khi thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng. Xuất hiện nhiều vướng mắc khó giải quyết, có trường hợp một hộ nhưng hai lần phải di chuyển chỗ ở vì cao tốc.

Cao tốc đang triển khai đi qua huyện Tư Nghĩa chỉ dài 4,85 km, ngắn nhất trong số 4 địa phương trên địa bàn Quảng Ngãi. Nhờ kiên trì tuyên truyền, vận động và xuống tận nhà để lắng nghe tâm tư, nguyện vọng; cũng như đối thoại nhiều lần với người dân có đất bị thu hồi, đến nay phần lớn hộ dân đã chấp hành chủ trương chung. Dù vậy, hiện vẫn còn khoảng 50 hộ ở xã Nghĩa Kỳ chưa chịu nhận tiền bồi thường và giao đất, nhiều nhất dự án.

Nguyên nhân dẫn đến các vướng mắc khó giải quyết được chỉ ra là do từ nhiều năm trước, công tác quản lý, sử dụng đất đai và xây dựng trên địa bàn còn lỏng lẻo, phát sinh nhiều tồn tại.

“Chúng tôi rà từng trường hợp cụ thể, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng chính đáng của bà con để giải thích rõ ràng, cũng như áp dụng, vận dụng những gì có lợi nhất cho người dân trong quá trình thu hồi đất, bố trí tái định cư” Chủ tịch UBND huyện Tư Nghĩa Nguyễn Đăng Vinh nói và cho biết, quan điểm của địa phương là đeo bám để thuyết phục đến cùng, trên cơ sở các quy định của pháp luật; cưỡng chế là giải pháp bất đắc dĩ nhưng phải thực hiện vì dự án trọng điểm quốc gia, tỉnh và Trung ương chỉ đạo rốt ráo, không thể chậm trễ.

Cả hệ thống chính trị tỉnh Quảng Ngãi đã vào cuộc một cách quyết liệt, có trách nhiệm để phối hợp, hỗ trợ thực hiện công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng phục vụ dự án trọng điểm quốc gia qua địa bàn. Mục tiêu được đặt ra là trước ngày 30/4 tới, 100% mặt bằng sạch phải được bàn giao cho nhà thầu để tổ chức thi công, đẩy nhanh tiến độ dự án và bám sát kế hoạch hoàn thành công trình theo chỉ đạo của Chính phủ và Thủ tướng Chính phủ.