(Xây dựng) - Sau những vụ cháy quán karaoke xảy ra ở Thành phố Hà Nội và Bình Dương khiến nhiều người thương vong, một trong những vấn đề dư luận đang hết sức quan tâm là các tiêu chuẩn, quy chuẩn và sử dụng vật liệu được áp dụng như thế nào trong thiết kế, thi công? Bởi thực tế hiện nay, những vật liệu cách âm thường dễ cháy và khi cháy sẽ tỏa ra nhiệt lượng lớn, khiến tốc độ lan truyền ngọn lửa nhanh, gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng.

Các vụ cháy xảy ra tại quán karaoke gióng lên cảnh báo về tình trạng vi phạm đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy tại những cơ sở hoạt động kinh doanh ngành dịch vụ này.

Cháy lớn tại các quán karaoke, nguyên nhân do đâu?

Là loại hình kinh doanh dịch vụ ngày càng phổ biến trong các khu dân cư, tuy nhiên trong thời gian gần đây, liên tiếp các vụ cháy cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke xảy ra, làm chết và bị thương nhiều người, gây ra thiệt hại lớn về tài sản, khiến dư luận vô cùng hoang mang và đặt ra câu hỏi về các quy định liên quan đến việc sử dụng vật liệu chống cháy trong thiết kế, thi công quán karaoke.

Chia sẻ về những nguyên nhân dẫn đến cháy, nổ tại các quán karaoke, PGS.TS Vũ Ngọc Anh – Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ và Môi trường (Bộ Xây dựng) cho biết: Nguyên nhân là bởi hầu hết các cơ sở kinh doanh karaoke được cải tạo từ nhà riêng lẻ, không tuân thủ đầy đủ các yêu cầu phòng cháy chữa cháy, không tuân thủ quy định an toàn điện nên, gây chập điện và vật dụng dễ cháy khác như: rèm cửa, thảm sàn nhà, tấm ốp tường, ốp trần.

Như chúng ta biết, yêu cầu của phòng hát karaoke là cách âm, để đạt yêu cầu cách âm thì phải sử dụng vật liệu có độ rỗng lớn. Hiện nay đa phần các vật liệu này lại dễ cháy như: mút, cao su non dạng tấm, xốp EPS, xốp hơi, xốp PE...và khi cháy phát sinh khí độc hại.

Về vấn đề khó khăn trong công tác chữa cháy và cứu hộ cứu nạn ở các vụ cháy cơ sở karaoke, PGS.TS Vũ Ngọc Anh cũng cho biết nguyên nhân chính là do cải tạo từ nhà riêng lẻ, nhà dạng ống, mặt phố do vậy các cơ sở karaoke chỉ có một mặt thoáng và lối lên sân thượng. Thông thường mặt tiền của cơ sở karaoke treo biển quảng cáo kích thước lớn, biển quảng cáo bằng vật liệu dễ cháy là nguyên nhân gây cháy lan từ tầng dưới lên tầng trên, đồng thời gây khó khăn cho công tác cứu hộ. Theo yêu cầu các phòng karaoke phải có hai cửa thoát lạn (khi phòng rộng hơn 50m2), khi thoát ra khỏi phòng thì phải có hai lối thoát nạn, trường hợp một lối thoát nạn thì lối thoát phải có cửa ngăn cháy, ngăn khói. Trong khi đó nhà riêng lẻ thiết kế để ở, khi cải tạo thành cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke khó đảm bảo hai lối thoát nạn nên gây khó khăn cho công tác chữa cháy và công tác cứu hộ.

Cần tuân thủ các quy định về vật liệu chống cháy

Trong vai một khách hàng có nhu cầu thiết kế, thi công làm phòng hát karaoke, phóng viên Báo điện tử Xây dựng đã liên hệ tới số hotline của một đơn vị thiết kế thi công nội thất. Qua trao đổi, một nhân viên công ty này cho biết: Tổng 01 phòng có diện tích 25m2 được thi công với kinh phí “trọn gói” khoảng 200 triệu đồng, chưa tính chi phí âm thanh. Chất liệu sử dụng để cách âm bên em không sử dụng những chất liệu truyền thống mà dùng kết hợp 2 loại vật liệu chống cháy là phun foam và bông khoáng rockwool.

Nhân viên này cho biết thêm: Bên em không nhận làm hệ thống phòng cháy chữa cháy vì đó là việc của bên thi công tòa nhà. Thường làm quán karaoke trên 200m2 sàn thì mới làm hệ thống phòng cháy, trên 400m2 sàn mới làm hệ thống chữa cháy.

Có thể thấy, việc phòng cháy chữa cháy phải được thực hiện từ việc thiết kế kiến trúc của công trình có nguy cơ cháy nổ. Việc thiết kế phải tuân thủ các quy định của pháp luật về điều kiện đảm bảo an toàn về phòng cháy chữa cháy. Đồng thời sau khi thiết kế thì việc thi công phải đảm bảo đúng thiết kế và có sự kiểm tra, giám sát, nghiệm thu của cơ quan chức năng. Đối chiếu với các quy định của pháp luật về điều kiện thiết kế phòng cháy chữa cháy, cơ quan chức năng nghiệm thu phải đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật về các tiêu chí, tiêu chuẩn.

Tuy nhiên thực tế, nhiều công trình không đạt các yêu cầu về phòng cháy chữa cháy, việc nghiệm thu qua loa, bỏ lọt các công trình không đảm bảo điều kiện phòng cháy chữa cháy đã dẫn đến cháy nổ, gây hậu quả nghiêm trọng.

PGS.TS Vũ Ngọc Anh cho biết: Cho đến nay, theo quan điểm của tôi, các hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn để xây dựng công trình mới, cải tạo sửa chữa công trình nhằm đảm bảo an toàn cháy đã tương đối đầy đủ. Bộ Xây dựng đã ban hành Quy chuẩn kỹ thuật Quốc gia QCVN 01:2021/BXD về Quy hoạch xây dựng. Trong quy chuẩn này đã nêu rõ khoảng cách giữa các công trình để đảm bảo không cháy lan từ công trình này sang công trình khác. Quy định về đường đi cho xe chữa cháy khi xảy ra sự cố chảy, hỏa hoạn và các sự cố khác để xe chữa cháy, xe cứu nạn cứu hộ có thể tiếp cận. Đồng thời còn có quy định về vị trí để bố trí các họng nước chữa cháy.

Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia QCVN 06:2021/BXD về An toàn cháy cho nhà và công trình cũng quy định rất rõ đối với công trình sử dụng làm karaoke hay vũ trường. Với căn phòng có diện tích trên 50m2 phải có 2 lối thoát nạn khi có sự cố cháy xảy ra, các công trình cao trên 15m phải có điểm đánh dấu để khi có sự cố cháy xảy ra thì lực lượng cứu hộ cứu nạn có chỗ để can thiệp từ ngoài vào.

Các công trình karaoke hay sử dụng vật liệu cách âm thì phải sử dụng các vật liệu có tính chống cháy yếu để đảm bảo cho việc không bắt cháy. Đối với người làm xây dựng đều có các tài liệu tham khảo để biết được các loại vật liệu nào có tính chống cháy yếu, được xác định thông qua các chỉ tiêu cơ lý hóa. Khi thi công các công trình karaoke thì phải sử dụng các loại vật liệu cách âm, cách nhiệt đảm bảo chống cháy yếu và trên các hành lang lối thoát nạn phải đảm bảo không cháy và không nhiễm khói, có cửa ngăn cháy loại II (EI30). Nếu như các bên thiết kế, thi công cho đến chủ đầu tư tuân thủ đúng quy định về phòng cháy chữa cháy đã quy định rất rõ theo QCVN 06:2021/BXD đã ban hành thì các sự cố về cháy sẽ giảm đi rất nhiều.

PGS.TS Vũ Ngọc Anh chia sẻ thêm: Về vật liệu chống cháy dùng trong các quán karaoke thì hiện nay Bộ Xây dựng cũng như các cơ quan chuyên môn không biên soạn riêng các tiêu chuẩn về vật liệu để dùng trong các cơ sở này. Nhưng trong yêu cầu của QCVN 06:2021/BXD thì vật liệu dùng cho các cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke (thuộc loại F2.2 phân loại nguy hiểm cháy theo công năng) phải dùng các loại vật liệu có tính chống cháy yếu, trong đó có vật liệu cách âm. Từ yêu cầu đó, chúng ta sẽ lựa chọn vật liệu cách âm phù hợp như: bông khoáng, sợi amiăng...cho các phòng karaoke, ngoài ra trong quá trình vận hành phải tuân thủ các quy định đảm bảo an toàn cháy.