(Xây dựng) - Ngày 01/4, Tạp chí Xây dựng - tạp chí khoa học chuyên ngành của Bộ Xây dựng phối hợp với Viện Kinh tế xây dựng, Công ty Cổ phần Searefico E&C và Công ty Cổ phần Đầu tư xây dựng Xuân Mai (Xuân Mai Corp) tổ chức Hội thảo trực tuyến “Áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng - Hiện trạng, lộ trình và giải pháp”.

Ông Nguyễn Thái Bình - Tổng Biên tập Tạp chí Xây dựng (bên trái) phát biểu tại hội thảo.

Việc áp dụng BIM sẽ được thực hiện theo giai đoạn

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Thái Bình - Tổng Biên tập Tạp chí Xây dựng cho biết: Tổng kết thực hiện Đề án số 2500/QĐ-TTg ngày 22/12/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng và kết quả theo dõi việc áp dụng BIM của Bộ Xây dựng giai đoạn 2017 - 2021 cho thấy: Áp dụng BIM góp phần rút ngắn thời gian và nâng cao chất lượng công tác thiết kế, thi công và quản lý dự án đầu tư xây dựng. Tiết kiệm chi phí dự án đến 12%, rút ngắn thời gian thi công xây dựng từ 12 - 15% so với tiến độ được duyệt...

Từ những hiệu quả thiết thực này, theo đề nghị của Bộ Xây dựng, ngày 17/3/2023, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 258/QĐ-TTg phê duyệt Lộ trình áp dụng BIM trong hoạt động xây dựng, bắt buộc áp dụng BIM đối với các dự án đầu tư xây dựng mới sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công và đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Chính phủ quy định việc áp dụng BIM thực hiện theo giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1, thực hiện từ năm 2023, áp dụng BIM bắt buộc đối với các công trình cấp I, cấp đặc biệt của các dự án đầu tư xây dựng mới sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công và đầu tư theo phương thức đối tác công tư bắt đầu thực hiện các công việc chuẩn bị dự án.

Giai đoạn 2, thực hiện từ năm 2025, áp dụng BIM bắt buộc đối với các công trình cấp II trở lên của các dự án đầu tư xây dựng mới sử dụng vốn đầu tư công, vốn nhà nước ngoài đầu tư công và đầu tư theo phương thức đối tác công tư bắt đầu thực hiện các công việc chuẩn bị dự án.

Ông Phan Hữu Duy Quốc - Chủ tịch hội đồng quản trị công ty Searefico E&C, người điều phối hội thảo, cho rằng việc áp dụng BIM trong thời gian tới là một xu thế tất yếu. Việc chia sẻ thông tin và phối hợp giữa các cơ quan quản lý, chủ đầu tư, tư vấn và nhà thầu sẽ giúp rút ngắn lộ trình đi đến việc áp dụng thuần thục, hiệu quả và đồng bộ mô hình BIM trong hoạt động xây dựng.

Ông Phan Hữu Duy Quốc - Chủ tịch hội đồng quản trị công ty Searefico E&C điều phối chương trình hội thảo.

TS Nguyễn Phạm Quang Tú - Phó Viện trưởng Viện Kinh tế Xây dựng cho biết một số định hướng phát triển BIM trong thời gian tới, trong đó yêu cầu đối với việc áp dụng BIM nhằm nâng cao năng suất, chất lượng, năng lực cạnh tranh của ngành Xây dựng, thúc đẩy chuyển đổi số.

Tuy nhiên, cần phải giải quyết một số các thách thức cần được giải quyết như: Cơ chế chính sách liên quan đến áp dụng BIM chưa đủ, thiếu phần mềm cốt lõi trong nước, thách thức về bảo mật thông tin, các hướng dẫn, tiêu chuẩn chưa hoàn thiện, chưa đẩy đủ, nhân lực BIM còn thiếu.

Hội thảo trực tuyến “Áp dụng mô hình thông tin công trình (BIM) trong hoạt động xây dựng - Hiện trạng, lộ trình và giải pháp”.

Giải pháp thúc đẩy ứng dụng BIM trong hoạt động xây dựng

Tại hội thảo, bà Trương Thùy Linh - Phụ trách phát triển khối kiến trúc và xây dựng Việt Nam, Autodesk Asia Pte Ltd đề xuất: Các Bộ, ngành cần hỗ trợ thúc đẩy việc ứng dụng BIM vào các dự án vốn đầu tư công theo Quyết định số 258/QĐ-TTg ngày 17/3/2023 của Thủ tướng Chính phủ; phối hợp liên Bộ để có được hướng dẫn chi tiết cùng khung pháp lý cho hồ sơ BIM, nâng cao nhân thức cho việc phê duyệt, kiểm soát dự án BIM ở các Bộ, ngành liên quan.

Khối học thuật cần đổi mới trong việc cập nhật chương trình đào tạo sinh viên, đào tạo nguồn nhân lực đáp ứng nhu cầu thị trường, kết nối, liên kết với các doanh nghiệp cho việc phát triển công nghệ từ nghiên cứu, học tập đến thực tiễn ứng dụng.

Để áp dụng BIM hiệu quả, mỗi đơn vị cần xác định 03 yếu tố quan trọng: Nhân lực (100%), quy trình (60%), công cụ (40%). Trong đó, con người là yếu tố then chốt trong quá trình chuyển đổi, đặc biệt ở những vai trò như BIM Modeler, BIM Coordinator và BIM Manager.

Tuy nhiên, rào cản mà yếu tố con người cần cải thiện và cần vượt qua được chính là tư duy (mindset), nhận thức và làm việc nhóm (teamwork).

Để đạt tới thành công, mỗi đơn vị cần thực hiện 04 quy trình BIM Standards - Tiêu chuẩn công ty, dự án; BIM Workflows - Quy trình cụ thể; BIM Documents - EIR, BEP, LOD…; BIM ROI Framework - Tính toán lợi tức đầu tư.

Trao đổi về kinh nghiệm từ một đại diện tham gia Chương trình thí điểm BIM Quốc gia cho Dự án Bệnh viện chấn thương chỉnh hình Trung ương Cần Thơ, ThS Phạm Phú Đức - Phó Giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế xây dựng Đà Nẵng cho rằng, tổng thầu tư vấn thiết kế đóng vai trò rất quan trọng trong quy trình BIM, thường được đặt ở vị trí cao nhất trong các nhà thầu tham gia quy trình BIM, có trách nhiệm đề xuất kế hoạch triển khai BIM, quản lý và điều phối các hoạt động của các bên liên quan.

Chia sẻ lộ trình áp dụng BIM của một doanh nghiệp Nhật Bản tại Singapore, ông Phạm Trường Giang - Trưởng phòng BIM & Engineering, Shimizu Việt Nam cho biết: Để thích ứng trong việc áp dụng BIM tuân thủ theo lộ trình và yêu cầu của Chính phủ Singapore, Shimizu văn phòng quốc tế đã thiết lập lộ trình của mình gồm 03 giai đoạn. Giai đoạn 1, các chức năng yêu cầu chung sẽ bắt buộc cho việc triển khai BIM như dựng mô hình, lập tiến độ hoặc biện pháp thi công, triển khai các chi tiết và bản vẽ shop drawing cho toàn bộ các bộ môn của dự án.

Giai đoạn 2, các chức năng tự động sẽ tối ưu và tối đa hóa việc triển khai BIM như việc kiểm tra xung đột, tính toán khối lượng, tích hợp và liên kết các phần mềm khác.

Giai đoạn 3, là giai đoạn có thể tích hợp tất cả thông tin đầu vào và thông tin liên lạc của các bên liên quan vào một nền tảng cộng tác chung như: Nền tảng hợp tác BIM để chia sẻ thông tin dự án BIM từ xa, giải quyết các xung đột, tích hợp thông tin cho quản lý vận hành…

TS Hoàng Hiệp - Phó Tổng giám đốc Công ty CP Tư vấn thiết kế cảng - kỹ thuật biển (Portcoast) đánh giá: BIM như là đại diện kỹ thuật số phản ánh các đặc tính và chức năng của công trình; là một nguồn thông tin và kiến thức đáng tin cậy và duy nhất được chia sẻ giữa tất cả những đơn vị tham gia dự án, tạo thành cơ sở đáng tin cậy cho các quyết định diễn ra trong suốt vòng đời của dự án từ khi hình thành đến khi tháo dỡ.

Việc tạo ra mô hình thông tin công trình sẽ mang đến rất nhiều lợi ích cho dự án, tạo ra một khối lượng thông tin cực kỳ lớn dẫn đến yêu cầu về lưu trữ cũng như khả năng sử dụng nguồn dữ liệu đó.

Ông Đỗ Thế Anh - Trưởng phòng BIM, Công ty CP Đầu tư xây dựng Xuân Mai (Xuân Mai Corp) khẳng định: Trong lĩnh vực sản xuất bê tông tiền chế, BIM còn có nhiều ứng dụng đặc biệt hữu ích như tối ưu hóa sản xuất, điều khiển quá trình sản xuất, tăng tính đồng bộ và cải thiện năng suất sản xuất thi công.

Xuân Mai Corp đã sử dụng công nghệ BIM để tối ưu hóa toàn bộ quy trình xây dựng từ thiết kế, sản xuất đến thi công kể từ năm 2014. Trong giai đoạn thiết kế, Xuân Mai đã áp dụng BIM để triển khai các hồ sơ thiết kế, kiểm soát xung đột và va chạm, phối hợp 3D đa bộ môn để tăng tính trực quan và kiểm soát phương án thiết kế tốt hơn.

Cùng với đó, Xuân Mai đã tự xây dựng hệ thống quản lý trao đổi BIM chung (CDE) để thuận tiện cho việc áp dụng BIM trong giai đoạn sản xuất, thi công và quản lý điều phối.

Các chuyên gia, đại diện các doanh nghiệp tin tưởng rằng, với sự quyết tâm thực hiện và dẫn dắt của các cấp lãnh đạo các Bộ, ngành, UBND cấp tỉnh; sự phối hợp, cộng tác trong hoạt động xây dựng và nâng cao năng lực giữa các bên tham gia vào dự án thì việc áp dụng BIM sẽ đem đến tầm nhìn và tương lai rộng mở hơn, bền vững hơn cho ngành Xây dựng.