(Xây dựng) – Năng lực hoạt động xây dựng của các tổ chức đã được Luật Xây dựng quy định những điều kiện cần và đủ như kinh nghiệm hoạt động, năng lực về con người, tài chính… để tổ chức đó được tham gia đấu thầu xây dựng hoặc được chỉ định thầu đối với các loại công trình, cấp công trình phù hợp với năng lực của tổ chức đó. Tuy nhiên, trên thực tế đối với nhiều dự án đầu tư bằng nguồn vốn Ngân sách Nhà nước thì một số đơn vị trúng thầu do có hồ sơ dự thầu “đẹp”, nhưng bản chất đó là những hồ sơ mang tính “giả mạo”, và điều đó đã dẫn đến nhiều công trình thi công dở dang, không đúng tiến độ, không đảm bảo chất lượng…

Thời gian gần đây, trên nhiều phương tiện thông tin đại chúng luôn nhắc đến Công ty Cổ phần Tư vấn đầu tư và Xây lắp điện số 5 (PCC5) với những “tai tiếng” trong hoạt động thi công xây dựng; mặc dù đơn vị này không đảm bảo về năng lực hoạt động xây dựng nhưng vẫn liên tiếp trúng hàng loạt gói thầu lớn vượt năng lực hoạt động như các gói thầu của Tổng Công ty Điện lực Hà Nội (EVN Hà Nội) và Tổng Công ty điện lực Thành phố Hồ Chí Minh (EVN HCMC).

PCC5 thi công trạm GIS 220kV ESP01 tại Nhà máy Formosa Hà Tĩnh.

PCC5 bị “tố” giả mạo hồ sơ

Theo phản ánh, trong quá trình tham giá đấu thầu gói thầu Cáp ngầm T2 Nội Bài của EVN Hà Nội, PCC5 đã sử dụng Hợp đồng số KC2KE030 ngày 5/5/2014 ký với Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh (hợp đồng chứng minh đã thi công công trình tương tự - PV). Trong đó, thể hiện Công ty PCC5 đã thi công Dự án cáp ngầm 220Kv tại Nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh. Tuy nhiên, trên thực tế, PCC5 không thi công dự án cáp ngầm 220Kv của Nhà máy Formosa. Đơn vị này chỉ thi công dự án trạm biến áp GIS 220kV ESP01 của nhà máy này và cũng chỉ là nhà thầu phụ cho Công ty TNHH ABB tại Formosa Hà Tĩnh.

Cũng theo phản ánh, giấy xác nhận hoàn thành ngày 9/6/2015 của Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh gửi PCC5 xác nhận: “PCC5 là Nhà thầu chính, đã hoàn thành toàn bộ công việc của dự án cáp ngầm 220Kv tại Nhà máy thép Formosa Hà Tĩnh theo Hợp đồng số KC2KE030 ngày 5/5/2014 theo đúng tiến độ, an toàn và chất lượng với hạng mục công việc như: Lắp đặt hệ thống cáp ngầm 220Kv, bao gồm cả thí nghiệm hiệu chỉnh” là… làm giả.

Cũng tại EVN HCMC theo phản ánh, trong quá trình tham giá đấu thầu gói thầu Cáp ngầm Hiệp Bình Phước – Bình Triệu của EVN HCMC giai đoạn 1, PCC5 cũng lại sử dụng Hợp đồng số KC2KE030 ngày 5/5/2014 ký với Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh và Giấy xác nhận hoàn thành ngày 9/6/2015 của Công ty TNHH Gang thép Hưng nghiệp Formosa Hà Tĩnh gửi PCC5 bị “tố” là giả mạo để lấy làm hồ sơ năng lực, nhằm đáp ứng yêu cầu của bài thầu trên để trúng thầu.

Bằng cách sử dụng Hồ sơ có dấu hiệu giả mạo dùng làm Hợp đồng tương tự nhằm đáp ứng yêu cầu năng lực của 2 gói thầu tại EVN Hà Nội và EVN HCMC, PCC5 đã vượt qua các nhà thầu khác có năng lực thực sự để trúng 2 gói thầu trên, vi phạm nghiêm trọng Luật Đấu thầu.

Được biết, PCC5 vốn là một đơn vị nhiều “tai tiếng”, đây không phải là lần đầu tiên dính nghi vấn về việc giả mạo hồ sơ, không đáp ứng yêu cầu năng lực. Trước đó, khi PCC5 tham gia đấu thầu tại EVN Hà Nội cũng đã bị “tố” với những dấu hiệu sai phạm tương tự.

Liên tiếp trúng thầu tại EVN HCMC

Trong mấy năm trở lại đây, các gói thầu cung cấp vật tư thiết bị và xây lắp trạm biến áp của EVN HCMC gần như “mặc định” dành cho PCC5. Không chỉ trúng gần như tuyệt đối, PCC5 còn trúng sát giá thậm chí còn cao hơn cả mức giá chào thầu.

Cụ thể, tại Gói thầu số 3: Cung cấp vật tư thiết bị và xây lắp toàn trạm thuộc Dự án DATP số 2 “TBA 220/110kV Công nghệ cao, giai đoạn 2. Gói thầu sử dụng nguồn vốn đầu tư xây dựng của EVN HCMC. Điều đáng nói là theo kết quả trúng thầu công bố trên muasamcong.mpi.gov.vn, PCC5 đã trúng thầu với giá cao hơn cả giá gói thầu như: Giá gói thầu là 113.241.210.878 đồng, giá trúng thầu của PCC5 là 115.170.979.769 đồng. Theo Quyết định phê duyệt Số 1103/QĐ-EVNHCMC ngày 30/03/2016.

Văn bản EVN HCMC gửi Công ty Formosa Hà Tĩnh.

Hay gói thầu số 1: Cung cấp vật tư thiết bị và xây lắp toàn trạm, thuộc dự án Cải tạo Trạm biến áp 110kV Chánh Hưng. Lần này, giá trúng thầu không vượt giá gói thầu nhưng cũng xấp xỉ giá gói thầu, tỷ lệ tiết kiệm tương đối thấp. Theo Quyết định phê duyệt Số 3916/QĐ-EVNHCMC ngày 28/9/2018, giá trúng thầu của PCC5 là 102.900.962.340 đồng, trong khi giá gói thầu là 104.473.759.054 đồng. Gói thầu này được đấu thầu rộng rãi nhưng chỉ có một nhà thầu khác tham gia và bị loại ngay từ bước đánh giá hồ sơ kỹ thuật. Đó là Liên danh PCC1 - ENTEC.

Cuối năm 2018, PCC5 còn trúng 1 gói thầu quy mô nhỏ hơn nhưng giá trúng thầu cũng sát sạt giá gói thầu. Đó là Gói thầu ADB-EVNHCM-PL-W01: Xây dựng nhà trạm, móng thiết bị và trụ thép, hệ thống đường nội bộ, hệ thống chiếu sáng, phòng cháy chữa cháy, hệ thống Camera, hệ thống tiếp địa thuộc dự án Trạm biến áp 110kV Phước Long và đường dây đấu nối. Theo Quyết định phê duyệt số 5685/QĐ-EVNHCMC ngày 28/12/2018, giá gói thầu: 26.662.808.000 đồng, giá trúng thầu: 25.958.625.000 đồng.

Đầu năm 2019, tại Ban Quản lý dự án lưới điện Thành phố Hồ Chí Minh, Gói thầu 1 Cung cấp và lắp đặt cáp ngầm 110kV, thuộc dự án Đường dây 110kV uận 8 – Chánh Hưng (kéo cáp mạch thứ 2) cũng đã thuộc về PCC5. Mặc dù được đấu thầu rộng rãi trong nước nhưng giá trúng thầu tiết kiệm cực thấp. Theo Quyết định phê duyệt số 326/QĐ-EVNHCMC ngày 17/01/2019, giá gói thầu: 46.137.653.436 đồng, giá trúng thầu của PCC5 là 46.135.746.648 đồng.

Tại sao các gói thầu cung cấp vật tư thiết bị và xây lắp trạm biến áp tại EVN HCMC lại liên tục rơi vào tay PCC5? Trong khi, nếu nói về năng lực cung cấp vật tư thiết bị và thi công trạm biến áp 110kV, 220kV tại Việt Nam có rất nhiều nhà thầu mạnh hoàn toàn đáp ứng được năng lực, nhưng khi tham gia các gói thầu này tại EVN HCMC nếu có sự xuất hiện của PCC5 thì các đơn vị khác gần như là không… có cửa trúng thầu. Điều này khiến dư luận đặt ra câu hỏi, phải chăng EVN HCMC có sự “ưu ái” cho PCC5?

Về nội dung nghi vấn PCC5 sử dụng hồ sơ năng lực giả mạo: Công ty TNHH Gang Thép Hưng Nghiệp Formosa Hà Tĩnh đã có Văn bản gửi Ban quản lý dự án lưới điện Thành phố Hồ Chí Minh xác nhận đơn vị này có ký hợp đồng số KC2KE030 ngày 5/5/2014 với PCC5 và PCC5 đã hoàn thành các hạng mục, bàn giao và đưa vào sử dụng đúng tiến độ, chất lượng, và an toàn. Tuy nhiên, dư luận vẫn cho rằng, cách trả lời của EVN HCMC là chung chung chưa đi vào bản chất của vấn đề để đánh giá năng lực của nhà thầu này.

Từ những vấn đề trên, chúng tôi cho rằng, không những chủ đầu tư, mà các đơn vị có chức năng cần sớm vào cuộc làm rõ những thông tin đã nêu để trả lời trước công luận và minh bạch hóa trong công tác đấu thầu nhằm chọn ra những nhà thầu có đủ năng lực hoạt động xây dựng phù hợp với loại, cấp công trình theo quy định của pháp luật; nhằm hạn chế những thất thoát, tiêu cực trong hoạt động xây dựng.