(Xây dựng) – Xây dựng công trình kiên cố trên đất nông nghiệp, tự ra nghị quyết yêu cầu người dân xa quê đóng 5 triệu đồng mỗi khi có người thân về quê hương an táng… hàng loạt những vi phạm trên địa bàn thôn Vị Thượng, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam đã diễn ra từ nhiều năm nhưng lại không được chính quyền địa phương biết và xử lý. Điều thấy lạ là một số lãnh đạo có chức vụ trong thôn, xã thay vì tố giác, xử lý nghiêm các vấn đề thì lại có động thái bao che, thậm chí tự đưa ra những “quy luật riêng” dẫn đến vi phạm chồng vi phạm khiến người dân bức xúc.

Nhà của “em họ” Bí thư Đảng ủy xã Trung Lương được xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp.

Phép vua thua “lệ làng”?

Thời gian gần đây, Báo điện tử Xây dựng nhận được nhiều thông tin phản ánh liên quan đến loạt vi phạm trong công tác quản lý, sử dụng đất tại thôn Vị Thượng, xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Theo nội dung đơn thư, bà Nguyễn Thị Vòng (sinh sống tại thôn Vị Thượng) cho biết: Ông Đặng Quốc Mạnh – hiện là Trưởng thôn Vị Thượng có hành vi cấu kết với ông Phan Lê Chính (giáo viên dạy trường THPT A Bình Lục), tự ý đứng lên kêu gọi người dân quyên góp, mở con đường trong khu nghĩa trang. Điều đáng nói, trong quá trình thi công xây dựng, ông Đặng Quốc Mạnh và ông Phan Lê Chính đã tự ý di dời và xây 13 ngôi mộ vô danh lấn vào phần đất ruộng đã được cấp Giấy chứng nhận sử dụng đất lúa ngoài đồng của bà Nguyễn Thị Vòng.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, bà Nguyễn Thị Vòng bức xúc cho biết: “Ông Đặng Quốc Mạnh và ông Phan Lê Chính trước khi làm đường và di dời 13 ngôi mộ không những không họp dân lấy ý kiến, mà còn tự ý xây các ngôi này chồng lấn lên một phần đất ruộng của nhà tôi trong khi tôi không hề hay biết. Đặc biệt, khi tôi phát giác sự việc, thay vì trao đổi, các vị này còn dùng lời lẽ thô tục, đe dọa, thách thức tôi. Bức xúc trước sự việc, từ tháng 2/2023, tôi đã kiến nghị lên UBND xã Trung Lương để giải quyết nhưng đến nay sự việc vẫn chưa được xử lý dứt điểm”.

Ông Đặng Quốc Mạnh – Trưởng thôn Vị Thượng và ông Phan Lê Chính tự ý di dời, xây dựng 13 ngôi mộ lấn vào một phần đất ruộng của bà Vòng.

Không chỉ riêng vấn đề của bà Vòng, hiện nhiều người con xa quê thôn Vị Thượng cũng kiến nghị và bày tỏ nhiều bức xúc trước những vấn đề bất bình, “có một không hai” mỗi khi trở về quê hương hoặc có thân nhân đã khuất phải đưa về thôn mai táng.

Cụ thể theo đơn kêu cứu khẩn cấp gửi đến Báo điện tử Xây dựng của ông Đặng Hùng Cường (Hội đồng hương thôn Vị Thượng): Tại thôn Vị Thượng nhiều năm nay xảy ra tình trạng “thu lệ phí” của mỗi đám hiếu đối với mỗi người dân sống xa quê muốn đưa người nhà về quê an táng. Sự việc diễn ra từ thời điểm năm 2012, 2013, dù đã nhiều lần kiến nghị nhưng thay vì xử lý thì đến năm 2019, khi ông Đặng Quốc Mạnh được bổ nhiệm làm Trưởng thôn đã cho ban hành Nghị quyết và yêu cầu mỗi đám hiếu của người dân xa quê muốn an táng tại thôn phải đóng khoản tiền 5 triệu đồng. Đại diện Hội đồng hương thôn Vị Thượng và người dân sống trong thôn đã nhiều lần phản ánh nhưng sự việc vẫn “đi vào ngõ cụt”.

Một người dân thôn Vị Thượng sống xa quê cũng bức xúc chia sẻ: “Cuối năm 2022, tôi có nguyện vọng về quê sang sửa lại mồ mả cho ông bà tổ tiên nhưng bị Trưởng thôn Vị Thượng yêu cầu “nộp phế” và đe dọa khi tôi nhất quyết không chịu nộp. Khi được hỏi vì sao, thì vị này trả lời, ở đây có “luật riêng” , ai cũng phải chấp hành”.

Chính quyền xã Trung Lương thừa nhận khuyết điểm, vi phạm

Để làm rõ các nội dung có liên quan đến các nội dung phản ánh, Báo điện tử Xây dựng đã có buổi làm việc với Đảng ủy, Chính quyền xã Trung Lương và Chánh Thanh tra huyện Bình Lục.

Tại buổi làm việc, trả lời những vấn đề bức xúc của bà Nguyễn Thị Vòng, ông Trần Văn Quyết – Chánh Thanh tra huyện Bình Lục cho biết: Đối với nội dung phản ánh của bà Nguyễn Thị Vòng, UBND huyện Bình Lục và UBND xã Trung Lương đã nhận được thông tin phản ánh. UBND huyện đã ra văn bản chuyển đơn từ tháng 3/2023 và giao cho UBND xã Trung Lương giải quyết sự việc.

Theo nội dung nắm bắt được, năm 2022, ông Đặng Quốc Mạnh – Trưởng thôn Vị Thượng và ông Đỗ Mạnh Tiến – Bí thư Chi bộ thôn đứng ra tự vận động kinh phí làm đường vào khu nghĩa trang và có khoảng 50 hộ dân đóng góp xây dựng. Số tiền này ông Phan Lê Chính đứng ra thu – chi.

Trong quá trình xây dựng, ông Đặng Quốc Mạnh và ông Phan Lê Chính đã tự ý di chuyển các phần mộ vô danh, lấn chiếm vào phần diện tích đất ruộng của bà Vòng (khoảng 4,7m2). UBND xã đã nhiều lần mời các bên liên quan đến làm việc, lần gần đây nhất là ngày 18/5, xã đã tổ chức hội nghị đối thoại để giải quyết đơn đề nghị của bà Nguyễn Thị Vòng. Tuy nhiên, tại hội nghị bà Vòng không chấp nhận phương án nhận tiền bồi thường phần diện tích 4,7m2, mà yêu cầu huyện, xã chỉ đạo ông Mạnh, ông Chính di chuyển 13 ngôi mộ ra khỏi khu vực đầu ruộng nhà bà.

Thanh tra huyện Bình Lục và lãnh đạo Đảng, chính quyền xã Trung Lương tại buổi làm việc với PV Báo điện tử Xây dựng.

Khi phóng viên đặt ra câu hỏi về việc, UBND xã Trung Lương có biết việc xây dựng tuyến đường vào khu nghĩa trang thôn Vị Thượng và con đường này có trong quy hoạch hay không, ông Lê Đặng Toàn – Phó Chủ tịch UBND xã Trung Lương cho biết: Việc xây dựng diễn ra từ tháng 10/2022, đến tháng 2/2023 mới phát sinh đơn của bà Vòng, lúc đó xã mới nắm được nội dung thông tin, sau đó cho thành lập tổ xác minh. Con đường này trong quy hoạch không có, nhưng trước đó đã có một con đường nhỏ để người dân đi vào khu nghĩa trang. Có khoảng 50 hộ dân đóng tiền và ông Phan Lê Chính là người đại diện đứng ra xin thôn để xây dựng đường đi nhưng không báo cáo lên xã.

Cũng theo ông Toàn, qua xác minh, ông Chính có đến gặp bà Vòng để xin làm đường nhưng việc xây dựng các ngôi mộ vào phần đất của bà Vòng thì ông Chính lại không cho bà Vòng biết, đây chính là nguyên nhân dẫn đến khiếu kiện.

“Kiến nghị của bà Vòng là hoàn toàn chính đáng. Việc thôn thu phí, vận động làm đường và di dời mồ mả nhưng không báo cáo, xã thừa nhận thiếu sót”, Phó Chủ tịch UBND xã Trung Lương cho hay.

Trước thực tế này, ông Trần Văn Quyết – Chánh Thanh tra huyện Bình Lục cho biết: “Việc làm nêu trên đã xâm phạm trực tiếp đến quyền lợi của người dân. Xã sẽ tổ chức thêm 01 lần đối thoại nữa, nếu không thành thì sẽ tổ chức cưỡng chế di dời hoặc hướng dẫn bà Vòng khởi kiện ra tòa để bảo vệ quyền lợi”.

Về nội dung kiến nghị của ông Đặng Hùng Cường, ông Lê Đặng Toàn – Phó Chủ tịch UBND xã Trung Lương cho biết: Nội dung đơn thư phản ánh là đúng, sự việc xảy ra từ tháng 9/2019, đến nay có khoảng 26 trường hợp có lập phiếu thu với mục đích là tu bổ nghĩa trang thôn và không báo cáo lên UBND xã.

Phiếu thu 5 triệu tiền “tang lễ phí” đối với mỗi gia đình có thân nhân về an táng tại thôn Vị Thượng.

Tuy nhiên, theo ông Đặng Hồng Khánh – Bí thư Đảng ủy xã Trung Lương thì việc thu phí ma chay đã diễn ra từ những năm 2012, 2013. Vậy việc chính quyền xã Trung Lương nói, xã không biết việc này liệu có đúng không? Đặc biệt, Bí thư thôn Vị Thượng sau đó còn ban hành cả Nghị quyết về việc thu 5 triệu đối với mỗi đám ma chay về an táng tại thôn?

Bất bình trước sự việc, tại buổi làm việc, ông Trần Văn Quyết – Chánh Thanh tra huyện Bình Lục cho biết: “Nghị quyết thôn thu phí 5 triệu đồng đối với đám hiếu của người dân xa quê muốn an táng tại thôn là không đúng quy định của pháp luật, vi phạm quy chế dân chủ. Tôi yêu cầu xã chỉ đạo dừng ngay việc thu phí trái quy định, gây bức xúc trong nhân dân”.

Cần xử lý dứt điểm những vi phạm đất đai gây bức xúc tại thôn Vị Thượng

Ngoài những nội dung nêu trên, theo phản ánh của ông Đặng Hùng Cường cũng như nhiều người dân tại thôn Vị Thượng, ông Phạm Văn Khoa (hiện là Bí thư Chi bộ thôn Vị Thượng) trong thời gian làm Trưởng tiểu ban chuyển đổi đất ruộng thôn đã lợi dụng chức vụ, chiếm dụng nhiều vị trí đất công của thôn để sử dụng với mục đích riêng.

Đặc biệt, năm 2018, ông Phạm Văn Khoa đã tự ý bán tài sản (01 chiếc tivi) của thôn được người dân trao tặng để mưu cầu cho lợi ích cá nhân, không thông qua ý kiến nhân dân. Sự việc này vẫn đang trong thời gian giải quyết nhưng mới đây ông Phạm Văn Khoa lại tiếp tục được “tín nhiệm”, bầu làm Bí thư Chi bộ thôn Vị Thượng. Được biết, năm 2020, ông Phạm Văn Khoa cũng từng bị kỷ luật khiển trách vì không trung thực trong việc kê khai hồ sơ lý lịch Đảng.

Nhiều vi phạm đất đai được người dân tố cáo, đại diện xã Trung Lương cho biết, sẽ cho điều tra, xác minh.

Trả lời PV Báo điện tử Xây dựng về vấn đề này, tại buổi làm việc, ông Đặng Hồng Khánh – Bí thư Đảng ủy xã Trung Lương xác nhận việc ông Khoa bán chiếc tivi và thiếu trung thực trong việc kê khai lý lịch là đúng. Xã đã có biện pháp xử lý đối với ông Khoa. Tuy nhiên, việc xử lý trách nhiệm sau 1 năm, ông Khoa đã khắc phục nên tiếp tục được “tín nhiệm” làm Bí thư Chi bộ thôn.

Ông Khánh cũng khẳng định: “Việc bầu cử diễn ra đúng quy định pháp luật, việc ông Khoa được tín nhiệm và tiếp tục được làm Bí thư Chi bộ thôn là hết sức bình thường”.

Về nội dung nhiều người dân thôn Vị Thượng phản ánh việc Bí thư Đảng ủy xã Trung Lương có hành vi “tiếp tay” cho em họ tự ý xây dựng nhà thờ trên đất nông nghiệp, mà đất này trước đó, vốn cũng là đất công.

Ông Đặng Hồng Khánh – Bí thư Đảng ủy xã Trung Lương cho biết: “Việc xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp như phản ánh là có. Tuy nhiên, vi phạm này đã diễn ra từ lâu nên khó xử lý”.

Theo phản ánh của người dân thôn Vị Thượng, phần đất thuộc hành lang an toàn giao thông (giáp tuyến Quốc lộ 21B) được một số lãnh đạo thôn, xã phân lô để bán, người dân muốn mua phải “cọc” trước 20 triệu. Chánh Thanh tra huyện Bình Lục cho biết, sẽ thanh tra, làm rõ việc này.

Có thể thấy, hàng loạt vi phạm tại thôn Vị Thương đang diễn ra trước sự buông lỏng quản lý của chính quyền xã Trung Lương và chỉ đến khi có phản ánh của người dân thì lãnh đạo xã mới nắm được và tìm phương án xử lý. Điều thấy lạ là Bí thư Đảng ủy xã Trung Lương đang sinh sống tại thôn Vị Thượng nhưng nhiều sai phạm tại thôn nhà, ông này lại không nắm được? Vậy cấp ủy, chính quyền xã Trung Lương đã thực sự sâu sát và quan tâm tới quần chúng nhân dân hay chưa?

Vì sao một làng quê bề ngoài nhìn có vẻ bình yên nhưng sâu thẳm bên trong lại có nhiều rối ren, xáo trộn đến vậy? Đáng buồn hơn, việc khiếu kiện này không chỉ đơn thuần là những người dân sống tại quê hương mà còn do chính những người con sống xa quê – Hội đồng hương thôn Vị Thượng sống có phản ánh, khiếu kiện từ nhiều năm nay.

Được biết, huyện Bình Lục đang phấn đấu đạt huyện nông thôn mới vào năm 2024, câu chuyện bất bình nêu trên liệu chỉ diễn ra tại thôn Vị Thượng hay còn có nhiều các thôn, xã khác?

Để giải quyết dứt điểm những tồn tại nêu trên, đề nghị UBND tỉnh Hà Nam, huyện Bình Lục khẩn trương vào cuộc kiểm tra xử lý, có biện pháp răn đe, ngăn chặn kịp thời; cũng cần xử lý nghiêm những tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm gây bức xúc, gây khiếu kiện kéo dài nhiều năm nay.