(Xây dựng) – Mô hình bất động sản homstay, farmstay đang ngày càng phát triển nở rộ tại các thành phố lớn và một số tỉnh miền núi. Tuy nhiên, khung pháp lý về homestay, farmstay lại gần như chưa cụ thể và cần có sự quản lý chặt chẽ bởi vấn đề an ninh, cháy nổ, đặc biệt khi farmstay hiện chủ yếu được xây dựng trên đất nông nghiệp.

Tại Ninh Bình, các homestay đa dạng với giá từ vài trăm đến 1 triệu đồng.

Nở rộ bất động sản homestay, farmstay

Trong những năm gần đây xu hướng bất động sản homestay, farmstay trở thành lựa chọn của nhiều du khách, đặc biệt là du khách nước ngoài khi đến Việt Nam. Tuy nhiên, việc để bất động sản homestay, các căn hộ tự doanh phát triển ồ ạt đang khiến cho thị trường lưu trú xuất hiện các sản phẩm không đạt chuẩn, ảnh hưởng đến chất lượng du lịch. Thêm vào đó là những bất cập của farmstay, bởi các dự án này chủ yếu được xây dựng trên đất nông nghiệp.

Tại Ninh Bình, lướt qua vài trang mạng có thể thấy, vài chục các homestay tự doanh cho thuê với giá từ vài trăm nghìn đồng đến 1 triệu đồng. Ngoài một số dự án, các homestay chủ yếu là các căn hộ của gia đình tự thiết kế, xây dựng, bố trí các tính năng rồi cho thuê. Một số khác là các hộ tư nhân có đất đồi, rồi tự phân ô, chia nhỏ để xây dựng thành các farmstay để phục vụ khách lưu trú. Theo một số người dân địa phương, các cơ sở lưu trú này không đảm bảo vấn đề môi trường và tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây an toàn về cháy nổ, đặc biệt là vấn đề an ninh khi có khách nước ngoài đến lưu trú lâu ngày.

Tại Quảng Ninh, sản phẩm homestay trở nên phong phú, đa dạng với nhiều loại hình. Vào vai khách hàng có nhu cầu thuê Villa homestay, chúng tôi được nhân viên tư vấn giới thiệu về một Villa homestay view biển đẳng cấp mang tên Mémoire suite Hạ Long có giá 10 triệu đồng/ 2 ngày, 1 đêm gồm 5 phòng ngủ, 6 giường, 1 bếp và hệ thống bể bơi, dịch vụ tiêu chuẩn 4 sao.

Sau khi gửi các hình ảnh của khu Villa, một nữ nhân viên tư vấn tên Yến nhanh nhẹn: “Căn Villa này chị có thể ở được trên 10 người và cũng không cần phải làm giấy tờ thủ tục. Chị chỉ cần ưng ý, chốt căn là bên em bàn giao ngay”.

Giới thiệu về giá thành mềm hơn, Yến tiếp tục giới thiệu về căn Villa homestay nằm trong tổ hợp của Tập đoàn Bim xung quanh là Khu chung cư Greenbay, Khu Villa Coral Bay, Villa Little Viet Nam, Resort Royal Lotus có giá 5 triệu /2 ngày, 1 đêm. Thủ tục pháp lý để bàn giao sử dụng các căn này cũng khá đơn giản, chỉ cần 1 trong 10 người của đoàn có chứng minh nhân dân là được… Điều này cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn, đặc biệt khi đại dịch Covid – 19 đang có dấu hiệu tái bùng phát trở lại.

Theo số liệu thống kế của Xây dựng Quảng Ninh, tính đến tháng 8, trên địa bàn có khoảng 500 căn hộ dạng homestay, condotel đã được các chủ đầu tư bàn giao cho nhà đầu tư thứ cấp. Tuy nhiên, các căn hộ trên mới chỉ được cấp phép để ở và chưa được thừa nhận là căn hộ khách sạn để kinh doanh.

Một căn Villa homestay nằm trong tổ hợp của Tập đoàn Bim (Ảnh do nhân vật cung cấp).

Còn thiếu cơ sở pháp lý về homestay, farmstay ?

Trao đổi với PV Báo điện tử Xây dựng về hành lang pháp lý của homestay, ông Lê Hoàng Châu - Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: “Homestay là hình thức du lịch trải nghiệm cùng người dân bản địa (có thể là người dân tộc thiểu số, có thể là người Kinh…), khách du lịch đến đó và sống cùng người dân. Homestay bao giờ cũng gắn liền với gia chủ, còn một số cơ sở lưu chú du lịch, dù ở trong vùng dân tộc nhưng không cùng gia chủ thì không gọi là homestay”.

“Homestay trong Luật Kinh doanh bất động sản là cá nhân và hộ gia đình khi kinh doanh thì phải có đăng ký kinh doanh và nộp thuế. Nhưng loại homestay không hình thành ra Công ty vì từng gia đình, họ có quyền đăng ký kinh doanh, nộp thuế và không cần thành lập công ty, Hiện nay đa số bà con vùng dân tộc làm homestay nhưng không đăng ký kinh doanh, không nộp thuế. Nếu đăng ký kinh doanh nó cũng hợp pháp với người đến cư trú, bởi người đến ở người ta cũng muốn đế nơi được đăng ký kinh doanh đàng hoàng thì còn được pháp luật bảo vệ một cách đầy đủ. Loại hình này chưa quy định chặt”, ông Lê Hoàng Châu cho biết.

Ông Lê Hoàng Châu cũng phân tích: “Homestay hiện nay có 2 loại. Loại thứ nhất là khách du lịch đến ở để trải nghiệm cuộc sống cùng không gian của bà con để hiểu họ sinh hoạt như thế nào.

Loại thứ hai là homestay tham gia cùng bà con đi nương rẫy ra ruộng đồng, cùng sinh hoạt, ban ngày tham gia sản xuất với bà con để trải nghiệm đây gọi là farmstay.

Farmstay cần có hành lang pháp lý bởi các cơ sở lưu trú chủ yếu xây trên đất nông nghiệp mà không được cấp phép. Cái đó không gọi là homestay vì không sống chung với gia chủ. Cái này gọi là du lịch trải nghiệm sản xuất nông nghiệp và sinh hoạt nông thôn. Cái này hành lang pháp lý còn thiếu, pháp luật quy định phải xây dựng theo quy hoạch, chứ không phải ai muốn làm thì làm.

Tại các vùng dân tộc thiểu số, nếu có đăng ký kinh doanh thì nên dùng cơ chế khoán hộ cho bà con, gọi là ấn định thuế, có chiếu cố tùy theo từng hoàn cảnh, ví dụ thiên tại dịch bệnh mất mùa thì phải xem lại ấn định thuế. Cần linh hoạt cho bà con”.

“Theo tôi, cơ sở pháp lý về homestay pháp luật đã quy định đầy đủ. Các địa phương muốn làm homestay để thu hút khách du lịch, cần có quy hoạch cụ thể như số lượng nhà đạt chuẩn homestay hay đưa các tiêu chuẩn như công trình nhà vệ sinh, kết nối internet… Điều này đòi hỏi các địa phương phải có đề án phát triển homestay”, ông Lê Hoàng Châu chia sẻ.

Đại diện phía Vụ Pháp chế (Bộ Xây dựng) cũng cho rằng, dự án homestay cũng giống như một dự án đầu tư xây dựng bình thường. Tất cả các dự án đầu tư xây dựng nói chung đã bao gồm cả loại hình này, nó giống như dự án đầu tư xây dựng bình thường, vẫn được điều tiết bởi pháp luật xây dựng và các pháp luật liên quan. Có chăng là câu chuyện vận hành khai thác, sử dụng sau này. Họ xin dự án là mục đích khác nhưng sau đó lại điều chỉnh công năng dưới dạng là homestay, vấn đề này cần siết quản lý ở những giai đoạn sau.

Báo điện tử Xây dựng sẽ tiếp tục thông tin.