(Xây dựng) - Công trình qua 2 lần thanh tra điều phát hiện sai phạm. Hàng loạt cán bộ phải bị đề nghị xử lý và chuyển cho Cơ quan Cảnh sát điều tra. Thế nhưng đến nay, vụ việc chỉ dừng lại mức độ xử lý hành chính.

Bẻ cong đường gây thiệt hại ngân sách hơn 10 tỷ đồng.

Bẻ cong đường vào đất “quan”

Theo hồ sơ dự án, tháng 8/2006, UBND tỉnh Trà Vinh phê duyệt đầu tư dự án tuyến đường số 1 với tổng mức đầu tư hơn 141 tỷ đồng do Sở Giao thông vận tải làm chủ đầu tư. Theo Kết luận Thanh tra, trong quá trình khảo sát hiện trường ban đầu, Công ty Tư vấn xây dựng giao thông 533 - Chi nhánh Thành phố Hồ Chí Minh, đơn vị được chỉ định tư vấn khảo sát lập hồ sơ đầu tư xây dựng đã có báo cáo không thể xây dựng đường theo kế hoạch đã duyệt. Bởi tim đường tại điểm đầu tuyến chỉ cách cầu Ô Xây trên Hương lộ 11 là 80m, không đảm bảo an toàn giao thông.

Sau khi có kết luận của đơn vị tư vấn, cuối tháng 11/2004, Sở Giao thông vận tải có tờ trình bổ sung quy hoạch ba tuyến đường gửi đến UBND tỉnh Trà Vinh. Trong đó, đề xuất vị trí tuyến đường số 1 có điểm đầu giáp Hương lộ 11, tại điểm cách Quốc lộ 54 khoảng 800 hoặc 900m (lệch so với tờ trình ban đầu từ 15 đến 115m), điểm cuối đường như ban đầu, nhưng chiều dài tuyến đường được nâng lên 2.900m, tăng thêm 700m so với phê duyệt ban đầu. Tuy nhiên, đề xuất này không được UBND tỉnh Trà Vinh trả lời.

Hai năm sau, đến ngày 4/8/2006, UBND tỉnh Trà Vinh ban hành Quyết định phê duyệt dự án đầu tư công trình này với tổng mức đầu tư hơn 141 tỷ đồng. Theo tờ trình của Sở Giao thông vận tải, dự án được điều chỉnh quy mô xây dựng, đoạn từ km 2+378,78 đến km 3+010,47 từ hai làn xe lên thành 4 làn xe, chiều rộng phần xây dựng từ 19,5m tăng lên 26m, nâng chiều dài tuyến đường lên 810m so với ban đầu (từ 2.200m lên hơn 3.000m). Tổng dự toán bổ sung phần mở rộng công trình hơn 14 tỷ đồng, nâng tổng mức đầu tư cả công trình lên hơn 160 tỷ đồng. Theo các cơ quan chức năng, sở dĩ tuyến đường số 1 được bẻ cong là do nhiều cán bộ Sở Giao thông vận tải và Ban Quản lý dự án đường số 1 tại Trà Vinh cố tình làm sai để trục lợi.

Đến năm 2009, dự án ngừng thi công do người dân khiếu nại. Lúc bấy giờ, UBND tỉnh lập Đoàn Thanh tra và phát hiện nhiều sai phạm có dấu hiệu trục lợi của một số cán bộ thực hiện dự án. Sau đó, dự án ngưng thực hiện. Tháng 10/2010, UBND tỉnh Trà Vinh công bố kết luận dự án tuyến đường số 1, theo đó, trong quá trình triển khai dự án, Ban Giám đốc Sở Giao thông vận tải có nhiều sai phạm nghiêm trọng như: Tự ý thay đổi thiết kế, “nắn” con đường này vào đất của nhiều cán bộ để được giải tỏa bồi thường, tự ý điều chỉnh giá dự thầu và cho nhà thầu không đủ năng lực thi công.

Cụ thể, Sở Giao thông vận tải tỉnh Trà Vinh cố tình nắn con đường vào đất của hơn 20 cán bộ của tỉnh; trong đó có Giám đốc Sở Giao thông vận tải và 7 cán bộ của Sở để được hưởng bồi thường, giải tỏa. Thanh tra xác định, việc điều chỉnh làm con đường số 1 dài thêm 700m đã kéo theo vốn đầu tư đội lên hơn 160 tỷ đồng. Cây cầu Ô Xây còn mới đang khai thác có thể phải đập bỏ và xây cầu mới thấp hơn để giảm nguy cơ tai nạn giao thông (chi phí ước tính hơn 10 tỷ đồng).

UBND tỉnh Trà Vinh đề nghị kiểm điểm Giám đốc Sở Giao thông vận tải và các cán bộ có liên quan. Đối với ông Nguyễn Trung Hoàng - Giám đốc Ban Quản lý các dự án giao thông là đại diện chủ đầu tư, đồng thời nguyên là Chủ tịch Hội đồng thẩm định thiết kế, dự toán, thành viên Tổ chuyên gia giúp việc đấu thầu nhưng không làm hết trách nhiệm để xảy ra nhiều sai phạm. Thanh tra đề nghị, ông Nguyễn Trung Hoàng phải chịu trách nhiệm chung cho tất cả sai phạm như: Dự án sai chủ trương, sai quy hoạch, sai trình tự. Sai phạm trong quá trình xét thầu, thể hiện sự thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện chủ trương của UBND tỉnh cũng như việc quản lý dự án đầu tư xây dựng…

Hai bên đường người dân thả bò.

Và tiếp tục sai phạm

Tháng 2/2017, UBND tỉnh Trà Vinh cho triển khai xây dựng dự án tuyến đường số 1 nội ô thành phố Trà Vinh. Sở Giao thông vận tải tỉnh này được giao làm chủ đầu tư, ký kết hợp đồng với doanh nghiệp tư nhân Bình An thực hiện dự án theo hình thức: Xây dựng - chuyển giao (BT). Theo hợp đồng ký kết, dự án có vốn chủ sở hữu và tiến độ huy động là 25 tỷ đồng; vốn vay và tiến độ huy động là hơn 88 tỷ đồng. Tổng nguồn vốn do doanh nghiệp Bình An chịu trách nhiệm và đứng ra thi công.

Khi dự án hoàn thành, nhà đầu tư sẽ được Nhà nước giao đất để thu hồi vốn. Quỹ đất là số đất hai bên đường với diện tích 34.420m2, đơn giá đất ở giao nhà đầu tư là 2.632.000đ/m2. Cuối năm 2018, công trình thi công hoàn thành.

Tháng 6/2019, Thanh tra tỉnh Trà Vinh có báo cáo về việc thực hiện dự án tuyến đường số 1, lần 2. Theo đó, Thanh tra tỉnh cho rằng, sau khi tỉnh cho thi công lại dự án trên nhưng nguồn vốn ngân sách khó khăn nên thực hiện theo hình thức BT. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện chuyển đổi hình thức đầu tư từ ngân sách sang hình thức đầu tư đối tác công tư (PPP) nhưng thủ tục đầu tư dự án theo hợp đồng BT thì chưa đủ cơ sở pháp lý theo quy định về Luật Đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư, quy định của Chính phủ…

Mặt khác, hồ sơ của dự án còn thiếu sót: Kế hoạch sử dụng đất chưa được các cấp thẩm quyền phê duyệt. Ngoài ra, theo Luật Đất đai tại thời điểm tính giá đất là thời điểm có quyết định giao đất hoặc cắm mốc giao đất ngoài thực địa nhưng hồ sơ lại quy định giá đất cụ thể, quy hoạch tỷ lệ 1/500 được Nhà nước phê duyệt chưa có, trình tự tổ chức đấu thầu, lựa chọn nhà đầu tư, đấu giá đất chưa đúng theo quy định, các điều khoản miễn trừ theo mẫu…

Thanh tra kiến nghị, UBND tỉnh làm việc với nhà đầu tư theo hướng thỏa thuận từ giao quỹ đất sang giao bằng tiền. Nếu nhà đầu tư đồng ý thì UBND tỉnh lập thủ tục báo cáo với Thủ tướng Chính phủ xin chủ trương sử dụng phần diện tích 34.420m2 để bán đấu giá lấy nguồn tiền chi trả cho nhà đầu tư, trong đó, bù lãi suất, phạt chậm trễ. Kiểm điểm trách nhiệm đối với các cá nhân vi phạm phạm thuộc Sở Giao thông vận tải, Sở Kế hoạch và Đầu tư…

Và vụ việc đến nay vẫn giậm, chân tại chỗ. Điều lạ cán bộ có liên quan được thăng chức và tiếp tục ký văn bản lạ lùng.

Bài cuối: Bao giờ xử lý dứt điểm?