(Xây dựng) – Chỉ trong một thời gian ngắn, tỉnh Bắc Giang đã liên tiếp “tuýt còi” hàng loạt doanh nghiệp có hành vi vi phạm trong lĩnh vực khai thác đất san lấp. Điều này cho thấy nhiều chủ mỏ sẵn sàng “ngó lơ” các quy định của pháp luật, thu lợi bất chính, làm “chảy máu” tài nguyên.

Khu vực khai thác của Công ty Tiền Phương Bắc tại khu vực thôn Má Bắp, xã Hương Lạc, huyện Lạng Giang.

Theo thông tin từ Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Bắc Giang, trong những năm gần đây, mỗi năm trên địa bàn tỉnh thu hồi khoảng 600ha đất để phục vụ các công trình, dự án, tương đương với nhu cầu đắp nền khoảng 3 triệu m3. Trong khi đó, theo quy hoạch đất san lấp mặt bằng của tỉnh Bắc Giang, hiện nay mới chỉ có 33 doanh nghiệp được cấp phép khai thác đất.

Việc quy hoạch điểm mỏ còn ít, nhiều nơi chưa phù hợp, quy mô nhỏ, mang tính chất manh mún, thậm chí có điểm nằm ở nơi hẻo lánh, giao thông đi lại khó khăn, chưa thu hút nhà đầu tư khai thác nên không đáp ứng được nhu cầu đất san lấp thực tế phát sinh của các công trình xây dựng, gây thiếu hụt cục bộ tại một số địa phương.

Trên thực tế, các mỏ khai thác đất được cấp phép hiện nay chỉ đáp ứng được khoảng 1,5 – 2 triệu m3/năm, khoảng 60% nhu cầu san lấp, đắp nền trên địa bàn. Trong khi các dự án lại đòi hỏi cao về tiến độ dẫn đến việc nhiều chủ mỏ sẵn sàng bỏ qua các quy định của pháp luật khi khai thác vượt ranh giới được cấp phép, dùng xe quá khổ, quá tải để vận chuyển… gây thất thoát cho nhà nước, làm “chảy máu” tài nguyên thiên nhiên.

Trước thực trạng đó, chỉ trong vài tháng gần đây, tỉnh Bắc Giang đã liên tiếp ra các quyết định xử phạt trong lĩnh vực này. Theo đó, ngày 23/07/2021, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang đã có Quyết định số 1530/QĐ-XPVPHC, xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực khoáng sản đối với Công ty TNHH Một thành viên Tiền Phương Bắc (Công ty Tiền Phương Bắc) vì đã có hành vi, vi phạm: Khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường (đất làm vật liệu san lấp) không sử dụng vật liệu nổ công nghiệp có tổng diện tích vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác (theo bề mặt) từ 1,5ha trở lên tại khu vực thôn Má Bắp, xã Hương Lạc, huyện Lạng Giang (cụ thể: Tổng diện tích vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác theo Giấy phép khai thác khoáng sản số 359/QĐ-UBND ngày 5/5/2020 của UBND tỉnh là 15.42lm2, với chiều cao khai thác hình quân 2,5m, khối lượng khai thác 38.552,5m3 đất làm vật liệu san lấp).

Tại quyết định này, Công ty Tiền Phương Bắc đã bị xử phạt với số tiền 100 triệu đồng, đồng phải nộp lại số lợi bất hợp pháp trong lĩnh vực khoáng sản do thực hiện hành vi vi phạm hành chính (38.552,5m3 đất san lấp mặt bằng) được quy đổi bằng tiền là 462.630.000 đồng.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp phải thực hiện biện pháp khắc phục hậu quả chấm dứt hành vi vi phạm trên; cải tạo phục hồi môi trường và thực hiện các giải pháp đưa khu vực đã khai thác vượt ra ngoài phạm vi được phép khai thác về trạng thái an toàn.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Nghiêm Phú Sơn - Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Lạng Giang cho biết, ngày 15/7/2021, các cơ quan chuyên môn huyện đã phối hợp với UBND xã Hương Lạc kiểm tra xác minh và phát hiện sai phạm của Công ty Tiền Phương Bắc. Đến ngày 19/7, UBND huyện Lạng Giang đã có tờ trình số 40/TTr-UBND về việc đề nghị xử phạt vi phạm hành chính đối với Công ty Tiền Phương Bắc.

“Đơn vị này cũng mới được cấp phép khai thác vào tháng 5/2020. Do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên cũng doanh nghiệp cũng chỉ mới khai thác lại. Ngay sau khi phát hiện sai phạm, UBND huyện Lạng Giang đã ngay lập tức có tờ trình đề nghị UBND tỉnh xử phạt đơn vị này, đến nay, doanh nghiệp cũng đã nhận thức được sai phạm và chấp hành nộp phạt đầy đủ với số tiền hơn 500 triệu đồng. Trong thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục kiểm tra, giám sát việc khai thác của đơn vị này, tránh để xảy ra những sai phạm tương tự”, ông Sơn thông tin.

Tiếp đó, ngày 02/8, tỉnh Bắc Giang tiếp tục có Quyết định số 1625/QĐ-XPVPHC xử phạt đối với Công ty TNHH MTV Thương mại Bá Thiết (trụ sở chính xóm Chiền, xã Nội Hoàng, huyện Yên Dũng) với tổng số tiền 120 triệu đồng với các hành vi tương tự như Công ty Tiền Phương Bắc.

Công ty TNHH MTV Thương mại Bá Thiết đã có hành vi, vi phạm khai thác khoáng sản (đất làm vật liệu san lấp) có tổng diện tích vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác (theo bề mặt) từ 0,1ha đến dưới 0,5ha tại khu vực thôn Xi, xã Nội Hoàng, huyện Yên Dũng.

Việc khai thác của Công ty TNHH MTV Thương mại Bá Thiết đã nhiều lần bị người dân phản ánh.

Theo kết quả kiểm tra, xác minh, đo đạc thực tế ngày 5/7/2021 của Sở Tài nguyên và Môi trường: Công ty TNHH MTV Thương mại Bá Thiết đã khai thác vượt ra ngoài ranh giới khu vực được phép khai thác theo Quyết định số 367/QĐ-UBND ngày 6/5/2020 của UBND tỉnh, với diện tích là 2,864m2, khối lượng đất khai thác là 9.767 m3 đã vận chuyển đi làm vật liệu san lấp tại Khu công nghiệp Vân Trung, huyện Việt Yên.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Văn Thưởng, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Dũng cho biết: “Hiện tại, doanh nghiệp cũng đã chấp hành và nộp phạt theo quyết định xử phạt của UBND tỉnh Bắc Giang. Về việc kiểm tra, giám sát huyện cũng giao cho UBND xã thường xuyên kiểm tra, tuy nhiên do rơi vào thời điểm tập trung phòng, chống dịch Covid-19 nên việc kiểm tra, giám sát cũng chưa được đảm bảo”.

Được biết, Công ty Bá Thiết được UBND tỉnh Bắc Giang cấp giấy phép khai thác khoáng sản số 367/QĐ-UBND ngày 6/5/2020 tại khu vực Hòn Bỏng Lớn, thôn Xi, xã Nội Hoàng, huyện Yên Dũng. Theo đó, doanh nghiệp này khai thác khoáng sản để phục vụ xây dựng công trình giao thông trên địa bàn huyện Yên Dũng, huyện Việt Yên và thành phố Bắc Giang. Diện tích khu vực khai thác 3,9ha, trữ lượng mỏ 394,766m2, công suất khai thác 96.000m3/năm.

Trước đó, đơn vị này cũng đã lọt vào tầm ngắm của Thanh tra tỉnh Bắc Giang. Cụ thể, ngày 12/3/2020, Chánh thanh tra tỉnh Bắc Giang Trương Văn Nam đã ký quyết định thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật trong việc cấp phép, quản lý, khai thác tài nguyên đất, đá, cát, sỏi; tiến hành thanh tra về chấp hành pháp luật đối với Công ty TNHH MTV Thương mại Bá Thiết liên quan đến việc khai thác mỏ đất.