(Xây dựng) - Tổng cục Thống kê vừa công bố Báo cáo xu hướng sản xuất, kinh doanh ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và xây dựng quý II/2024 và dự báo quý III/2024. Tổng số doanh nghiệp trả lời trong kỳ điều tra quý II/2024 là 6.056 doanh nghiệp ngành Xây dựng.

Hai yếu tố thường ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp xây dựng là “giá nguyên vật liệu tăng cao” và “không có hợp đồng xây dựng mới”. (Ảnh minh họa)

28,8% doanh nghiệp dự báo hoạt động thuận lợi hơn

Theo Báo cáo, hoạt động sản xuất kinh doanh (SXKD) của các doanh nghiệp xây dựng quý II/2024 tốt hơn quý I/2024 với 26,4% doanh nghiệp nhận định thuận lợi hơn; 42,9% doanh nghiệp nhận định giữ ổn định và 30,7% doanh nghiệp nhận định khó khăn hơn.

Dự báo quý III/2024 so với quý II/2024, các doanh nghiệp xây dựng nhận định tốt lên với 28,8% doanh nghiệp dự báo thuận lợi hơn; 43,1% nhận định giữ ổn định và 28,1% dự báo khó khăn hơn.

Về sử dụng lao động, kết quả khảo sát quý II/2024 cho thấy, có 21,9% doanh nghiệp nhận định lao động trong doanh nghiệp tăng so với quý I/2024; 60,1% doanh nghiệp nhận định lao động không đổi và 18% doanh nghiệp nhận định lao động giảm. Dự báo quý III/2024 so với quý II/2024 có 24,6% doanh nghiệp nhận lao định lao động tăng; 62,7% doanh nghiệp nhận định không đổi và 12,7% doanh nghiệp nhận định lao động giảm.

Đối với lao động thường xuyên, dự báo quý III/2024 có 11,4% doanh nghiệp nhận định lao động thường xuyên tăng so với quý II/2024; 80,6% doanh nghiệp nhận định không đổi và 8% doanh nghiệp nhận định giảm.

Đối với lao động thời vụ, dự báo có 23,6% doanh nghiệp nhận định lao động thời vụ tăng so với quý II/2024; 62,7% doanh nghiệp nhận định không đổi và 13,7% doanh nghiệp nhận định giảm.

Chi phí nguyên vật liệu trực tiếp dùng cho hoạt động xây dựng luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất trong tổng chi phí sản xuất của doanh nghiệp xây dựng. Trong quý II/2024, có 47,3% doanh nghiệp nhận định chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tăng so với quý I/2024; 36,5% doanh nghiệp nhận định không đổi và 16,2% doanh nghiệp nhận định giảm. Quý III/2024, có 46,7% doanh nghiệp dự báo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp tăng so với quý II/2024; 41% doanh nghiệp nhận định không đổi và 12,3% doanh nghiệp dự báo giảm.

Còn với yếu tố hợp đồng xây dựng mới, các doanh nghiệp nhận định hợp đồng xây dựng mới nhiều hơn quý II/2024 với 81,1% doanh nghiệp nhận định tăng và không đổi; 18,9% doanh nghiệp nhận định số lượng hợp đồng xây dựng mới giảm.

44,8% doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về nguyên vật liệu

Trong lĩnh vực vay vốn phục vụ SXKD, có 75,8% doanh nghiệp vay ngân hàng; 12,3% doanh nghiệp vay người thân, bạn bè; 7,2% doanh nghiệp vay tổ chức tín dụng khác; 3,3% doanh nghiệp vay nhân viên ngân hàng, tổ chức tín dụng không qua thủ tục chính thức; 1,4% doanh nghiệp vay từ các nguồn khác.

Trong số các doanh nghiệp có vay vốn ngân hàng phục vụ SXKD, chỉ có 39,7% doanh nghiệp tiếp cận được các khoản vay ưu đãi; 60,3% doanh nghiệp không tiếp cận được các nguồn vay ưu đãi.

Nhận định về tình hình vay vốn cho hoạt động SXKD, Tổng cục Thống kê cho biết: Có 19% doanh nghiệp nhận định vay vốn quý II/2024 thuận lợi hơn quý I/2024, 58,5% doanh nghiệp nhận định không thay đổi, 22,5% doanh nghiệp nhận định vay vốn khó khăn hơn. Dự báo quý III/2024, có 17,6% doanh nghiệp nhận định vay vốn thuận lợi hơn quý II/2024, 61,7% doanh nghiệp nhận định không thay đổi, 20,7% doanh nghiệp nhận định vay vốn khó khăn hơn quý II/2024.

Hai yếu tố thường ảnh hưởng nhiều nhất đến hoạt động SXKD của doanh nghiệp xây dựng là “giá nguyên vật liệu tăng cao” và “không có hợp đồng xây dựng mới”. Theo khảo sát trong quý II/2024, yếu tố ảnh hưởng nhiều nhất đến SXKD của doanh nghiệp là yếu tố “giá nguyên vật liệu tăng cao” với 47,1% số doanh nghiệp; yếu tố “không có hợp đồng xây dựng mới” với 46,9% số doanh nghiệp.

Dự báo trong quý III/2024, các doanh nghiệp cho rằng yếu tố “giá nguyên vật liệu tăng cao” ảnh hưởng nhiều nhất với 46,5% doanh nghiệp, yếu tố “không có hợp đồng xây dựng mới” với 41,6% doanh nghiệp.

Để tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho hoạt động SXKD, doanh nghiệp xây dựng kiến nghị Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương đồng hành, hỗ trợ. Cụ thể, có 44,8% doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về nguyên vật liệu như đảm bảo nguồn cung, bình ổn giá nguyên vật liệu; 43,5% doanh nghiệp đề nghị được hỗ trợ về vốn cho SXKD như được vay vốn ưu đãi, thủ tục vay vốn thuận lợi và nhanh chóng hơn, giảm lãi suất cho vay.

39,4% doanh nghiệp đề nghị thông tin đấu thầu cần công khai, minh bạch; 32,7% doanh nghiệp đề nghị tiếp tục cắt giảm thủ tục hành chính; 27% doanh nghiệp đề nghị được bàn giao mặt bằng đúng tiến độ để đảm bảo thời gian thi công đúng hợp đồng đã ký kết; 24,8% doanh nghiệp đề nghị phải có chế tài xử phạt các chủ đầu tư chậm thanh quyết toán nợ đọng xây dựng cơ bản để doanh nghiệp xây dựng quay vòng vốn cho hoạt động SXKD.

Các yếu tố ảnh hưởng đến hoạt động SXKD của doanh nghiệp xây dựng quý II/2024 và quý III/2024 (đơn vị: %). (Ảnh: Tổng cục Thống kê)

Ngoài ra, các doanh nghiệp, nhà thầu xây dựng kiến nghị Chính phủ, Bộ, ngành, địa phương xây dựng thêm các kênh hỗ trợ trực tiếp doanh nghiệp như giải đáp thắc mắc, hướng dẫn cụ thể quy trình, thủ tục đấu thầu, giải quyết khiếu nại trong đấu thầu. Đồng thời kiến nghị cần quy định rõ hơn về chế tài xử phạt đối với trường hợp các cơ quan có thẩm quyền buông lỏng giám sát, kiểm tra trong đấu thầu để đảm bảo việc đấu thầu được công khai, minh bạch và bình đẳng đối với tất cả các doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, giá xăng, dầu biến động thất thường, số lần điều chỉnh tăng giá nhiều hơn điều chỉnh giảm giá dẫn đến chi phí đầu vào của doanh nghiệp xây dựng vượt dự toán nhiều. Do đó, doanh nghiệp mong muốn các cấp có thẩm quyền tiếp tục có các biện pháp mạnh hơn nữa để bình ổn giá xăng dầu.

Hiện nguồn cung một số nguyên vật liệu cũng chưa đáp ứng được nhu cầu, đặc biệt là một số nguyên vật liệu xây dựng phục vụ cho các tuyến đường giao thông trọng điểm của quốc gia như đất san lấp, cát san lấp, cát xây dựng, nhựa đường,…

Doanh nghiệp kiến nghị các cấp có thẩm quyền nhanh chóng có những biện pháp như cấp thêm mỏ mới, tăng công suất của các mỏ cũ hoặc có phương án điều chuyển một phần khối lượng nguyên vật liệu của những dự án có thời gian hoàn thành muộn hơn cho các dự án có yêu cầu hoàn thành sớm.