(Xây dựng) – Thành phố Cần Thơ có những bước phát triển mạnh mẽ trong bối cảnh phát triển chung của đất nước những năm qua. Thành phố đang xây dựng để hình thành diện mạo mới với đặc trưng là đô thị sinh thái sông nước. Sự phát triển diễn ra ở mọi mặt đời sống kinh tế xã hội. Trong đó, công tác quy hoạch và phát triển đô thị cũng đã góp phần không nhỏ trong xây dựng và phát triển TP Cần Thơ thời gian qua.

Chợ nổi Cái Răng - sản phẩm đặc thù du lịch sông nước.

Từ khi thành phố được công nhận là đô thị loại I trực thuộc Trung ương năm 2009, Cần Thơ đã quan tâm rất nhiều đến công tác quy hoạch xây dựng và phát triển đô thị. Ngành Xây dựng thành phố cũng luôn nhận được sự chỉ đạo, hướng dẫn sát sao của Bộ Xây dựng và sự hỗ trợ, tư vấn và giúp đỡ của các chuyên gia, tổ chức trong và ngoài nước.

Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1515/QĐ-TTg ngày 28/8/2013. Đến nay, công tác quy hoạch xây dựng, quy hoạch đô thị trên địa bàn thành phố cơ bản hoàn thiện: tỷ lệ phủ kín quy hoạch chung đô thị đạt 100%, đã lập và phê duyệt 07 đồ án chuyên ngành hạ tầng kỹ thuật đô thị (cấp nước, thoát nước, cao độ nền, chiếu sáng, quản lý chất thải rắn, nghĩa trang, cây xanh); quy hoạch phân khu đô thị các quận đã được phê duyệt, quy hoạch chung xây dựng xã đạt 100%, là cơ sở phục vụ cho việc đầu tư xây dựng các dự án, công trình đảm bảo đồng bộ, hài hòa cho bộ mặt đô thị của thành phố và từng quận, huyện.

Từ định hướng quy hoạch xây dựng được duyệt, ngành Xây dựng đã chung tay cùng các đơn vị và địa phương triển khai hoàn thành, đưa vào sử dụng, khai thác được nhiều dự án, công trình. Qua đó bổ sung không gian công cộng, một số trở thành điểm nhấn mới của đô thị (Cầu đi bộ bến Ninh Kiều, Đền tưởng niệm vua Hùng và hệ thống công viên sông Cần Thơ, sông Hậu ...); và trong thời gian ngắn tới, dự kiến hình thành Khu hành chính tập trung tại Trung tâm Văn hoá Tây Đô, là điểm nhấn trong hệ thống thiết chế văn hoá và hành chính của TP Cần Thơ, cũng như từng bước xác lập những nét mới trong bản sắc kiến trúc thành phố.

Hiện nay, Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã xác định mục tiêu xây dựng và phát triển TP Cần Thơ là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước vùng đồng bằng sông Cửu Long; là trung tâm của vùng về dịch vụ thương mại, du lịch, logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công nghệ, văn hóa, thể thao; là đô thị hạt nhân Vùng ĐBSCL; đời sống vật chất và tinh thần của người dân đạt mức cao; tổ chức Đảng và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; quốc phòng, an ninh được đảm bảo vững chắc”.

Ngành Xây dựng TP Cần Thơ xác định cần tập trung tham gia, phối hợp chặt chẽ trong công tác lập quy hoạch tỉnh theo pháp luật về quy hoạch trên cơ sở xác lập tầm nhìn về thành phố đáng sống với đặc trưng đô thị sinh thái sông nước. Thành phố định hướng những vùng công năng chủ đạo (vùng đô thị sinh thái Phong Điền – đóng vai trò là vùng dự trữ sinh thái của lưu vực sông Cần Thơ; vùng đô thị ven sông Hậu - đóng vai trò khai thác cảnh quan ven sông đặc trưng) khai thác yếu tố nước cũng như là những vùng đệm giữ năng lực thẩm thấu tự nhiên… Với cách làm cẩn trọng, tôn trọng giá trị tự nhiên, TP Cần Thơ có thể tận dụng cơ hội mới ngay trong những thách thức đang gặp phải.

Đô thị sông nước Cần Thơ.

Ở tầm vi mô, cấu trúc của các vùng chức năng được xác định có mối tương hỗ chặt chẽ với nhau, bổ trợ nhau là chuỗi cung ứng phục vụ đô thị. Mô hình này bổ sung vào hệ thống sản xuất lớn những khu vực dịch vụ nông nghiệp đô thị, vừa đóng vai trò cảnh quan đô thị, vừa cung cấp một phần cho nhu cầu của đô thị.

Với nhiệm vụ thứ hai, ngành Xây dựng đặt mục tiêu tập trung thực hiện: Xác định khung hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đô thị và đề xuất kế hoạch thực hiện, làm cơ sở đầu tư/thu hút đầu tư; Thúc đẩy hợp tác quốc tế trong nghiên cứu về quản trị đô thị, nhất là lĩnh vực ứng phó biến đổi khí hậu cũng như quản trị đô thị thông minh trong lĩnh vực kết cấu hạ tầng…

Việc điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung TP Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và lập Quy chế quản lý kiến trúc TP Cần Thơ hướng đến mục tiêu từng bước xác lập và phát huy bản sắc đặc trưng sinh thái sông nước Vùng ĐBSCL trong kiến trúc đô thị.

Với điểm xuất phát còn thấp, điều kiện về kinh tế còn hạn chế, nhưng TP Cần Thơ đã rất quan tâm, bắt tay xây dựng nền tảng quản lý đô thị thông minh từ những năm đầu của thập kỷ trước (khi chưa có quy định chung về mô hình khung, kiến trúc hệ thống thông tin trong nước). TP Cần Thơ hiện tích cực xây dựng mô hình quản lý thông minh ở các lĩnh vực. Lấy người dân là trung tâm. Từng bước mở rộng mức độ tham gia của các bên liên quan. Hiệu quả còn cần thời gian để đánh giá, nhưng về cơ bản đã đóng góp nhiều vào công cuộc cải thiện chất lượng quản lý đô thị tại Cần Thơ. Quản lý đô thị thông minh là chìa khoá để biến những chiến lược thành thực tiễn cuộc sống.