(Xây dựng) – Năm 2020 là năm đầy những khó khăn và thách thức đối với nền kinh tế Việt Nam nói chung và hoạt động của các doanh nghiệp, đơn vị sự nghiệp thuộc ngành Xây dựng nói riêng. Đứng trước những khó khăn ấy, Đảng uỷ và tập thể lãnh đạo Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (VIUP) đã chỉ đạo, động viên người làm việc bình tĩnh, kiên trì, nỗ lực sản xuất để vừa phòng chống dịch bệnh an toàn, vừa đảm bảo tiến độ chất lượng nhiệm vụ được giao. Bên cạnh đó Viện vẫn duy trì chiến lược mở rộng thị trường, tìm kiếm hợp tác trong và ngoài nước, thực hiện tiết kiệm chi tiêu để đảm bảo thu nhập cho người làm việc. Vượt qua mọi khó khăn, thách thức, năm 2020 đã trở thành năm thành công nhất trong những năm hoạt động của VIUP trên mọi mặt lĩnh vực.

PGS.TS.KTS Lưu Đức Cường - Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia.

Kết quả thực hiện nhiệm vụ năm 2020 và trọng tâm công tác năm 2021

Trong quá trình hình thành và phát triển, Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (VIUP) luôn xứng đáng là đơn vị đi đầu trong công tác nghiên cứu, tư vấn, chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ trong lĩnh vực quy hoạch xây dựng, góp phần không nhỏ vào sự phát triển của ngành Xây dựng. Tiếp tục phát huy tinh thần đó, trong năm 2021, VIUP triển khai nhiều nhiệm vụ trọng tâm, cốt lõi để hướng tới kỷ niệm 65 năm thành lập Viện.

Kết quả sản lượng ký hợp đồng thực hiện nhiệm vụ tư vấn năm 2020 tăng 5,5% so với năm 2019, thu nhập bình quân của viên chức và người làm việc đạt 9,5 triệu đồng/người, vượt mức nghị quyết đại hội viên chức lao động đề ra năm 2020 là 5,5%. So với bối cảnh hiện nay thì đây là một kết quả khả quan, thể hiện sự nỗ lực của toàn thể viên chức và người làm việc dưới sự chỉ đạo thống nhất của ban lãnh đạo Viện.

Năm 2020, đánh dấu sự tham gia tích cực và hiệu quả của Viện vào công tác quản lý nhà nước của Bộ Xây dựng. Các hoạt động nổi bật bao gồm: Tham gia thường trực Ban Tiêu chuẩn quy hoạch - hạ tầng kỹ thuật: Xây dựng danh mục rà soát và định hướng xây dựng mới hệ thống tiêu chuẩn. Chủ trì đính chính, sửa đổi một số nội dung của Quy chuẩn xây dựng Việt Nam 01:2019 về quy hoạch xây dựng; Tham gia Ban soạn thảo và Tổ Biên tập xây dựng Đề án “Đổi mới phương pháp quy hoạch đô thị và phát triển đô thị”; Tham gia Tổ chuyên gia liên ngành giúp việc Ban chỉ đạo Trung ương về chính sách nhà ở và thị trường bất động sản theo QĐ số 59/QĐ-BCĐNQ&TTBĐS ngày 21/01/2020; Tham gia Tổ Biên tập xây dựng Đề án “Phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045” để Bộ Xây dựng trình Bộ Chính trị; Góp ý về Quy chế quản lý Kiến trúc của Luật Kiến trúc; Tham gia góp ý Khung định hướng phát triển đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050; Tham gia góp ý, xây dựng Kế hoạch phòng chống thiên tai quốc gia giai đoạn 2021 - 2025…

So sánh giá trị sản lượng thực hiện toàn Viện trong 3 năm từ 2018 đến 2020.

Công tác nghiên cứu khoa học tiếp tục được đẩy mạnh theo chiều sâu. Năm 2020, Viện đã triển khai 5 đề tài trọng điểm cấp Bộ và 18 đề tài cấp Bộ đáp ứng phục vụ quản lý nhà nước ngành xây dựng và ở địa phương. Một số đề tài trọng điểm đã hoàn thành có thể kể đến như: “Đổi mới phương pháp luận về quy hoạch và quản lý phát triển đô thị”, “Nghiên cứu, đề xuất mô hình và giải pháp quản lý phát triển đô thị nén phát triển bền vững”, “Nghiên cứu quản lý phát triển quy hoạch xây dựng nông thôn mới khu vực ven đô thành phố lớn, giai đoạn 2015 - 2035”.

Đảng uỷ Viện đã lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện tốt việc tổ chức Đại hội các chi bộ trực thuộc nhiệm kỳ 2020 - 2022 và Đại hội Đảng bộ nhiệm kỳ 2020 - 2025 theo đúng tinh thần Chỉ thị 35-CT/TW của Bộ chính trị, Kế hoạch số 07-KH/ĐU ngày 30/10/2019 về Đại hội đảng các cấp trong Đảng bộ Bộ Xây dựng và Hướng dẫn số 09-HD/ĐU ngày 29/11/2019 của Đảng ủy Bộ Xây dựng về công tác nhân sự. Trong tháng 6/2020, Viện đã tổ chức thành công đại hội Đảng bộ Viện, bầu ra Ban chấp hành Đảng ủy và đồng chí Bí thư Đảng bộ nhiệm kỳ 2020 - 2025.

Năm 2020, cũng là năm VIUP tổ chức được nhiều hoạt động đoàn thể, công đoàn có ý nghĩa, như: Tổ chức tham quan cho toàn bộ cán bộ, nhân viên tại đảo Cát Bà - Hải Phòng, tổ chức giải Bóng đá VIUP 2020... Những hoạt động trên càng làm tăng thêm tinh thần đoàn kết và phấn khởi trong toàn đơn vị.

Hàng nằm, VIUP tổ chức nhiều hoạt động sôi nổi, có ý nghĩa.

Tiếp bước những kết quả đã đạt được, năm 2021, Viện đã đề ra các phương hướng nhiệm vụ quan trọng nhằm tiếp tục tăng cường hơn nữa chất lượng công tác chuyên môn và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho cán bộ, viên chức.

Cụ thể, tiếp tục đổi mới toàn diện, nâng cao chất lượng công tác quy hoạch để đáp ứng với tình hình thực tiễn. Năm 2021, Viện sẽ đặt trọng tâm vào các đồ án quy hoạch tỉnh và nhiệm vụ lập đồ án quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050. Tiếp tục nâng cao năng lực và xây dựng đội ngũ chuyên gia bằng hình thức đào tạo tại chỗ, đặc biệt đối với cán bộ trẻ để có thể đảm nhận tốt các loại hình đồ án quy hoạch mới theo Luật quy hoạch mới ban hành, năng lực tích hợp ngành khác vào đồ án quy hoạch xây dựng để Viện có thể chủ trì các đồ án dạng tích hợp do Bộ Xây dựng và địa phương giao và phối hợp với các đơn vị tư vấn các ngành khác.

Đồng thời, nghiên cứu lập đề án ứng dụng công nghệ GIS trong đồ án quy hoạch để làm công cụ quản lý quy hoạch xây dựng và nền tảng cho đô thị thông minh. Việc lập đồ án quy hoạch trên nền tảng GIS sẽ là yêu cầu tất yếu trong điều kiện cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra. Tăng cường công tác nghiên cứu lý luận về quy hoạch và quản lý phát triển đô thị. Năm 2021 Viện sẽ tiếp tục xây dựng các chương trình nghiên cứu mới gắn với các chương trình mục tiêu quốc gia và quản lý ngành trong đó nghiên cứu tích hợp quy hoạch xây dựng vào quy hoạch tổng thể quốc gia được ưu tiên.

Ngoài ra, VIUP cũng thúc đẩy tiến độ, nâng cao chất lượng, mở rộng và đa dạng hoá các loại hình nghiên cứu khoa học và dịch vụ tư vấn quy hoạch kiến trúc. Tiếp tục đẩy mạnh công tác nghiên cứu khoa học bởi đây là thế mạnh của Viện, gắn kết chặt chẽ với yêu cầu quản lý nhà nước trong lĩnh vực quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, quản lý phát triển đô thị, thiết kế công trình, góp phần thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ của ngành trong sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước nói chung và chiến lược phát triển ngành Xây dựng nói riêng. Nghiên cứu cơ sở khoa học và dữ liệu góp phần, bổ sung hoàn thiện hệ thống Văn bản pháp luật quy định về quy hoạch đô thị và nông thôn, quy hoạch hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch nông thôn mới, biến đổi khí hậu, đô thị tăng trưởng xanh, đô thị thông minh...

Hoàn thành các dự án điều tra, khảo sát sử dụng nguồn vốn sự nghiệp kinh tế; đề tài nghiên cứu khoa học đã được Bộ Xây dựng giao nhiệm vụ tồn đọng đã ký hợp đồng và đăng ký các dự án mới để thực hiện cho năm 2021 - 2022. Hoàn thành các đồ án quy hoạch lớn từ nguồn vốn địa phương và doanh nghiệp như: Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Hải Phòng; Điều chỉnh Quy hoạch chung Khu kinh tế Phú Quốc; Quy hoạch chất thải rắn Thành phố Hồ Chí Minh... Đặc biệt tăng cường tìm kiếm thị trường từ các chủ đầu tư là doanh nghiệp, các tập đoàn lớn.

Nhiệm vụ khác trong năm 2021 của VIUP là đổi mới và hoàn thiện công tác quản trị, trong đó tập trung vào công tác quản lý tài chính và quản lý phát triển nguồn nhân lực, đảm bảo tinh gọn, năng động hướng tới mục tiêu chuyển đổi mô hình hoạt động của Viện sang mô hình đơn vị sự nghiệp công lập tự chủ. Đổi mới tư duy và nâng cao hiệu quả bộ máy lãnh đạo chủ chốt, khối quản lý theo hướng chuyển từ phương thức Nhà nước hỗ trợ kinh phí thường xuyên sang thực hiện phương thức đặt hàng, giao nhiệm vụ cung cấp dịch vụ sự nghiệp công.

Tạo cơ chế tiền lương xứng đáng cho cán bộ trình độ chuyên môn cao, xây dựng đội ngũ chuyên gia đầu ngành trong các lĩnh vực quy hoạch - kiến trúc, phát triển đô thị, hạ tầng kỹ thuật có kinh nghiệm, có kỹ năng làm việc độc lập trong môi trường hội nhập quốc tế. Tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả của công tác quản lý tài chính, từng bước thực hiện tự chủ về tài chính để đảm bảo mục tiêu tự đảm bảo chi thường xuyên giai đoạn 2025 - 2030.

Đào tạo và nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn nghề nghiệp. Tiếp tục mở rộng các quan hệ hợp tác quốc tế với các đối tác trong lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc cũng là nhiệm vụ quan trọng.

Công tác tự đào tạo và đào tạo lại cũng được VIUP đặt ra trong Chiến lược phát triển nguồn nhân lực khoa học - công nghệ. Viện sẽ tổ chức đào tạo cho cán bộ, kiến trúc sư, kỹ sư, chủ nhiệm đồ án trẻ của Viện thông qua đẩy mạnh các hoạt động của hai Chi hội nghề nghiệp: Chi hội Kiến trúc sư và Chi hội Quy hoạch phát triển đô thị bằng hình thức tổ chức các hội thảo chuyên đề và thông qua quá trình triển khai các đồ án thực tế.

Bên cạnh việc duy trì các hoạt động đào tạo cơ bản nêu trên, Viện đã đề ra các chiến lược phát triển mới cho công tác đào tạo theo hướng tăng cường liên danh, liên kết đào tạo với các tổ chức đào tạo quốc tế có uy tín để đẩy mạnh và đa dạng hóa thương hiệu, chất lượng các lĩnh vực đào tạo của Viện.

Trong bối cảnh luật Quy hoạch được áp dụng, việc kết hợp với các Viện chuyên ngành, tiến tới hợp tác chiến lược là việc làm tất yếu và cần thiết để phục vụ công tác lập quy hoạch, đặc biệt là Quy hoạch tỉnh có hiệu quả và đảm bảo đồng bộ. Mở rộng các mối quan hệ hợp tác quốc tế cả trong lĩnh vực tư vấn và nghiên cứu khoa học, phối hợp với các Viện nghiên cứu, các trường đại học trên thế giới nhằm huy động chất xám của các chuyên gia giỏi trong việc giải quyết các vấn đề tồn tại ở Việt Nam, đồng thời tạo ra thu nhập cho cán bộ từ nguồn tài trợ quốc tế. Tận dụng các nguồn lực và kinh nghiệm của các đối tác quốc tế để xây dựng chương trình đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ Viện và địa phương như: hội thảo thảo tập huấn, tham quan học tập kinh nghiệm; đào tạo thạc sĩ, tiến sĩ tại nước ngoài, trao đổi cán bộ chuyên môn, thực tập sinh. Nâng cao trình độ ngoại ngữ cho cán bộ Viện.

Một số Đồ án quy hoạch trọng điểm triển khai trong năm 2021

Năm 2021, Viện đặt trọng tâm công tác chuyên môn vào việc tham gia triển khai nhiều đồ án Quy hoạch tỉnh và Quy hoạch xây dựng khu kinh tế, Quy hoạch chung đô thị quan trọng. Đây là những đồ án quy hoạch hết sức quan trọng, có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển các vùng lãnh thổ quốc gia.

Quy tỉnh Bắc Giang là đồ án Quy hoạch tỉnh được VIUP thực hiện cùng với04 liên doanh tư vấn, ngoài ra còn có sự phối hợp với toàn bộ các bộ máy hành chính cấp sở ngành và các huyện trên địa bàn tỉnh Bắc Giang. Trên cơ sở đánh giá thực trạng, định hướng phát triển và nguồn lực của các ngành và địa phương, bảo vệ các không gian quan trọng, VIUP đã xây dựng một hợp phần quy hoạch tổng thể có tính thực tiễn và mức độ tích hợp cao.

Đây cũng là một đồ án đầu tiên được thực hiện theo Luật Quy hoạch, nên còn tồn tại nhiều vấn đề thiếu cụ thể, rõ ràng, gây khó khăn trong quá trình triển khai. Tuy nhiên, nhóm triển khai của Viện cũng đã khắc phục khó khăn, hoàn thành tốt hợp phần nghiên cứu đúng tiến độ và yêu cầu chất lượng. Hiện nay, Đồ án đang trong quá trình thẩm định phê duyệt.

Định hướng Quy hoạch tỉnh Bắc Giang đến năm 2030.

Cùng với việc hoàn thành đồ án Quy hoạch tỉnh Bắc Giang, Viện còn đang triển khai nhiều đồ án Quy hoạch tỉnh khác như: Hà Giang, Quảng Trị, Long An, Hòa Bình, Nghệ An, Hòa Bình, Cao Bằng, Bà Rịa - Vũng Tàu; tham gia hợp phần quy hoạch đô thị và nông thôn trong các đồ án Quy hoạch thành phố Đà Nẵng, Quy hoạch tổng thể quốc gia phối hợp với Viện Chiến lược Bộ Kế hoạch và Đầu tư.

Kinh nghiệm triển khai các đồ án Quy hoạch tỉnh đầu tiên này đã được VIUP kịp thời đúc rút để hoàn thiện thành quy trình nghiên cứu, phương án phối hợp với các đối tác chuyên môn và chính quyền địa phương cho các đồ án Quy hoạch tỉnh tiếp theo. VIUP cũng đang xây dựng kế hoạch chuẩn hóa ứng dụng phần mềm Mapinfor, Argis trong thể hiện hồ sơ đồ án Quy hoạch tỉnh nhằm tạo điều kiện kết nối thống nhất với các sản phẩm nghiên cứu của các đơn vị đối tác triển khai đồ án Quy hoạch tỉnh.

Bên cạnh các đồ án Quy hoạch tỉnh, Viện cũng đang tập trung triển khai nhiều đồ án Quy hoạch xây dựng khu kinh tế, Khu Du lịch quốc gia, Quy hoạch chung đô thị quan trọng như: Điều chỉnh tổng thế Quy hoạch chung Khu kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Phú Quốc và Vân Phong; Các khu kinh tế ven biển Thái Bình, Chu Lai, Dung Quất, Nam Phú Yên, Bình Định; Quy hoạch chung Khu du lịch quốc gia Mộc Châu, Khu du lịch quốc gia lòng hồ Hòa Bình, Khu du lịch quốc gia Sapa; Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Vân Phong; Điều chỉnh Quy hoạch chung Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái... Quy hoạch một số đô thị lớn như: Điều chỉnh Quy hoạch chung thành phố Hạ Long, thành phố Hải Phòng, thành phố Nam Định...

Năm 2021 sẽ là năm có ý nghĩa đối với VIUP, đánh dấu mốc kỷ niệm 65 năm thành lập và phát triển Viện (1956 - 2021). Tiếp tục chặng đường phát triển, phát huy truyền thống của các thế hệ đi trước, tập thể Ban lãnh đạo và cán bộ Viện sẽ nỗ lực phấn đấu hoàn thành suất sắc các chỉ tiêu và nhiệm vụ công tác đã đề ra, tạo ra bước khởi đầu thuận lợi để hoàn thành các định hướng phát triển mà Nghị quyết Đại hội đảng bộ Viện nhiệm kỳ 2020 - 2025 đã đề ra. Tham gia tích cực và hiệu quả hơn vào công tác quản lý nhà nước mà Bộ Xây dựng giao, hoàn thành tốt các đồ án quy hoạch tỉnh, quy hoạch xây dựng các khu kinh tế và quy hoạch đô thị quan trọng, tăng cường chiều sâu công tác nghiên cứu khoa học, không ngừng nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu công tác sẽ là những trọng tâm mà Viện hướng tới trong năm 2021 và các năm tiếp theo.

PGS.TS.KTS Lưu Đức Cường

Viện trưởng Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia