(Xây dựng) - Thực hiện tiêu chí số 10 về nghĩa trang nhân dân trong xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu, các địa phương đang tiến hành quy hoạch, chỉnh trang nghĩa trang nhân dân, di chuyển các mộ riêng lẻ về nghĩa trang tập trung... góp phần nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý, sử dụng nghĩa trang nhân dân ở các Làng văn hóa kiểu mẫu.

Người dân tự nguyện di chuyển mồ mả từ nơi riêng về nghĩa trang nhân dân tập trung.

Cùng với việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, công tác quản lý và sử dụng đất nghĩa trang nhân dân tại các địa phương trong tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực. Nhiều xã, phường, thị trấn đã quy hoạch, xây dựng nghĩa trang nhân dân theo hướng đồng bộ, hiện đại; ban hành quy chế quản lý nghĩa trang; ban hành quy ước, trong đó có nội dung thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang; di chuyển các phần mộ riêng lẻ về nghĩa trang tập trung…

Tuy nhiên, hiện nay, công tác quản lý nghĩa trang nhân dân chưa có sự thống nhất, đồng bộ giữa các địa phương; một số nghĩa trang chưa bố trí được 2 khu (hung táng và cát táng); phần mộ xây chưa đảm bảo theo quy định về hàng lối, kích thước; nhiều ngôi mộ nằm rải rác, riêng biệt ngoài nghĩa trang; một số địa phương dự báo nhu cầu sử dụng đất nghĩa trang chưa sát với thực tế dẫn tới việc quy hoạch, điều chỉnh quy hoạch, xây dựng, bồi thường giải phóng mặt bằng không đảm bảo, gây ra tình trạng thiếu quỹ đất để người dân địa phương thực hiện an táng hoặc di chuyển mồ mả người thân về nghĩa trang nhân dân.

Nhằm khắc phục những tồn tại, hạn chế, nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý nghĩa trang nhân dân tại các Làng văn hóa kiểu mẫu, Nghị quyết số 08 của HĐND tỉnh thông qua Đề án xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2023-2030 đề ra 14 tiêu chí xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu, trong đó, tiêu chí nghĩa trang nhân dân gồm 2 tiêu chí thành phần, gồm cải tạo nghĩa trang, nghĩa địa hiện hữu và xây mới hoặc mở rộng nghĩa trang, nghĩa địa.

Cùng với đó, Nghị quyết số 06 của HĐND tỉnh quy định một số chính sách đặc thù hỗ trợ xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu trên địa bàn tỉnh, giai đoạn 2023-2030 quy định hỗ trợ kinh phí cho các gia đình, cá nhân có mộ riêng lẻ của người thân nằm trên phạm vi diện tích đất tự nhiên của Làng văn hóa kiểu mẫu tự nguyện di chuyển mộ riêng lẻ theo kế hoạch được UBND cấp xã phê duyệt về các nghĩa trang, nghĩa địa tập trung hiện hữu hoặc đã được quy hoạch. Mức hỗ trợ bằng 100% kinh phí bồi thường, hỗ trợ di chuyển mồ mả khi Nhà nước thu hồi đất.

Thực hiện tiêu chí nghĩa trang nhân dân tại Làng văn hóa kiểu mẫu Quảng Cư, UBND xã Quang Sơn, huyện Lập Thạch đã phối hợp với các đơn vị liên quan tiến hành rà soát, kiểm đếm, lập danh sách các mộ riêng lẻ nằm ngoài nghĩa trang; phê duyệt kế hoạch về việc di chuyển các mộ riêng lẻ về nghĩa trang nhân dân Đồng Triễn; đồng thời tuyên truyền, vận động người dân đăng ký thực hiện di chuyển phần mộ của người thân về nghĩa trang tập trung.

Qua rà soát, trên địa bàn thôn Quảng Cư 68 ngôi mộ nằm rải rác, riêng biệt ngoài nghĩa trang. Các hộ đều đồng thuận, tự nguyện di chuyển phần mộ của người thân về nghĩa trang Đồng Triễn.

Xã Quang Sơn, huyện lập Thạch cải tạo, chỉnh trang nghĩa trang nhân dân Đồng Triễn tại thôn Quảng Cư.

Gia đình ông Lục Xuân Thu - người dân thôn Quảng Cư có một số ngôi mộ của người thân nằm rải rác, riêng biệt cũng tự nguyện di dời về nghĩa trang Đồng Triễn. Ông Thu cho biết: Nắm bắt được chủ trương của tỉnh về việc hỗ trợ các hộ dân di chuyển mộ riêng lẻ về nghĩa trang tập trung, gia đình tôi đồng thuận, chấp hành chủ trương của tỉnh. Việc di chuyển mộ về nghĩa trang giúp gia đình chăm sóc phần mộ người thân được thuận tiện hơn.

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng, ông Diệp Minh Phú - Chủ tịch UBND xã Quang Sơn cho biết: Nghĩa trang nhân dân Đồng Triễn nằm trên địa phận thôn Quảng Cư. Do được hình thành từ lâu, hạ tầng kỹ thuật của nghĩa trang chưa được đầu tư đồng bộ, cổng nghĩa trang đã cũ, xuống cấp, chưa có hệ thống tường bao loan, cây xanh bao quanh ranh giới. Để việc sử dụng đất nghĩa trang đáp ứng nhu cầu thực tế hiện nay, UBND xã đã lên kế hoạch cải tạo, chỉnh trang nghĩa trang; phân khu vực táng rõ ràng, phân lô mộ, nhóm mộ, hàng mộ theo quy định về diện tích, kích thước và kiến trúc mộ.

Bên cạnh đó, UBND xã tiếp tục tuyên truyền, vận động nhân dân thực hiện tốt quy chế quản lý và sử dụng nghĩa trang nhân dân, thực hiện nếp sống văn minh trong việc tang. Dự kiến trong tháng 4/2024, việc di chuyển các ngôi mộ mới được hoàn thành do hầu hết các ngôi mộ cần di chuyển là của đồng bào dân tộc Sán Dìu, việc di chuyển, cải táng mồ mả chỉ được làm sau Tết Thanh minh (mùng 3/3 âm lịch).

Hiện nay, một số thôn, tổ dân phố đã đạt tiêu chí nghĩa trang nhân dân trong xây dựng Làng văn hóa kiểu mẫu do địa phương thực hiện công tác quy hoạch, chỉnh trang, quy tập mộ riêng lẻ về nghĩa trang nhân dân từ trước đó. Các địa phương khác đang thực hiện việc rà soát, kiểm đếm, di chuyển các mộ riêng lẻ về nghĩa trang, quy hoạch hoặc điều chỉnh quy hoạch nghĩa trang nhân dân phù hợp với yêu cầu thực tế.

Từ nay đến hết năm 2025, các thôn, tổ dân phố tiếp tục hoàn thành tiêu chí xây dựng nghĩa trang nhân dân. Việc thực hiện tiêu chí này góp phần nâng cao hiệu quả công tác quy hoạch, xây dựng, quản lý nghĩa trang nhân dân tại các Làng văn hóa kiểu mẫu.