(Xây dựng) - Siêu bão Yagi đã đổ bộ vào châu Á từ ngày 31/8 - 8/9/2024. Tại Việt Nam, cơn bão đã gây thiệt hại trị giá 40 nghìn tỷ đồng (1,63 tỷ USD) ở các địa phương phía Bắc và ước tính sẽ làm giảm 0,15% GDP năm 2024. Cơn bão đã ảnh hưởng đến 26 địa phương, chiếm khoảng 41% GDP và 40% dân số của cả nước.

Sau khi tính đến những yếu tố ảnh hưởng từ bão Yagi, các nỗ lực tái thiết và nền cơ sở cao hơn trong nửa cuối năm 2023, Ngân hàng UOB đang điều chỉnh giảm mức dự báo tăng trưởng cho Việt Nam. UOB dự báo tăng trưởng cả năm hạ xuống còn 5,9%.

Đà tăng trưởng bị ảnh hưởng bởi thiên tai khắc nghiệt

Trước cơn bão, dữ liệu của Việt Nam cho đến tháng 8 vẫn cho thấy đà tăng trưởng mạnh mẽ. Chỉ số Nhà quản trị mua hàng (PMI) của Việt Nam đã vượt trội hơn so với các nước lân cận trong khu vực ASEAN kể từ tháng 6/2024. Sản lượng sản xuất ghi nhận bốn tháng liên tiếp tăng trưởng hai chữ số (so với cùng kỳ năm trước) từ tháng 5 đến tháng 8.

Xuất khẩu ghi nhận mức tăng hai chữ số (so với cùng kỳ năm trước) trong 7 trên 8 tháng đầu năm, với thặng dư thương mại đạt 18,5 tỷ USD tính đến hết tháng 8, đang hướng tới mục tiêu vượt hoặc ít nhất là bằng mức thặng dư thương mại kỷ lục 28,4 tỷ USD vào năm 2023. Tính từ đầu năm đến hết tháng 8, doanh số bán lẻ đã duy trì tốc độ tăng trưởng trung bình hàng tháng là 8,8% so với cùng kỳ, mặc dù có mức cơ sở cao vào năm 2023.

Dữ liệu đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tiếp tục phản ánh sự lạc quan của các nhà đầu tư nước ngoài đối với Việt Nam. Tính đến hết tháng 10, dòng vốn FDI thực hiện tăng 8% lên 14,2 tỷ USD và nếu đà tăng này tiếp tục, dòng vốn FDI cả năm có khả năng đạt trên 20 tỷ đô la Mỹ trong năm thứ ba liên tiếp (2023: 23,2 tỷ USD).

Triển vọng FDI cũng rất mạnh mẽ, với dòng vốn FDI đã đăng ký là 20,5 tỷ USD tính đến tháng 8 (cao hơn 7% so với mức 19,2 tỷ USD được ghi nhận trong cùng kỳ năm 2023), với gần 70% nằm trong lĩnh vực sản xuất. Tính đến hết tháng 10, khoảng 33% FDI đăng ký đến từ Singapore, tiếp theo là Nhật Bản (12%).

Về triển vọng tăng trưởng năm 2024, ảnh hưởng từ cơn bão Yagi sẽ được cảm nhận rõ hơn vào cuối quý 3/2024 và đầu quý 4/2024 ở các vùng phía bắc của đất nước. Tác động sẽ thể hiện qua việc sản lượng sụt giảm và các cơ sở bị hư hỏng ở nhiều lĩnh vực như sản xuất, nông nghiệp và các dịch vụ. Tuy nhiên, ngoài những gián đoạn tạm thời này, các yếu tố cơ bản dài hạn vẫn khá vững chắc.

Mặc dù Việt Nam đã tăng trưởng vượt trội ở mức 6,93% trong quý 2/2024, tốc độ nhanh nhất trong gần 2 năm, nhưng đà tăng trưởng mạnh mẽ này khó có thể tiếp tục trong nửa cuối năm 2024. Sau khi tính đến những yếu tố ảnh hưởng từ bão Yagi, các nỗ lực tái thiết và nền cơ sở cao hơn trong nửa cuối năm 2023, UOB đang điều chỉnh giảm mức dự báo tăng trưởng cho Việt Nam.

“Đối với quý 3/2024, UOB dự báo tốc độ tăng trưởng chậm lại ở mức 5,7% (giảm so với mức 6,0% trước đó) và đối với quý 4/2024 là 5,2% (giảm so với mức 5,4%). Do đó, dự báo tăng trưởng cả năm của chúng tôi cho năm 2024 được hạ xuống còn 5,9% (giảm khoảng 0,1% điểm phần trăm so với dự báo trước đó là 6%). Đây vẫn là sự phục hồi tích cực so với mức tăng trưởng 5% vào năm 2023.

Dự báo tăng trưởng GDP cho năm 2025 được điều chỉnh tăng ~0,2% điểm phần trăm lên 6,6%, phản ánh mức tăng dự kiến để bù đắp cho những khoản sụt giảm trước đó”, Báo cáo cho biết.

Ngân hàng Nhà nước giữ nguyên lãi suất đến hết năm

Bất chấp tác động từ cơn bão Yagi vừa qua và tỷ giá VND phục hồi đáng kể kể từ tháng 7, UOB vẫn kỳ vọng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ duy trì lãi suất chính sách chủ chốt trong thời gian còn lại của năm 2024, đồng thời chú ý đến rủi ro lạm phát. Từ đầu năm đến hết tháng 8/2024, CPI toàn phần tăng 4% so với cùng kỳ năm trước, chỉ thấp hơn một chút so với mục tiêu 4,5%. Áp lực tăng giá có thể sẽ gia tăng sau sự gián đoạn trong sản lượng nông nghiệp, vì thực phẩm chiếm 34% trọng số CPI.

“NHNN có thể sẽ áp dụng cách tiếp cận hỗ trợ theo trọng tâm hơn để hỗ trợ các cá nhân và doanh nghiệp bị ảnh hưởng trong khu vực của họ, thay vì triển khai một công cụ hỗ trợ rộng rãi trên toàn quốc như cắt giảm lãi suất. Do đó, chúng tôi dự đoán NHNN sẽ duy trì lãi suất tái cấp vốn ở mức hiện tại là 4,50% trong khi tập trung vào việc thúc đẩy tăng trưởng tín dụng và các biện pháp hỗ trợ khác.

Tuy nhiên, việc Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ công bố cắt giảm lãi suất 50 điểm cơ bản tại cuộc họp tháng 9 có thể làm tăng khả năng (và áp lực) đối với NHNN trong việc cân nhắc nới lỏng chính sách một cách tương tự”, UOB nhận định.

Đồng VND phục hồi mức thấp kỷ lục trong quý 3/2024

Cùng chung diễn biến với các đồng tiền trong khu vực, VND đã ghi nhận mức tăng theo quý lớn nhất kể từ năm 1993, phục hồi 3,2% đạt mức 24.630/USD. Áp lực bên ngoài từ sức mạnh của đồng USD đang bắt đầu giảm dần khi Fed bắt đầu chu kỳ nới lỏng như kỳ vọng, trong khi các yếu tố nội tại cho thấy sự ổn định hơn nữa của VND. Bất chấp ảnh hưởng của cơn bão, đà tăng trưởng mạnh mẽ được dự báo của Việt Nam, được thúc đẩy bởi cả hoạt động sản xuất và thương mại, cũng nhiều khả năng sẽ kéo dài sang năm 2025.

Kỳ vọng về chính sách tiền tệ ổn định từ NHNN với trọng tâm là thúc đẩy tăng trưởng tín dụng cũng hỗ trợ cho VND. Tuy nhiên, đà tăng thêm của VND từ đây khó có thể diễn ra với tốc độ tương tự như quý 3/2024. Nhìn chung, dự báo USD/VND cập nhật của UOB là 24.500 trong quý 4/2024, 24.300 trong quý 1/2025, 24.100 trong quý 2/2025 và 23.900 trong quý 3/2025.