(Xây dựng) - Hướng tới mục tiêu đạt chuẩn Nông thôn mới (NTM) nâng cao, tạo tiền đề xây dựng đô thị Triệu Sơn trở thành thị xã trực thuộc tỉnh năm 2030, ngày 22/07/2022, Ban Thường vụ Huyện ủy Triệu Sơn đã ban hành Nghị quyết số 12-NQ/HU và Đề án 02-ĐA/HU về vận động nhân dân hiến đất mở rộng đường giao thông nông thôn, giai đoạn 2022-2025.

Chủ tịch MTTQ xã Lê Văn Biểu và ông Lê Đức Châu.

Huy động cả hệ thống chính trị cùng vào cuộc

Sau khi ban hành nghị quyết, Ban Thường vụ Huyện ủy Triệu Sơn đã thành lập Ban Chỉ đạo hiến đất, xây dựng kế hoạch công tác, phân công nhiệm vụ, tổ chức hội nghị quán triệt Nghị quyết số 12-NQ/HU đến toàn bộ các xã, thị trấn trên địa bàn. Đồng thời, huy động toàn bộ hệ thống chính trị cùng vào cuộc, trong đó Mặt trận Tổ quốc (MTTQ) đóng vai trò chủ chốt, nhờ làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, phổ biến và quán triệt nghị quyết đến tận từng hộ dân, nhất là phát huy vai trò tiên phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên “nói đi đôi với làm”. Sau hơn một năm triển khai, phong trào hiến đất mở rộng đường giao thông, chỉnh trang đường làng, ngõ xóm của Triệu Sơn đã thu được kết quả rất tốt đẹp.

“Đảng viên đi trước, làng nước theo sau”

Trao đổi với phóng viên Báo điện tử Xây dựng về triển khai thực hiện phong trào này, ông Lê Tiến Dũng - Chủ tịch MTTQ, Trưởng Ban Dân vận Huyện ủy Triệu Sơn phấn khởi cho biết: Qua rà soát, thống kê, tổng chiều dài các tuyến đường cần mở rộng toàn huyện là 1.066km. Trong đó, đường huyện 53,9km (rộng 10,5m), đường xã 188,3km (rộng 7,5m), đường thôn 408km (rộng 6,5m), đường ngõ xóm 416,3km (rộng 4,5m). Đến nay, cùng với các tuyến đã và đang được thi công, tất cả các tuyến đường đã được cắm mốc, kẻ vạch sơn mốc giới cần mở rộng. Để thúc đẩy phong trào, toàn bộ 34/34 xã, thị trấn đã xây dựng phương án hỗ trợ nhân dân trong việc giải phóng mặt bằng. Theo đó, tùy thuộc khả năng ngân sách, các xã đã vận dụng linh hoạt việc hỗ trợ một cách thiết thực, phù hợp như: Hỗ trợ máy múc phá tường rào, đào móng, san lấp, hỗ trợ xi măng, tấm lam, ngày công lao động và một phần kinh phí… với phương châm “dễ làm trước, khó làm sau”, cán bộ, đảng viên làm trước để dân noi theo.

Kết quả đến 5/8/2023, toàn huyện có 100% số xã triển khai thực hiện với 248/254 thôn, khu phố vào cuộc (97,6%). Đã có 10.800 hộ dân tham gia hiến đất, tự phá dỡ hàng rào, cổng ngõ với tổng diện tích 33ha, chiều dài 325km. Cùng với việc tự nguyện hiến đất, các hộ gia đình còn tự bỏ kinh phí, xây dựng lại tường rào (theo mẫu chung của huyện), cổng ngõ, di chuyển cây cối… với nguồn kinh phí lên tới nhiều chục tỷ đồng.

Đáng chú ý, hầu hết các địa phương trong khi triển khai đã thực hiện lồng ghép mở rộng đường giao thông với chỉnh trang diện mạo NTM nâng cao, kiểu mẫu, xây dựng làng quê sáng - xanh - sạch - đẹp. Điển hình như các xã: Đồng Lợi, Vân Sơn, Dân Lý, Thọ Vực, Dân Quyền, Nông Trường…

Một đoạn đường thôn của xã NTM kiểu mẫu Vân Sơn.

Để đạt được kết quả đáng phấn khởi trên, theo Chủ tịch MTTQ Lê Tiến Dũng, ngoài việc cán bộ, đảng viên gương mẫu đi đầu, nhiều địa phương đã có cách làm sáng tạo, phù hợp. Đó là dễ làm trước, khó làm sau, chọn làm mẫu một hoặc 2 điểm dân cư để dân thấy hiệu quả rồi mới nhân rộng ra toàn xã. Khi dân đã đồng thuận, nhất trí hiến đất phải tổ chức làm ngay. Quá trình tuyên truyền, vận động phải nói rõ về mức hỗ trợ của xã để dân biết, không “hứa hão”, chỉ làm khi người dân tự nguyện, tuyệt đối không dùng pháp luật (cưỡng chế). Đặc biệt là chú trọng phát huy dân chủ, tạo cho được sự đồng thuận, nhất trí của mọi người dân.

Khi nghị quyết của Đảng đi vào cuộc sống

Tìm hiểu sâu hơn về phong trào này, PV đã về xã Thọ Thế, một trong những địa phương có cách làm phù hợp, đạt kết quả cao trong vận động nhân dân hiến đất mở đường, chỉnh trang đường làng, ngõ xóm. Trao đổi với PV, Chủ tịch UBND xã Lê Mạnh Hùng cho biết: Để được dân tin tưởng, hưởng ứng, ngoài các cuộc họp xã, thôn, xóm, Ban vận động đã kiên trì đến từng nhà để trao đổi, thuyết phục. Quá trình vận động không chỉ nói về lợi ích trong giao thương, phát triển kinh tế - xã hội khi đường được mở rộng, mà còn nhấn mạnh tới những chi tiết như đường rộng đi lại thuận tiện, làng xóm sạch đẹp, mỗi khi nhà có việc hiếu hỷ, khi có khách xa tới thăm hay con cháu làm ăn xa về quê, xe ôtô có thể vào tận sân, đỗ tận cửa rất thuận tiện.

Để vận động nhân dân, Đảng ủy, UBND xã đã yêu cầu cán bộ, đảng viên, nhất là những người giữ vị trí lãnh đạo phải gương mẫu đi đầu trong việc hiến đất (nếu thuộc diện phải mở đường). Đối với những gia đình chưa đồng tình, phải tìm mọi cách, nhờ người có uy tín trong dòng họ, trong khu dân cư tác động. Những hộ ít người, ngoài sự hỗ trợ chung như mọi trường hợp khác, xã sẽ huy động lực lượng thanh niên, phụ nữ, hàng xóm cùng giúp đỡ, dọn dẹp.

Ông Châu trước căn nhà và mảnh sân ngổn ngang đang được lát lại cùng cây vú sữa mới được trồng lại.

Nhờ có cách tuyên truyền, vận động thiết thực, kết hợp với các giải pháp phù hợp, làm cho người dân thấy rõ lợi ích trông thấy của việc mở rộng đường, từ đó, tự nguyện chấp nhận hy sinh quyền lợi riêng vì lợi ích to lớn, lâu dài của cộng đồng. Sau gần một năm triển khai Nghị quyết 12 của Thường vụ Huyện ủy, đến nay, toàn bộ 6/6 thôn của xã đã có 517 hộ tham gia hiến đất mở đường, với tổng diện tích 17.232m2, tổng chiều dài 9.175m. Trong đó, chủ yếu là đường xã dài 6.172m, đường thôn 2.450m và đường ngõ xóm 805m.

Sức mạnh lòng dân

Rời UBND xã, xuống khu dân cư cùng vị Chủ tịch MTTQ xã Lê Văn Biểu, một cán bộ tuy tuổi khá cao nhưng vẫn hết sức năng nổ, tâm huyết với công việc. Có mặt tại thôn 1, làng Thọ Cương, PV không khỏi ngỡ ngàng trước những điều “mắt thấy, tai nghe”. Nơi đây, quang cảnh đang diễn ra như một công trường xây dựng, trên con đường xã đã được mở rộng, ngổn ngang những đống gạch, đá, vữa, xi măng và những lao động đang miệt mài làm việc.

Trao đổi nhanh với ông Lê Văn Sơn - Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác Mặt trận thôn 1, làng Thọ Cương cho biết: Toàn thôn có 97 hộ dân ở bám trục đường xã, tổng chiều dài 2,2km. Để đạt tiêu chí mặt đường xã rộng 7,5m, các hộ đều phải “lùi vào” từ 60cm đến trên 1m. Đến thời điểm này, 92 hộ đã tự nguyện hiến đất (tổng diện tích 3.500m2, chủ yếu là đất ở và một phần đất vườn), phá dỡ tường rào, cổng ngõ để bàn giao mặt bằng. Còn lại 5 hộ đã đồng ý hiến đất, nhưng đang đợi gom tiền để phá dỡ, xây lại tường rào.

Về chính sách hỗ trợ của xã, theo Bí thư Chi bộ Lê Văn Sơn, qua thống kê sơ bộ, tổng kinh phí đã đầu tư, xây dựng lại tường rào, cổng ngõ của các hộ khoảng 2,1 tỷ đồng. Trong đó, xã hỗ trợ 600 triệu đồng và máy múc phá dỡ tường rào, đào móng, san lấp. Trong quá trình triển khai vận động, ban đầu người dân còn nghi ngại, nhưng sau qua thăm quan, học hỏi, thấy nhiều nơi làm tốt, lợi ích thiết thực, lại thấy cán bộ, đảng viên làm trước nên người dân đã tin tưởng và tự giác tham gia rất nhiệt tình.

Một trong số đó là gia đình ông Lê Đức Châu, do nhà ở bám hai mặt đường xã và đường thôn, có chiều dài 40m, nên gia đình ông đã hiến tới 110m2 đất thổ cư phục vụ mở rộng đường. Cùng với đó, ngoài khoản hỗ trợ của xã về máy móc và kinh phí (200.000 đồng/m tường rào) ông còn đầu tư khoảng 120 triệu để xây lại 40m tường rào, xây cổng, lát lại sân. Qua trò chuyện, ông cho biết, ngoài việc phải lùi tường rào, cổng nhà. Ông còn phải di chuyển, trồng lại 3 cây sưa trên 10 năm tuổi, đã có lõi gỗ và 1 cây vú sữa vào phía trong hàng rào. Ông chia sẻ, mặc dù phải đầu tư một khoản tiền lớn, lại phải bỏ công việc thường ngày để lo việc sửa sang, xây dựng, nhưng gia đình ông cũng như tất cả các hộ trong thôn đều rất phấn khởi, vui mừng vì những thay đổi, lợi ích mà con đường mang lại sau khi được thi công hoàn chỉnh.

Đoạn đường thôn 1, làng Thọ Cương ngổn ngang như một công trường xây dựng.

Như vậy, sự thành công bước đầu của phong trào hiến đất mở đường tại Triệu Sơn đã cho thấy, khi nghị quyết của Đảng phù hợp với nguyện vọng của nhân dân, bắt nguồn từ lợi ích của dân, được triển khai bằng những giải pháp phù hợp, tạo được sự đồng thuận trong dân thì sẽ nhanh chóng đi vào cuộc sống, tạo hiệu quả cao.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đã đạt được, quá trình thực hiện Nghị quyết 12 của Ban Thường vụ Huyện ủy Triệu Sơn về vận động nhân dân hiến đất mở đường vẫn còn một số khó khăn, vướng mắc. Trong đó, riêng mục tiêu vận động dân “hiến đất mở đường” đã thành công ngoài mong đợi, hầu hết các hộ dân đều đã và đang đồng tình, hăng hái tham gia, vừa hiến đất vừa tự bỏ kinh phí xây dựng lại các hạng mục công trình phụ. Nhưng để có những con đường hoàn chỉnh, sáng - xanh - sạch đẹp với vỉa hè, hệ thống thoát nước, chiếu sáng, bồn hoa cây cảnh, mang diện mạo NTM nâng cao, NTM kiểu mẫu, thì ngoài sự chung tay góp sức của người dân, còn phải có nguồn kinh phí không nhỏ trong khi nguồn lực ngân sách xã, thị trấn còn khiêm tốn, có xã không có nguồn thu để hỗ trợ người dân. Trước mắt, để hoàn thành mục tiêu mở rộng đường giao thông (trừ số ít xã đã đạt tiêu chí NTM nâng cao), hầu hết các địa phương vẫn còn nhiều việc phải làm như: Di rời 12.375 cột điện nằm trên đường (trước khi mở đường nằm trong phạm vi nhà dân), bê tông hóa hàng nghìn m2 diện tích phần đường vừa mở rộng, xây dựng hệ thống vỉa hè (đường xã), cống thoát nước…

Mặc dù còn không ít khó khăn, trở ngại ở phía trước nhưng qua những thành quả đã đạt được sau một năm triển khai, Nghị quyết 12 về vận động nhân dân hiến đất mở rộng đường giao thông của Thường vụ Huyện ủy Triệu Sơn là một nghị quyết hợp lòng dân và chắc chắn sẽ thành công.