(Xây dựng) - Tại Quảng Ninh, Quân chủng Hải quân và Quân chủng Phòng không - Không quân vừa tổ chức Lễ dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ chiến đấu kiên cường, hy sinh anh dũng cùng quân dân thành phố Hạ Long làm nên lịch sử 60 năm trận đầu chiến thắng không quân Mỹ (5/8/1964 – 5/8/2024).

Chính ủy Quân chủng Hải quân, Trung tướng Nguyễn Văn Bổng; Phó Chủ nhiệm Chính trị Quân chủng Phòng không - Không quân Trần Trọng Tuyến cùng lãnh đạo phường Bãi Cháy và cựu chiến binh ở địa phương thành kính dâng hoa, dâng hương tưởng niệm các anh hùng liệt sỹ đã chiến đấu anh dũng, hy sinh vì sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc Việt Nam.

Cách đây 60 năm, đêm ngày 31/7 rạng sáng ngày 1/8/1964, quân Mỹ cho tàu khu trục Maddox tiến sâu vào vùng biển miền Bắc nước ta từ Đèo Ngang (Quảng Bình) đến Hòn Nẹ (Thanh Hóa), có điểm chỉ cách đất liền 6 hải lý kiêu chiến. Trước hành động thô bạo của quân Mỹ xâm phạm chủ quyền hải phận nước ta, ngày 2/8/1964 Hải quân ta cho 3 tàu phóng ngư lôi số 333, 336, 339 thuộc Đoàn 135 ra xua đuổi, đôi bên có nổ súng.

Vòng hoa mang dòng chữ “Đời đời nhớ ơn các anh hùng liệt sỹ”.

Đêm 4/8/1964, tàu khu trục Maddox của Mỹ lại tự nổ súng, bắn vu vơ trên vùng biển vịnh Bắc bộ và phát tín hiệu bị Hải quân Bắc Việt tiến công trên hải phận quốc tế. Thực tế khi ấy đất nước ta còn nghèo, bộ đội Hải quân mới thành lập, vũ khí còn thô sơ, chủ yếu là tuần tiễu ven bờ không thể tác chiến khơi xa được.

Đài chiến thắng, trận đầu chiến thắng không quân Mỹ 5/8/1964 ở bên bờ Cửa Lục thuộc khu I, phường Bãi Cháy, thành phố Hạ Long.

Quân Mỹ cố tình vu vạ tàu khu trục hạm của chúng liên tục bị Hải quân Bắc Việt “vô cớ” tiến công trên vùng biển quốc tế, rồi dựng lên “sự kiện vịnh Bắc bộ”, Tổng thống Mỹ Giôn-Xơn hiếu chiến đã phát động cuộc không kích quy mô lớn mật danh là “hành quân Pierce Arrow” “mũi tên xuyên”, bất ngờ huy động máy bay của hải quân từ hai tàu sân bay Constellation và Ticonderoga của hạm đội 7, căn cứ quân sự nổi trên Thái Bình Dương đánh phá miền Bắc nước ta.

Cán bộ, chiến sỹ Lữ đoàn Hải quân 170 cùng các em học sinh trường THPT Bãi Cháy thắp hương anh hùng liệt sỹ, ghi nhớ truyền thống lịch sử kháng chiến vệ quốc của dân tộc ta.

Vào lúc 14 giờ 30 phút ngày 5/8/1964, quân Mỹ huy động 10 chiếc máy bay cường kích A4D Scai-hốc (Skyhawk), 4 chiếc Scai-rai-dơ AD6 và 1 phi đội F4 bảo vệ bay trên cao. Chúng chia làm 2 tốp theo 2 hướng lạch biển Cửa Dứa và Cửa Vạn bay vào vùng trời thị xã Hồng Gai, cùng lấy núi Bài Thơ làm vật chuẩn nâng độ cao khoảng 3.000m rồi bổ nhào góc 30 độ ném bom, bắn tên lửa và đạn 20mm dữ dội xuống tàu Hải quân neo đậu ở eo biển Cửa Lục, bờ Bãi Cháy (nay là cảng xăng dầu B12).

Cựu chiến binh Phạm Khắc Định 85 tuổi ở tổ 11 khu 2, phường Bãi Cháy, nguyên là cán bộ của Tiểu đoàn 217 kể vắn tắt về chiến sự ngày 5/8/1964, đơn vị ông bắn rơi máy bay và bắt sống phi công Mỹ.

Tình huống bất ngờ, trong nguy nan, các chiến sỹ Hải quân trên 3 chiếc tàu số 134, 227, 225 người bị thương vẫn chắc tay súng bắn trả máy bay Mỹ. Tiêu biểu là tàu số 225 kịp thời cắt dây neo, vượt làn bom đạn địch trên cao dội xuống, rẽ sóng ra vịnh Hạ Long bắn trả đàn A4D Scai-hốc và 4 chiếc Scai-rai-dơ AD6 kéo đến tấn công mình.

Chính ủy Quân chủng Hải quân, Trung tướng Nguyễn Văn Bổng nhân dịp này giới thiệu với cựu chiến binh Hải quân và cựu chiến binh pháo cao xạ từng bảo vệ vùng trời, vùng biển Đông Bắc về lực lượng Hải quân Việt Nam ngày nay lớn mạnh, vũ khí hiện đại, khả năng tác chiến dài ngày trên biển bảo vệ Tổ quốc.

Tiểu đoàn 217 là lực lượng pháo phòng không nòng cốt, súng trung cao 88mm đã kịp thời nổ súng vào đội hình máy bay địch ở cự ly trên 6.000m khi chúng mới bay vào đến hòn Con Cóc, trên vịnh Hạ Long. Khi máy bay địch vào gần, các khẩu đội trung cao chuyển ngay sang bắn thẳng chi viện hỏa lực cho tàu Hải quân trên mặt biển đánh trả máy bay Mỹ.

Các khẩu đội súng máy cao xạ 14,5mm (đi kèm trung cao), phát huy hỏa lực bắn trả máy bay Mỹ quyết liệt. Trung đội 5 súng máy cao xạ 14,5mm của đại đội 141, thuộc Tiểu đoàn pháo cao xạ 217 đã lập chiến công đầu bắn rơi tại chỗ 1 máy bay và bắt sống phi công Mỹ. Chiếc máy bay ta bắn rơi tại chỗ là A4D Scai-hốc và phi công ta bắt sống được là Trung úy Alvarez.

Trận ngày 5/8/1964, quân Mỹ thất bại với 1 chiếc máy bay rơi tại chỗ, 2 chiếc khác bị cháy và bị thương, phi công bị bắt sống. Ta chiến thắng, nhưng trên tàu Hải quân ở Cửa Lục có một số chiến sỹ hy sinh và bị thương, lực lượng pháo phòng không và nhân dân an toàn.