(Xây dựng) - Ngày 7/12, tại Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã diễn ra Hội nghị trực tuyến toàn quốc Tổng kết 10 năm thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 trong lĩnh vực phi nông nghiệp.

Đồng chí Đỗ Văn Chiến - Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Hội nghị đã tổng kết, đánh giá những kết quả đạt được, những tồn tại, hạn chế và nguyên nhân từ đó rút ra bài học kinh nghiệm trong tổ chức thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012; đề xuất, kiến nghị các giải pháp tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về kinh tế tập thể, Hợp tác xã; kiến nghị Chính phủ, Quốc hội sửa đổi, bổ sung Luật Hợp tác xã và hoàn thiện các văn bản pháp luật đáp ứng yêu cầu thực tiễn về phát triển kinh tế tập thể, Hợp tác xã.

Đồng chí Nguyễn Ngọc Bảo - Bí thư Đảng đoàn, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Phó Trưởng Ban chỉ đạo Trung ương Tổng kết 20 năm Nghị quyết số 13-NQ/TW, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo đổi mới, phát triển kinh tế tập thể, Hợp tác xã phát biểu tại Hội nghị.

Tiếp tục đổi mới và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể

Đến nay, cả nước có 9.316 Hợp tác xã, 16 Liên hiệp Hợp tác xã, 44.226 tổ hợp tác, thu hút gần 3 triệu thành viên, vốn điều lệ, giá trị tổng tài sản, doanh thu, tiền lãi đều tăng từ 5,9 - 15 lần so với năm 2002. Tỷ lệ Hợp tác xã hoạt động có hiệu quả đạt 55% - 80%. Có sự khác biệt về tính đa dạng, cơ chế hoạt động với Hợp tác xã nông nghiệp. So với chung cả nước, tổng số Hợp tác xã, số lượng thành viên và lao động của Hợp tác xã phi nông nghiệp thấp hơn (chiếm 30%), nhưng đạt tỷ lệ cao hơn trong vốn (58,5%), tài sản (91,2%), doanh thu (67,1%), lợi nhuận (51,3%), thu nhập bình quân gấp 1,9 lần so với Hợp tác xã nông nghiệp.

Báo cáo Tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW ngày 18/3/2002 Hội nghị lần thứ 5, Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa IX về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể trong lĩnh vực phi nông nghiệp cho thấy, thời gian qua công tác tuyên truyền, học tập và quán triệt Nghị quyết 13, chỉ đạo của Trung ương, pháp luật về Hợp tác xã và chính sách hỗ trợ của Nhà nước đối với Hợp tác xã lĩnh vực phi nông nghiệp đã được các cấp, các ngành triển khai bằng nhiều hình thức đa dạng, đến đội ngũ cán bộ và các tầng lớp nhân dân, bám sát nhiệm vụ chính trị của đất nước, địa phương, Bộ, ngành, cơ quan, đơn vị. Cùng với đó, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, cấp uỷ và chính quyền địa phương đã xây dựng, phổ biến kế hoạch, chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 13 trong từng giai đoạn. Ban hành, triển khai kịp thời nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các Hợp tác xã nắm bắt, tiếp cận, thực hiện các chính sách hỗ trợ của Nhà nước và cấp ủy, chính quyền địa phương về an sinh xã hội, thuế, phí, hỗ trợ tín dụng...

Kinh tế tập thể, Hợp tác xã lĩnh vực phi nông nghiệp phát triển cả về số lượng, chất lượng, quy mô và hiệu quả hoạt động, vượt qua những yếu kém kéo dài trước đây; các loại hình Hợp tác xã lĩnh vực phi nông nghiệp phát triển, trong đó lĩnh vực vận tải và thương mại, dịch vụ tăng mạnh; tổ chức sản xuất, kinh doanh chủ yếu tập trung, đa dạng ngành nghề, quản trị linh hoạt và từng bước hiện đại; số lượng Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã quy mô vừa và lớn, tham gia xuất khẩu hàng hóa, ứng dụng công nghệ cao vào sản xuất, kinh doanh gắn với chuỗi giá trị, sản phẩm OCOP ngày càng tăng, thích ứng an toàn, linh hoạt với điều kiện dịch Covid-19; mang lại hiệu quả thiết thực cho thành viên, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, ổn định chính trị cơ sở, xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo bền vững; phát triển nguồn nhân lực có tay nghề và chất lượng cao; khuyến khích khởi nghiệp sáng tạo đối với lao động trẻ; giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc; nâng cao nhận thức của xã hội về Hợp tác xã kiểu mới.

Phát biểu tại Hội nghị, đồng chí Đỗ Văn Chiến - Chủ tịch Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam đánh giá cao Ban Chỉ đạo tổng kết đã thực hiện khối lượng công việc lớn để có những báo cáo đầy đủ. Thời gian qua kinh tế tập thể, Hợp tác xã đã phát triển cả về số lượng và chất lượng, tiềm năng, nội lực, trình độ quản lý, ứng dụng khoa học công nghệ sản xuất theo tiêu chuẩn, quy chuẩn và an toàn của Hợp tác xã; kết nối giữa các hội thành viên với doanh nghiệp được nâng lên. Số hợp tác xã hoạt động hiệu quả chiếm 59% tổng số Hợp tác xã, khu vực kinh tế tập thể Hợp tác xã đã có nhiều đóng góp trực tiếp, to lớn, cung ứng từ 18 - 62% lương thực thực phẩm và mặt hàng tiêu dùng khác, góp phần ổn định giá cả, kiềm chế lạm phát, tạo hơn 40.000 việc làm mới hàng năm, tăng thu nhập cho người lao động. Qua thực hiện Nghị quyết Trung ương 5, Luật Hợp tác xã, Kết luận 56, Kết luận 70 của Bộ Chính trị, phát huy vai trò là một thành viên của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, hệ thống Liên minh Hợp tác xã ngày càng thể hiện rõ hơn vai trò kết nối, hướng dẫn, đại diện, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của Hợp tác xã và các thành viên, làm cầu nối để đề xuất với Đảng, Nhà nước về chủ trương, chính sách, khuôn khổ pháp lý để thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể và Hợp tác xã.

Tác động của Luật Hợp tác xã đối với phát triển kinh tế tập thể, Hợp tác xã

Luật Hợp tác xã năm 2012 đã có tác động nhất định đối với sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, Hợp tác xã, cả về số lượng và chất lượng. Đã xuất hiện thêm nhiều loại hình, mô hình kinh tế tập thể, Hợp tác xã lĩnh vực phi nông nghiệp hoạt động hiệu quả, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế, tạo việc làm, tăng thu nhập, giảm nghèo cho các thành viên, góp phần xây dựng Nông thôn mới, bảo đảm an sinh, an ninh, trật tự, an toàn xã hội.

Đến nay, Chính phủ đã ban hành 02 Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Hợp tác xã năm 2012; Thủ tướng Chính phủ ban hành 02 Chỉ thị về đẩy mạnh triển khai thi hành Luật Hợp tác xã; các Bộ, ngành ban hành các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012 và các văn bản liên quan; UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương ban hành các Chỉ thị, Chương trình, Kế hoạch, Quyết định triển khai thi hành Luật Hợp tác xã năm 2012…

Quy định về thủ tục hành chính từng bước được hoàn thiện; công tác tổ chức và hướng dẫn đăng ký Hợp tác xã được cơ quan đăng ký Hợp tác xã cấp tỉnh, huyện thực hiện đúng theo quy định của Luật Hợp tác xã; quy trình, thủ tục đăng ký Hợp tác xã được niêm yết công khai. Thời gian cấp Giấy chứng nhận đăng ký Hợp tác xã được rút ngắn so với trước đây. Hệ thống thông tin quốc gia về đăng ký Hợp tác xã được liên thông với hệ thống đăng ký thuế; tạo điều kiện cho Hợp tác xã về thủ tục đăng ký, gia nhập thị trường. Hầu hết, các Hợp tác xã sau khi được thành lập, tổ chức lại hoạt động theo đúng quy định của Luật Hợp tác xã năm 2012;

Hội nghị diễn ra dưới hình thức trực tuyến với hơn 60 điểm cầu tại các tỉnh/thành phố trên cả nước.

Các Hợp tác xã từng bước nâng cao chất lượng thành viên, thu hút số lượng lớn các hộ cá thể, cá nhân tham gia thành viên Hợp tác xã. Thành viên Hợp tác xã được bảo đảm quyền lợi theo đúng quy định pháp luật. Mô hình tổ chức sản xuất cung ứng dịch vụ cho thành viên của Hợp tác xã phi nông nghiệp tương đối đa dạng, linh hoạt. Phần lớn Hợp tác xã phi nông nghiệp sản xuất, kinh doanh, hạch toán tập trung với mục đích tạo việc làm cho thành viên, tư liệu sản xuất chủ yếu là nhà xưởng, máy móc, thiết bị; các thành viên hợp tác, liên kết sản xuất kinh doanh chặt chẽ theo quy trình thống nhất của Hợp tác xã.

Bên cạnh những kết quả đạt được, thực tiễn sau gần 10 năm triển khai thực hiện, Luật Hợp tác xã năm 2012 còn một số hạn chế, tồn tại, bất cập đối với sự phát triển của khu vực kinh tế tập thể, Hợp tác xã. Hội nghị cũng nêu ra một số nội dung cần tiếp tục sửa đổi, ban hành cơ chế chính sách và pháp luật về Hợp tác xã phù hợp với tính chất, điều kiện đặc thù của các loại hình Hợp tác xã phi nông nghiệp. Đồng thời đưa ra các giải pháp nâng cao hiệu quả thi hành Luật Hợp tác xã.

Đồng chí Đỗ Văn Chiến tin tưởng, dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng, sự quản lý hiệu quả của Nhà nước, vai trò nòng cốt của hệ thống liên minh hợp tác xã, khu vực kinh tế tập thể và hợp tác xã sẽ tiếp tục đổi mới mạnh mẽ hơn, đóng góp xứng đáng vào sự nghiệp phát triển nhanh và bền vững của đất nước, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước hùng cường, phồn vinh, hạnh phúc.

Nhân dịp này, Ban Chấp hành Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã tặng Bằng khen cho 19 Hợp tác xã lĩnh vực phi nông nghiệp đã có thành tích xuất sắc trong đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể, Hợp tác xã.