(Xây dựng) – Vừa qua, Bộ Xây dựng đã tổ chức Hội nghị thẩm định Đề án đề nghị công nhận khu vực tỉnh Thừa Thiên - Huế dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương đạt tiêu chí đô thị loại I và Báo cáo rà soát thành lập quận, phường. Thứ trưởng Nguyễn Tường Văn chủ trì Hội nghị.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn chủ trì Hội nghị.

Đô thị có các yếu tố đặc thù về di sản

Tỉnh Thừa Thiên - Huế là cực tăng trưởng của vùng động lực miền Trung về kinh tế biển, kinh tế du lịch; trung tâm lớn của cả nước về khoa học - công nghệ, y tế chuyên sâu, giáo dục và đào tạo đa ngành, đa lĩnh vực, chất lượng cao; trung tâm du lịch quốc tế; trung tâm về phát triển công nghiệp và cảng biển của quốc gia. Trong đó, du lịch là ngành kinh tế mũi nhọn, công nghệ thông tin và truyền thông là đột phá, công nghiệp và nông nghiệp công nghệ cao là nền tảng.

Nghị quyết 54-NQ/TW của Bộ Chính trị đã mở ra cơ hội và tạo điều kiện thuận lợi để đẩy nhanh sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, tạo ra thế và lực mới để củng cố vững chắc vị thế của địa phương. Định hướng đến năm 2025 Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương trên nền tảng bảo tồn, phát huy giá trị di sản cố đô và bản sắc văn hoá Huế, với đặc trưng văn hoá, di sản, sinh thái, cảnh quan, thân thiện môi trường và thông minh.

Bên cạnh đó, ngày 26/01/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định 108/QĐ-TTg phê duyệt Quy hoạch chung đô thị Thừa Thiên - Huế đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065, trong đó xác định đến năm 2025, xây dựng Thừa Thiên - Huế trở thành thành phố trực thuộc Trung ương với 9 đơn vị hành chính cấp huyện gồm 2 quận (trong đó thành phố Huế hiện hữu chia thành quận phía Bắc sông Hương và quận phía Nam sông Hương); 3 thị xã (thị xã Hương Thủy hiện hữu, thị xã Hương Trà hiện hữu và thị xã Phong Điền thành lập mới) và 4 huyện (Phú Vang, Quảng Điền, A Lưới và dự kiến sáp nhập huyện Phú Lộc và huyện Nam Đông).

Đô thị Thừa Thiên - Huế có các yếu tố đặc thù về di sản như: Có cảnh quan thiên nhiên đa dạng, phong phú. So với các cố đô khác của Việt Nam, Huế là nơi duy nhất còn bảo lưu được khá nguyên vẹn tổng thể kiến trúc nghệ thuật mang đặc trưng kiến trúc cung đình Nguyễn đầu thế kỷ XIX; có 8 di sản được UNESCO công nhận, đặc biệt là Quần thể Di tích Cố đô Huế. Huế là nơi lưu giữ nghiều Di sản văn hóa phi vật thể gồm: Âm nhạc truyền thống Huế với Nhã nhạc cung đình, Ca huế, Tuồng cung đình...

Tỉnh Thừa Thiên - Huế nhận thức sâu sắc vấn đề bảo tồn Di sản văn hóa của dân tộc, xem đây là nguồn lực trọng yếu để nâng cao đời sống văn hóa của nhân dân, phát triển kinh tế - xã hội và mở rộng giao lưu quốc tế, do đó công tác bảo tồn, trùng tu di tích, di sản rất được quan tâm. Do vậy, việc lập Đề án đề nghị công nhận khu vực tỉnh Thừa Thiên - Huế dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương đạt tiêu chí đô thị loại I là cần thiết.

Cơ bản đảm bảo các tiêu chuẩn

Phạm vi nghiên cứu lập Đề án bao gồm diện tích tự nhiên toàn tỉnh khoảng 4.947km2. Diện tích khu vực nội thành (2 quận Thuận Hóa và Phú Xuân) khoảng 266km2. Khu vực đô thị trung tâm được xác định theo ranh giới hành chính đô thị bao gồm: Thành phố Huế hiện hữu, thị xã Hương Trà và thị xã Hương Thủy.

Tỉnh Thừa Thiên - Huế đánh giá, theo tiêu chí đô thị loại I trực thuộc Trung ương, tỉnh đạt 5/5 tiêu chí; 26/63 tiêu chuẩn đạt trên tối thiểu; 29/63 tiêu chuẩn đạt tối đa và 8 tiêu chuẩn chưa đạt.

Tiêu chuẩn áp dụng đặc thù gồm 6 tiêu chuẩn: Thu nhập bình quân đầu người so với cả nước; mức tăng trưởng kinh tế trung bình 3 năm gần nhất; tăng trưởng tổng sản phẩm trên địa bàn so với cả nước; mật độ dân số toàn đô thị; mật độ dân số khu vực nội thành; tỷ lệ nước thải đô thị được xử lý đạt quy chuẩn kỹ thuật.

Theo quy định tại điểm c, khoản 1, Điều 13 Nghị quyết 26/2022/UBTVQH15 về phân loại đô thị, các đô thị lập báo cáo rà soát tiêu chí phân loại đô thị gồm: 2 đô thị loại IV là thị xã Hương Trà, thị xã Hương Thủy; đô thị Phong Điền loại IV đã được thực hiện phân loại theo Đề án riêng và 10 đô thị loại V.

Về đánh giá thành lập quận, phường, khu vực dự kiến thành lập quận là quận Thuận Hóa (Nam) với diện tích 139,41km2 với 15 phường hiện hữu. 4 khu vực dự kiến thành lập phường là phường Thuận An (phường Thuận An và xã Hải Dương); phường Dương Nỗ (xã Phú Thanh, xã Phú Dương và xã Phú Mậu); phường Thủy Bằng (xã Thủy Bằng) và phường Hương Phong (xã Hương Phong). Quận Thuận Hóa có 22/25 tiêu chuẩn đạt.

Quận Phú Xuân (Bắc) có diện tích là 127,05km2 với 12 phường hiện hữu; 1 khu vực dự kiến thành lập phường là xã Hương Thọ sáp nhập vào phường Hương Hồ (Long Hồ). Quận Phú Xuân có 21/25 tiêu chuẩn đạt. Các khu vực dự kiến thành lập phường của cả 2 quận đều cơ bản đạt các tiêu chuẩn.

Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Thừa Thiên - Huế Lê Trường Lưu tiếp thu ý kiến của thành viên Hội đồng.

Như vậy, sau khi rà soát, đánh giá hiện trạng tỉnh Thừa Thiên - Huế theo các tiêu chí, tiêu chuẩn quy định tại Nghị quyết số 26/2022/UBTVQH15 ngày 21/09/2022, Thừa Thiên - Huế đã đảm bảo các tiêu chí, tiêu chuẩn của đô thị loại I trực thuộc Trung ương và 2 khu vực dự kiến thành lập quận, các khu vực dự kiến thành lập phường đã đảm bảo tiêu chuẩn về trình độ phát triển cơ sở hạ tầng của quận, phường thuộc đô thị loại I.

Tập trung làm sâu sắc thêm vai trò đặc biệt của đô thị

Tại cuộc họp, các thành viên Hội đồng thẩm định đã tham gia đóng góp nhiều ý kiến. Theo đó, tỉnh Thừa Thiên - Huế cần có cơ chế, chính sách thu hút đầu tư; có phương án đầu tư, phát triển cụ thể cho các hạ tầng thương mại; lồng ghép công tác phát triển chợ trong công tác phát triển đô thị; rà soát danh mục các công trình văn hóa cấp đô thị; bảo đảm diện tích đất nông nghiệp; lưu ý về các tiêu chí đặc thù...

Thay mặt tỉnh Thừa Thiên - Huế, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lê Trường Lưu đã tiếp thu ý kiến đóng góp của các thành viên Hội đồng. Địa phương sẽ tích cực chỉ đạo các đơn vị có trách nhiệm sớm chỉnh sửa, hoàn thiện Đề án và Báo cáo.

Phát biểu kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Tường Văn đề nghị địa phương hoàn thiện các tiêu chuẩn đô thị loại I còn chưa đạt như: Tỷ lệ tăng dân số, chỉ tiêu về hạ tầng kỹ thuật, quy hoạch kiến trúc. Tỉnh cần tiếp tục rà soát, bổ sung đầy đủ cơ sở pháp lý; làm sâu sắc thêm sự cần thiết và ý nghĩa, vai trò đặc biệt của đô thị Thừa Thiên - Huế; rà soát chính xác số liệu; đầu tư hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội...

Toàn cảnh Hội nghị.

Về việc thành lập quận, phường, tỉnh Thừa Thiên - Huế cần quan tâm đến đầu tư hạ tầng, tiêu chí về cơ sở hạ tầng thương mại, mật độ đường cống thoát nước; quan tâm đến tiêu chí trường đạt chuẩn, công trình thể dục thể thao.

Tỉnh Thừa Thiên - Huế cần tiếp thu đầy đủ ý kiến thành viên Hội đồng, khắc phục các tiêu chuẩn, tiêu chí còn thiếu, sớm hoàn thiện hồ sơ để trình các cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Hội đồng thẩm định Bộ Xây dựng nhất trí bỏ phiếu thông qua Đề án đề nghị công nhận khu vực tỉnh Thừa Thiên - Huế dự kiến thành lập thành phố trực thuộc Trung ương đạt tiêu chí đô thị loại I và Báo cáo rà soát thành lập quận, phường.