(Xây dựng) - Cùng thời điểm này năm ngoái, dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành giai đoạn 1 (sân bay Long Thành) thi công cũng đã phát tán một lượng bụi đỏ ảnh hưởng không nhỏ đến các khu dân cư và giao thông tại những tuyến đường gần đó.

Những mái nhà, xe máy trong công trường dự án sân bay Long Thành phù đầy bụi đỏ.

Bụi đỏ “tấn công” khắp nơi

Ông Trần Hữu Lộc ở ấp 1, xã Bình Sơn, huyện Long Thành cho biết, thời điểm này năm ngoái (tháng 3/2023), sân bay Long Thành thi công gói thầu san nền cũng khiến bụi phát tán ảnh hưởng đến nhiều khu dân cư. “Năm ngoái, mỗi lần gió lên là bụi bay mù trời. Nhà cửa thì đóng tối ngày, đóng kín mà bụi vẫn vào. Mỗi ngày xịt rửa 3 lần mà không ăn thua. Năm nay lại tiếp diễn, nhưng vẫn chưa có giải pháp khắc phục triệt để”, ông Lộc nói.

Bụi đỏ bám đầy vào nhà dân khiến cuộc sống bị đảo lộn, chất lượng không khí không đảm bảo.

Còn ông Nguyễn Công Tạo ở ấp 6, xã Bình Sơn cũng rất bức xúc vì vườn cây chôm chôm đang ra hoa dính đầy bụi đỏ từ việc thi công sân bay Long Thành. Ông Tạo cho biết, năm nay cũng giống năm ngoái, hoa thì ra rất nhiều nhưng tỷ lệ đậu trái rất ít. “Bụi bám dày thế này thì làm sao mà đậu trái được”, ông Tạo buồn rầu và khẳng định phải tưới thường xuyên vì bụi bám đầy cây không thể sinh trưởng được. Ngày nào cũng phải tưới chứ không sẽ chết hết cây.

Ông Lộc, ông Tạo là hai trong số hàng nghìn hộ dân ở xã Bình Sơn đã và đang chịu tình cảnh “sống chung với bụi” từ việc thi công sân bay Long Thành. Phần lớn người dân sinh sống gần khu vực nói trên đều đang rất lo lắng từ việc bụi đỏ phát tán trong quá trình thi công sân bay vào mùa khô, trong đó vấn đề sức khỏe và chất lượng không khí được người dân rất quan tâm.

Cùng với người dân xã Bình Sơn (nơi gần nhất thi công sân bay Long Thành), người dân sống cách đó cả chục cây số như thị trấn Long Thành, các xã Cẩm Đường, Bàu Cạn, Long Phước, Tân Hiệp… cũng “kêu cứu” về tình trạng bụi đỏ phát tán trên diện rộng làm ảnh hưởng đến đời sống, sức khỏe.

Những mái nhà dân, công sở, trường học một màu đỏ sẫm của bụi nhìn từ trên cao.

Không chỉ nhà dân, các công sở, trường học, nhà máy… nhìn từ trên cao, toàn bộ phần mái đều phủ một màu đỏ của bụi. Còn tại tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh – Long Thành – Dầu Giây, nhiều tài xế khi di chuyển qua đoạn tuyến gần với khu vực thi công sân bay Long Thành cũng khá bất an vì bụi ảnh hưởng đến tầm nhìn. Trong khi đó, tốc độ trên cao tốc không thể di chuyển dưới mức thông số quy định. Nếu đi nhanh rất dễ xảy ra tại nạn giao thông do ảnh hưởng tầm nhìn.

Xử lý dứt điểm được không?

Như Báo điện tử Xây dựng đã phản ánh, kết quả quan trắc của Sở Tài nguyên và môi trường tỉnh Đồng Nai từ đầu mùa khô 2023 (tháng 11) đến nay cho thấy, ô nhiễm bụi khu vực thi công sân bay Long Thành vượt quy chuẩn quy định từ 1,24-2,98 lần. Bụi bẩn đã ảnh hưởng rất lớn đến các khu dân cư lân cận và giao thông đi lại của người dân. Đáng nói, đây không phải lần đầu tiên diễn ra hiện tượng này. Vậy câu hỏi đặt ra liệu có xử lý dứt điểm vấn đề phát tán bụi đó do quá trình thi công, nhất là vào mùa khô?

Lớp bụi mịn trên không trung có thể nhìn thấy rõ tại khu vực thi công dự án sân bay Long Thành.

Theo nhiều chuyên gia về lĩnh vực xây dựng, vào mùa khô, với một không gian rộng, cộng với nền đất, chủ yếu là đất đỏ như tại dự án sân bay Long Thành thì việc xử lý dứt điểm việc phát tán bụi là điều gần như không thể. Ông Hoàng Kim Linh - Giám đốc Công ty xây dựng L.N tại thành phố Biên Hòa khẳng định, việc bụi đỏ phát sinh trong quá trình thi công sân bay Long Thành là không thể tránh khỏi.

“Mùa này, thường vào chiều tối sẽ có gió rất to, khi không gian rộng, lượng xe máy di chuyển trong vùng thi công liên tục sẽ tạo ra nhiều luồng gió xoáy đưa bụi lên cao theo lớp. Lớp trước kéo dồn lớp sau, cứ thế theo gió đưa bụi lên cao và phát tán ảnh hưởng đến các khu dân cư, giao thông. Lớp bụi này có thể bay xa hàng chục km”, ông Linh nói và cho rằng, việc xử lý dứt điểm bụi là “bất khả thi” trong mùa khô. “Chỉ có tưới nước với tần suất đều đặn, xe thi công phải đi đúng tốc độ và luồng quy định, trồng thêm cây xanh hoặc thảm cỏ thì sẽ giảm được bụi hơn”, ông Linh gợi mở.

Liên quan đến tình trạng ô nhiễm bụi do quá trình thi công sân bay Long Thành giai đoạn 1, mới đây, chủ đầu tư Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) cho biết, đơn vị đã và đang triển khai thực hiện các biện pháp khắc phục theo ý kiến của cơ quan chức năng.

Theo đó, ACV đã có công văn gửi liên danh nhà thầu thi công và tư vấn giám sát về việc chấn chỉnh hoạt động di chuyển của các phương tiện xe máy, thiết bị và duy trì việc tưới dập bụi hệ thống đường công vụ trên công trường dự án. Qua báo cáo, hiện các liên danh nhà thầu đã sử dụng khoảng 35 xe bồn tưới nước chuyên dụng thực hiện tưới nước hạn chế bụi phát tán với tần suất đảm bảo tối thiểu 5 lần/ngày.

Cụ thể, nhà thầu đã lập kế hoạch, lịch trình, tần suất tưới nước và phân chia phạm vi tưới nước cụ thể cho mỗi nhà thầu thành viên theo từng cung đường vận chuyển, khu vực hoạt động thi công. Để làm đúng như cam kết, ACV yêu cầu nhà thầu gấp rút triển khai việc lắp đặt hệ thống định vị trên các xe tưới nước nhằm giám sát hoạt động tưới nước theo đúng kế hoạch, lịch trình được phê duyệt.

Một trong những vấn đề khiến lượng bụi phát sinh lớn là do xe di chuyển trong công trường thi công chưa đúng tốc độ, có xe còn đi sai cung đường đã quy định (đi tắt). Về việc này, ACV đã chỉ đạo tư vấn giám sát thực hiện giám sát chặt chẽ việc vận chuyển của các phương tiện thiết bị tham gia thi công đảm bảo theo đúng các tuyến đường công vụ. Đặc biệt, nghiêm cấm các đơn vị thi công cho các phương tiện lưu thông ngoài tuyến đường công vụ và tuyệt đối không băng qua các khu vực đất trống khi không có hoạt động thi công. Các trường hợp vi phạm sẽ bị đình chỉ và không cấp phép hoạt động trên công trường.

Việc trồng cỏ kết hợp tưới nước đều đặn là giải pháp được đưa ra để hạn chế bụi trong quá trình thi công.

ACV cho hay, hiện trên công trường dự án đã bố trí hệ thống các biển báo như: Hạn chế tốc độ, cảnh báo khu vực thi công, khu vực nguy hiểm để kiểm soát tốc độ xe di chuyển trong phạm vi công trường.

Do quá trình thi công sân bay còn kéo dài, nguy cơ phát tán bụi vẫn sẽ còn tiếp diễn, chủ đầu tư cho rằng, dự án được triển khai trên một diện tích rộng lớn, kết hợp với các đặc thù về điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng và tính chất đất tự nhiên nên tạo ra nhiều yếu tố bất lợi, nhất là vào cao điểm mùa khô thường xuất hiện các cơn gió lốc dẫn đến việc phát tán bụi ra ngoài phạm vi công trường.

Theo ACV, đối với các khu vực thi công thuộc dự án, sau khi các bề mặt san nền đã hoàn thiện theo cao độ thiết kế, thì sẽ triển khai công tác trồng cỏ giữ bề mặt đất và chống bụi cho các khu vực mái taluy đắp, các khu vực đất trống và dải bảo hiểm khu bay. Đây cũng là giải pháp được xem là tối ưu nhất ngoài việc tưới nước để hạn chế bụi phát tán.

Riêng khu vực 722 ha lưu giữ đất thừa, ACV đã chỉ đạo các nhà thầu thi công thực hiện ngay các công tác trồng cỏ để giữ bề mặt đất và chống bụi, chống trôi. Việc này sẽ hoàn thiện trong tháng 4/2024.