(Xây dựng) - Đó là một trong những nội dung báo cáo của Sở Quy hoạch - Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh về việc triển khai các dự án nhà ở xã hội trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh giai đoạn 2016 - 2025.

Quy định dự án nhà ở thương mại phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội gặp nhiều vướng mắc trong triển khai.

Theo Sở Quy hoạch - Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh, qua rà soát quá trình triển khai các dự án nhà ở xã hội giai đoạn 2016 – 2021, đa số các đồ án quy hoạch phân khu trên địa bàn Thành phố Hồ Chí Minh đã được duyệt hiện nay chưa xác định vị trí, diện tích quỹ đất nhà ở xã hội hoặc chưa cập nhật các dự án nhà ở xã hội.

Việc bắt buộc tất cả các dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại tại các đô thị từ loại III trở lên phải dành 20% quỹ đất để xây dựng nhà ở xã hội là chưa phù hợp với thực tiễn.

Lý do, việc yêu cầu tất cả các dự án phải dành quỹ đất nhà ở xã hội mà không căn cứ vào chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở của địa phương; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; quy hoạch đô thị; điều kiện kinh tế - địa lý của từng địa phương… có thể dẫn đến quỹ đất này không được đầu tư, lãng phí và làm tăng giá nhà.

Bên cạnh đó, đối với các dự án nhà ở thương mại có quy mô sử dụng đất nhỏ hơn 2ha tại các đô thị đặc biệt và loại I, quy định phải dành 20% quỹ đất để xây nhà ở xã hội là không khả thi. Bởi quỹ đất này không đủ diện tích tối thiểu để đầu tư được một khối nhà ở xã hội độc lập.

Diện tích đất này cũng không khả thi nếu chuyển thành nhà ở xã hội thấp tầng do các đô thị đặc biệt và loại I không khuyến khích phát triển loại hình nhà ở này. Mặt khác, nếu xây nhà ở xã hội dạng nhà liên kế trong các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị (thường ở vị trí "đất vàng") có thể tiềm ẩn các tiêu cực, không công bằng.

"Trong trường hợp người thu nhập thấp vào ở các căn hộ nhà ở xã hội trong các dự án nhà ở thương mại cao cấp, siêu cao cấp thì chỉ tính riêng chi phí quản lý vận hành tòa nhà, các dịch vụ thiết yếu khác trong các dự án này cũng không phù hợp với thu nhập của họ", Sở Quy hoạch - Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh nhận định.

Từ những bất cập trên, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh kiến nghị Bộ Xây dựng sớm rà soát, sửa đổi, bổ sung các văn bản hướng dẫn thi hành các luật liên quan đến quy hoạch phù hợp với quy định của Luật Quy hoạch.

Đối với các luật, nghị định, thông tư hướng dẫn thi hành, tiêu chuẩn, quy chuẩn quy hoạch mới đã có, Sở Quy hoạch - Kiến trúc Thành phố Hồ Chí Minh đề xuất Bộ Xây dựng quy định đặc thù cho Thành phố Hồ Chí Minh là đô thị đặc biệt có những yêu cầu quản lý khác với nhiều tỉnh, thành có mật độ đô thị hóa chưa cao.

Sở Quy hoạch - Kiến trúc cũng đề xuất Bộ Xây dựng nghiên cứu xây dựng hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch nhằm cung cấp thông tin đồng bộ, thống nhất, đầy đủ, chính xác, kịp thời cho công tác lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh và thực hiện quy hoạch...

Cho phép một chủ đầu tư có nhiều dự án đang được triển khai trên cùng một quận/huyện thì được hoán đổi diện tích đất để xây dựng nhà ở xã hội tập trung vào một dự án nhằm tạo điều kiện cho chủ đầu tư kinh doanh, khai thác và vận hành được thuận lợi hoặc có các quy định, giải pháp khác về cơ chế chính sách thu hút đầu tư...

Được biết, tại Thành phố Hồ Chí Minh, từ năm 2014-2020, UBND Thành phố Hồ Chí Minh đã chấp thuận đầu tư được 243 dự án với tổng diện tích đất khoảng 537ha, quy mô 155.202 căn nhà ở. Đáng chú ý, chủ đầu tư các dự án nhà ở thương mại này đều thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội theo hình thức nộp bằng tiền.

Số tiền này được chủ đầu tư nộp cùng lúc với nghĩa vụ tài chính về tiền sử dụng đất của toàn dự án đưa vào ngân sách, được UBND Thành phố Hồ Chí Minh giao Sở Tài chính Thành phố Hồ Chí Minh tham mưu, bổ sung khoản tiền mà chủ đầu tư đã nộp để thực hiện nghĩa vụ nhà ở xã hội vào quỹ phát triển nhà ở thành phố để đầu tư phát triển nhà ở xã hội.