(Xây dựng) – Gần đây, trên địa bàn tỉnh Quảng Trị xuất hiện tình trạng vật liệu ốp lát sân nền ngoài trời tại nhiều công trình văn hóa xuống cấp nhanh chóng, để lại nhiều cảnh tượng phản cảm, mất mỹ quan.

Công trình Trung tâm văn hóa tỉnh Quảng Trị xuống cấp nghiêm trọng.

Nhiều công trình công viên, nhà văn hoá, quảng trường… trên địa bàn tỉnh Quảng Trị có tổng mức vốn đầu tư hàng chục tỷ đồng. Tuy nhiên, những công trình tiền tỷ ấy lại bị xuống cấp nhanh và nghiêm trọng. Dư luận không khỏi bức xúc trước thực trạng trên.

Công trình dự án Công viên Fidel, tọa lạc tại phường 1 và phường 3, thuộc trung tâm thành phố Đông Hà, có tổng diện tích 16,15ha (gồm đất công viên chính 9,9ha, đất ở đô thị 2,12ha, đất dịch vụ 0,74ha, đất giao thông 3,2ha, đất hạ tầng 0,11ha), có tổng mức vốn đầu tư là 115 tỷ đồng.

Không gian công viên khá mở, có hệ thống cây xanh, quảng trường, hồ điều tiết nước, khu quản lý, khu nhà vệ sinh công cộng, khu trưng bày sinh vật cảnh, khu vui chơi nghỉ dưỡng, khu thể dục dưỡng sinh, hệ thống đường dạo bộ… Mục tiêu của dự án là đầu tư hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng đô thị thành phố theo hướng hiện đại, bền vững, thân thiện với môi trường; phục vụ nhu cầu vui chơi, nghỉ ngơi, giải trí của người dân; góp phần hoàn chỉnh không gian cảnh quan kiến trúc cho khu vực công viên trung tâm thành phố Đông Hà.

Công trình đưa vào hoạt động từ tháng 9/2018, đến nay mới gần 4 năm. Tuy nhiên, đến nay đã xuống cấp trông thấy, trong đó đáng quan tâm nhất là vật liệu ốp lát sân nền… Sân nền và chân hàng rào xung quanh hồ nước công viên Fidel được ốp lát bằng các loại vật liệu gồm đá granite, đá tự nhiên, gạch block… Các con lươn làm viền ngăn giữa sân với khu vực trồng cây, hoặc đường với đất trồng cỏ được ốp bằng đá granite, mặt trên nhiều đoạn đá đã bị bong tróc ra khỏi con lươn để lại phần bê tông nham nhở.

Chân tường hàng rào xung quanh hồ nước có chiều dài hàng nghìn mét, chiều cao khoảng 35cm, bề mặt rộng 20cm được ốp bằng đá granite, chân hàng rào mặt ngoài hồ ốp gạch men, hiện tại nhiều đoạn chân tường ở bề mặt đá ốp bị bong, tróc lìa khỏi chân tường. Tại sân tượng đài chính được ốp đá granite đã có nhiều tấm đá đã bị nứt, bong... Một điều đáng nói, là do bề mặt của đá granite láng nên rất trơn, chỉ cần có mưa nhỏ sẽ tạo nên độ trơn trượt rất lớn, trẻ em vui trên sân bị ngã hết sức nguy hiểm…

Đá granite ốp trên bề mặt chân tường hàng rao bao xung quanh hồ nước công viên Fidel bị bong, tróc nhiều đoạn.

Tình trạng vật liệu ốp lát sân nền ngoài bị bong, tróc, rạn nứt… cũng xảy ra tại quảng trường Trung tâm văn hóa tỉnh Quảng Trị. Công trình được xây dựng trên trục đường Hùng Vương, trục giao thông chính của thành phố Đông Hà, bao gồm một quảng trường và một nhà văn hóa trung tâm. Phần quảng trường có diện tích 10.546m2 với các phân khu chức năng khác nhau đảm bảo tính liên hoàn để có thể tổ chức tốt các ngày lễ lớn. Phần nhà văn hóa trung tâm có quy mô trên 1.000 chỗ ngồi, tổng vốn đầu tư cho công trình này trên 144 tỷ đồng. Công trình đưa vào hoạt động từ năm 2011, đến nay hơn 10 năm, tỷ lệ vật liệu ốp lát sân nền tại quảng trường Trung tâm có tỷ lệ rạn, nứt, bong tróc khá lớn, có nhiều đoạn giật cấp ốp bằng đá tự nhiên bị bong, tróc lìa khỏi đường cấp, để lại những tảng đá lộ trên mặt sân trông như bãi công trường ngổn ngang.

Tại sân chính của Trung tâm được ốp lát đá granite với diện tích trên 1.000m2 đã xuất hiện nhiều vết nứt và nhiều điểm bị bong, tróc… Những khu vực sân nền khác được lát gạch blox có tỷ lệ rạn, nứt rất cao. Điều đáng quan tâm, các trụ bên ngoài công trình nhà chính có chiều cao khoảng 15m, mặt rộng 70cm, mặt chiều dài là 1,2m, toàn bộ số trụ này đều được ốp bằng đá granite, từng tấm đá có diện tích cũng như trọng lượng rất lớn, thời gian qua đã xuất hiện bong, tróc, nhất là những điểm trên cao khi đá bị bong, tróc rơi xuống hết sức nguy hiểm.

Đá lát đường giật cấp tại sân Trung tâm văn hóa tỉnh Quảng Trị bị bong, tróc nhìn rất phản cảm.

Ông Nguyễn Thuận, ở phường I, thành phố Đông Hà cho hay, cách đây khá lâu, ông đã chứng kiến có một tảng đá ở trụ phía sau nhà chính rơi từ trên cao hơn 10m xuống mặt sân tạo ra tiếng nổ lớn làm cho người dân sống gần đó giật mình và bàng hoàng, rất may lúc đó không có người sống ở lân cận khu vực đó, nếu có thì chắc chắn sẽ xảy ra hậu quả khôn lường.

Bà Lê Thị Việt Hà - Giám đốc Trung tâm văn hóa tỉnh Quảng Trị cho hay: Năm 2019, tỉnh Quảng Trị có phân bổ kinh phí để Trung tâm sửa chữa những điểm hư hỏng trên sân nền, song từ đó đến nay UBND tỉnh giao cho đơn vị khác đầu tư sửa chữa. Nhưng từ năm 2019 đến nay, mặc dù sân nền của Trung tâm Văn hoá tỉnh bị hư hỏng nhiều điểm, đoạn… đơn vị nhiều lần kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền, song mọi chuyện vẫn “dậm chân tại chỗ”.

Tìm hiểu nguyên nhân dẫn đến tình trạng sân nền các công trình văn hoá ngoài trời xuống cấp nhanh nói trên, chúng tôi đã trao đổi với các nhà chuyên môn và họ đều có đánh giá chung. Tình trạng trên có nhiều nguyên nhân cả khách quan và chủ quan, trong đó yếu tố chủ quan là chủ yếu mà cụ thể liên quan từ khâu tư vấn thiết kế, cho đến thi công, giám sát, thẩm định.

Theo các chuyên gia: Các loại gạch, đá ốp lát công trình ngoài trời, nhất là sân nền, quảng trường cần chú trọng đến độ bền cao vì sản phẩm tiếp xúc trực tiếp với thay đổi thời tiết, trong đó quan trọng là nhiệt độ, độ ẩm, bụi bẩn, nắng mưa thất thường… Gạch cần có khả năng chống mài mòn, bay màu, chống bám bẩn, kháng axit và kiềm; Độ cứng độ dày lớn, thường xuyên chịu tải trọng của người, các loại xe; Bề mặt chống trơn trượt, đảm bảo an toàn khi di chuyển…

Tuy nhiên, thực tế tại công trình Công viên Fidel và quảng trường công trình Trung tâm văn hoá tỉnh cũng như một số công trình khác ở Quảng Trị lại dùng đá granite, mỏng chiếm diện tích khá lớn. Cụ thể, tại sân quảng trường công viên Fidel và sân chính của Trung tâm văn hóa tỉnh Quảng Trị được lát hoàn toàn bằng đá granite. Những khu vực này chịu trọng tải rất lớn, đó vào những lúc diễn ra sự kiện văn hoá, xe có trọng tải lớn vận chuyển tập kết dụng cụ để làm sân khấu dễ gây lún, nứt, gãy lớp gạch, đá lát mặt… Trong khi đó, đá granite có độ dày không cao, bề mặt lại trơn, một số vị trí bị đọng nước… chính vì thế nên dẫn đến sân nền bị nứt, trơn trượt cho người và xe là điều không tránh khỏi.

Được biết, công trình Trung tâm văn hoá tỉnh thuộc công trình cấp II, có niên hạn sử dụng từ 50-100 năm; Công tình công viên Fidel thuộc công trình cấp III, có niên hạn sử dụng từ 20 năm đến dưới 50 năm. Thế nhưng, công trình Công viên Fidel mới đưa vào sử dụng chưa đầy 4 năm và công trình Trung tâm văn hóa tỉnh Quảng Trị chỉ mới hơn 10 năm mà đã xuống cấp nhanh chóng, tỷ lệ vật liệu ốp lát sân nền bị nứt, bong tróc chiếm rất cao.

Những bất cập tại các công trình văn hoá ngoài trời ở Quảng Trị cần được xem xét một cách nghiêm túc, đồng thời cũng chỉ rõ trách nhiệm những đơn vị liên quan, để từ đó rút ra bài học kinh nghiệm cho những công trình hạ tầng công cộng trên địa bàn tỉnh Quảng Trị sau này.