(Xây dựng) – Kiểm tra thực tế công trường các dự án đang thi công, hiện trạng các dự án dở dang, chưa hoàn thành theo đúng tiến độ đề ra ở huyện đảo Lý Sơn, người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Ngãi đã thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế của các chủ thể có liên quan. Đồng thời có những chỉ đạo cụ thể nhằm tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ để sớm đưa các công trình vào khai thác, phát huy hiệu quả đầu tư.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh kiểm tra tiến độ các dự án đầu tư công trên địa bàn huyện Lý Sơn.

Theo đó, sáng 15/5, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh đã dẫn đầu đoàn công tác của UBND tỉnh Quảng Ngãi đi kiểm tra hiện trường 4 dự án đầu tư công, có tổng mức đầu tư gần 572 tỷ đồng do UBND huyện Lý Sơn làm chủ đầu tư, gồm: Trung tâm y tế Quân - Dân y kết hợp huyện; Trung tâm Chính trị - Hành chính huyện; Hệ thống trữ nước sinh hoạt kết hợp tưới tiết kiệm cho nông nghiệp và Dự án Trục đường chính trung tâm huyện. Cùng đi có đông đảo lãnh đạo các Sở, ngành và các đơn vị có liên quan.

Theo báo cáo của UBND huyện Lý Sơn, Dự án Trung tâm y tế Quân - Dân y kết hợp huyện Lý Sơn có tổng mức đầu tư 287 tỷ đồng (ngân sách Trung ương gần 190 tỷ đồng, phần còn lại ngân sách địa phương), có quy mô 100 giường bệnh, được khởi công vào tháng 7/2021, dự kiến hoàn thành vào tháng 12/2023.

Đến nay, dự án đã thực hiện đạt khối lượng khoảng 130/252 tỷ đồng, tương đương 52,1% giá trị hợp đồng. Lũy kế vốn bố trí đến năm 2022 cho dự án là hơn 125 tỷ đồng, đã thực hiện giải ngân toàn bộ phần vốn được bố trí. Năm 2023, dự án được bố trí hơn 36 tỷ đồng, hiện đã giải ngân hơn 12,2 tỷ đồng, đạt 33,46% so với kế hoạch. Thời điểm hiện tại, công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng phục vụ thi công các hạng mục công trình đang giặp nhiều khó khăn.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi phê bình huyện Lý Sơn trong công tác quản lý, điều hành các dự án đầu tư công.

Có chiều dài tuyến gần 2,5km và được đầu tư số tiền lên tới 130 tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Trung ương để thực hiện, Dự án Trục đường chính trung tâm huyện Lý Sơn trong tương lai gần sẽ đóng góp rất lớn vào việc hoàn thiện hạ tầng giao thông, phục vụ nhu cầu đi lại của người dân, du khách và phát triển kinh tế - xã hội cho huyện đảo.

Đến thời điểm hiện tại, dự án đã thi công hoàn thành đổ bê tông mặt đường khoảng 2.000m/2.483m và 1.300m lát gạch vỉa hè, trồng cây xanh dọc vỉa hè, lắp dựng trụ điện chiếu sáng và thảm lớp Cacboncor khoảng 1.100m/2.483m.

Tổng giá trị thực hiện đạt gần 55/70,7 tỷ đồng, tương ứng 78,1% giá trị hợp đồng, lũy kế vốn bố trí đến năm 2022 cho dự án là 78 tỷ đồng, giải ngân đạt 100%. Năm 2023, dự án được bố trí vốn 42 tỷ đồng, hiện đã giải ngân hơn 5,6 tỷ đồng, đạt 13,49%. Dự kiến đến tháng 11/2023, dự án sẽ hoàn thành, bàn giao đưa vào khai thác.

Hầu như tất cả các dự án lớn trên địa bàn huyện Lý Sơn đều chậm tiến độ.

Được khởi công cách đây gần 6 năm, nhưng Dự án Hệ thống trữ nước sinh hoạt kết hợp tưới tiết kiệm cho nông nghiệp đảo Lý Sơn, có tổng mức đầu tư 75 tỷ đồng (trong đó vốn Trung ương 45 tỷ đồng, ngân sách tỉnh Quảng Ngãi 15 tỷ đồng, ngân sách huyện Lý Sơn 15 tỷ đồng) đang rơi vào tình cảnh bế tắc, không lối ra khi chỉ mới thi công đạt khối lượng 21,3% rồi bị bỏ dở dang nhiều năm.

Hiện trạng dự án đã dừng thi công, phải kiến nghị điều chỉnh nhiều lần, phần vốn tạm ứng cho nhà thầu lên đến hàng chục tỷ đã quá hạn trong khi thời gian thực hiện dự án đã hết.

Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên được chủ đầu tư lý giải rằng, trong quá trình khảo sát ban đầu của dự án chưa được thực hiện kỹ, chưa bám sát đồ án quy hoạch được phê duyệt và khó khăn trong lập phương án bồi thường, giải phóng mặt bằng. Đồng thời, trong lần điều chỉnh thứ nhất chưa tổ chức lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị dẫn đến vị trí mới sau điều chỉnh lại tiếp tục vướng di tích, không phù hợp quy hoạch.

Hiện tại, các cơ quan, đơn vị có liên quan đến dự án này không tìm được “lời giải” nên đã “cầu cứu” UBND tỉnh Quảng Ngãi, do thẩm quyền điều chỉnh dự án do cơ quan này quyết định.

Hoàn thành và đưa vào sử dụng “tạm” đã gần 3 năm nay, nhưng Dự án Trung tâm Chính trị - Hành chính huyện Lý Sơn có tổng mức đầu tư 80 tỷ đồng vẫn chưa thể tổ chức nghiệm thu, bàn giao.

Nhiều dự án dở dang, bế tắc và phát sinh những vướng mắc khó giải quyết.

Dự án có quy mô, gồm: Khối nhà Chính trị - Hành chính cao 6 tầng, diện tích xây dựng 1.621m2, tổng diện tích sàn xây dựng 6.774m2; Nhà bảo vệ, nhà đặt máy phát điện, bể nước ngầm 100m3, san nền, tường rào, cổng ngõ, sân vườn, đường nội bộ, cây xanh, hệ thống cấp điện ngoài nhà, đường dây 22kV, trạm biến áp.

Nguyên nhân khiến dự án đã xong nhưng không thể nghiệm thu, bàn giao được chỉ ra là trong quá trình triển khai, đơn vị tư vấn đã “tính thiếu” một số hạng mục, thiết bị… có giá trị lên đến hàng tỷ đồng. Để có cơ sở trình phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành, chủ đầu tư kiến nghị cho phép điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và bổ sung hơn 5 tỷ đồng từ kinh phí dự phòng dự án.

Nhìn thẳng vào nguyên nhân khiến các dự án do huyện làm chủ đầu tư xảy ra chậm trễ, phát sinh những vướng mắc khó giải quyết, bà Phạm Thị Hương - Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn nhận trách nhiệm trước UBND tỉnh Quảng Ngãi, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi về những tồn tại, hạn chế được xác định mang tính chủ quan, lỗi thuộc về địa phương. Đồng thời, Chủ tịch UBND huyện Lý Sơn cũng chỉ ra những khó khăn, vướng mắc thuộc yếu tố khách quan khiến các dự án chậm hoàn thành, trong đó đó nổi trội là khó khăn trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng.

Sau khi đi kiểm tra thực tế từng dự án, đồng thời trên cơ sở báo cáo của chủ đầu tư cùng ý kiến của các sở, ngành có liên quan, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh cho rằng, với đặc thù là một huyện đảo, điều kiện còn nhiều khó khăn nên những năm qua Lý Sơn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ rất lớn từ các cấp. Bằng chứng là có nhiều công trình, dự án đầu tư công phục vụ nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn được Trung ương, tỉnh quan tâm, hỗ trợ nguồn lực để đầu tư, xây dựng.

Tuy nhiên, do chưa có kinh nghiệm trong quản lý, điều hành dự án nên quá trình được giao nhiệm vụ làm chủ đầu tư và triển khai thực hiện các dự án, địa phương đã để xảy ra nhiều hạn chế, làm chậm tiến độ triển khai của hầu hết các dự án trên địa bàn.

“Tất cả các dự án trên đều thuộc diện chuyển tiếp từ giai đoạn 2016 – 2020 sang giai đoạn 2021 – 2025, được bộ máy lãnh đạo mới của huyện Lý Sơn kế thừa và triển khai tiếp, cho nên sự theo dõi xuyên suốt của dự án chưa được đồng bộ, kịp thời… kết hợp với việc huyện chưa có kinh nghiệm trong quản lý, điều hành đầu tư xây dựng nên đã dẫn đến sự chậm trễ này”, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Đặng Văn Minh chỉ ra.

Từ thực tế đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu huyện Lý Sơn chỉ đạo các phòng, ban và đặc biệt là Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng và Phát triển quỹ đất huyện Lý Sơn cần phải nghiêm túc rút kinh nghiệm để làm tốt hơn nhiệm vụ được giao trong thời gian đến. Ông Minh cho rằng, đây là bài học kinh nghiệm mà hệ thống chính trị của huyện Lý Sơn nói chung và cơ quan hành chính nói riêng, cần phải rút ra để triển khai các dự án trên địa bàn đạt kết quả cao nhất và đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật.

Đi vào từng dự án cụ thể, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng Dự án Trung tâm y tế Quân - Dân y kết hợp huyện Lý Sơn chậm tiến độ một mặt đến từ đặc thù triển khai tại huyện đảo, gặp nhiều bất lợi về thời tiết, điều kiện huy động nhân lực, thiết bị và vật liệu.

Tuy nhiên, ông Đặng Văn Minh cũng thẳng thắn cho rằng, dù nhận được sự quan tâm và hỗ trợ về vốn từ Chủ tịch Quốc hội, cũng như chỉ đạo sát sao từ lãnh đạo tỉnh nhưng huyện Lý Sơn vẫn chủ quan trong quá trình tổ chức thực hiện dự án. Cùng với đó, địa phương lại chưa có kinh nghiệm trong quản lý đầu tư xây dựng, không chủ động thực hiện đồng bộ các bước theo yêu cầu của dự án. Cũng như thiếu quyết liệt trong chỉ đạo, theo dõi và giám sát việc tổ chức thi công của nhà thầu trên công trường.

Huyện Lý Sơn chưa hoàn thành nhiệm vụ tại các dự án do mình làm chủ đầu tư.

“Đây là dự án hết sức thiết thực, được quân và dân huyện đảo mong mỏi từng ngày. Đưa vào hoạt động sớm ngày nào là tạo điều kiện thuận lợi để giải quyết nhu cầu khám chữa bệnh cho người dân ngày đó. Vì vậy, tôi yêu cầu chủ đầu tư và nhà thầu phải nâng cao tinh thần trách nhiệm, đẩy nhanh tiến độ thi công để đưa công trình vào khai thác, phục vụ nhân dân chậm nhất trước ngày 31/12/2023“, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạo.

Đối với Dự án Trục đường chính trung tâm huyện Lý Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho rằng, những tháng còn lại của năm 2023 là khoảng thời gian cuối cùng của việc tổ chức triển khai thực hiện dự án, bố trí vốn hỗ trợ có mục tiêu của Trung ương. Vì vậy, ông Đặng Văn Minh yêu cầu huyện Lý Sơn tập trung giải quyết dứt điểm các trường hợp còn vướng mắc trong công tác bồi thường, giải phóng mặt bằng… bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch để nhà thầu đẩy nhanh tiến độ, hoàn thành dự án trong thời gian sớm nhất.

Trường hợp địa phương chậm trễ, không hoàn thành nhiệm vụ, để mất vốn thì huyện Lý Sơn phải tự bố trí vốn để thực hiện hoàn thành dự án này trong năm 2024.

Người đứng đầu chính quyền tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu huyện Lý Sơn nâng cao năng lực quản lý, điều hành các dự án đầu tư xây dựng.

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi phê bình UBND huyện Lý Sơn trong quá trình chỉ đạo, tổ chức thực hiện Dự án Trung tâm Chính trị - Hành chính huyện Lý Sơn do đã làm phát sinh kinh phí, nhưng không xin phép cấp có thẩm quyền kịp thời để cho chủ trương và triển khai thực hiện các bước tiếp theo đảm bảo theo quy định của pháp luật. Dự án hoàn thành nhiều năm nhưng chưa quyết toán, tiếp nhận bàn giao từ đơn vị thi công.

Để giải quyết dứt điểm, quyết toán đồng thời bàn giao đưa vào sử dụng chính thức Dự án Trung tâm Chính trị - Hành chính huyện Lý Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi thống nhất chủ trương cho phép sử dụng nguồn dự phòng chi của dự án để thanh toán cho các hạng mục phát sinh, theo đề nghị của UBND huyện Lý Sơn.

Riêng Dự án Hệ thống trữ nước sinh hoạt kết hợp tưới tiết kiệm cho nông nghiệp đảo Lý Sơn, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết, tỉnh đã nhận được đề xuất của UBND huyện Lý Sơn, cùng các Sở, ngành có liên quan về việc đề nghị điều chỉnh thời gian thực hiện dự án và điều chỉnh dự án.

Nhiều vướng mắc đã được tháo gỡ sau chuyến kiểm tra hiện trường các dự án của Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi.

Tuy nhiên, xét thấy dự án này còn nhiều vấn đề chưa rõ, nên Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi không đồng ý với đề xuất trên. Huyện Lý Sơn phải có báo cáo tổng thể, toàn diện và làm rõ trách nhiệm của đơn vị tư vấn trong quá trình khảo sát, lập dự án khi trình chủ đầu tư.

“Sau khi có báo cáo giải trình của đơn vị tư vấn lập dự án, huyện Lý Sơn tổng hợp báo cáo UBND tỉnh, nhận khuyết điểm rõ của cơ quan, đơn vị nào. Thời gian chậm nhất trước 30/5, từ đó giao Sở Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các sở, ngành tiến hành rà soát toàn diện dự án, tham mưu UBND tỉnh giải quyết vướng mắc đảm bảo các quy định của pháp luật hiện hành”, ông Minh nói.